Kamień w wodzie to osad złożony z węglanów wapnia i węglanów magnezu. Jego obecność świadczy o dużej zawartości tych związków, czyli o wysokiej twardości wody. Wbrew pozorom nie jest szkodliwy dla zdrowia, ale stanowi problem m.in. dlatego, że osadza się w czajniku. Najlepszym sposobem na wyeliminowanie go jest zastosowanie dobrego filtra do wody.
Co to jest kamień w wodzie?
Obecność kamienia to efekt wysokiej twardości wody. Twardość wody określa stężenie w niej składników mineralnych a w szczególności jonów wapnia (Ca²⁺) i magnezu (Mg²⁺).
W Polsce uznaje się, że twardość wody jest optymalna, jeśli zawartość wspomnianych związków wynosi 60-500 mg CaCO3/dm3. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby twardość wody pitnej mieściła się w granicach 50-500 mg CaCO3/l.
Jednak do wytworzenia białego osadu, czyli kamienia wodnego, dochodzi także wtedy, gdy jonów wapnia i magnezu jest w wodzie mniej.
Kamień jest widoczny przede wszystkim:
- na dnie szklanki po odstaniu wody,
- w czajniku,
- na wyschniętych naczyniach,
- na armaturze łazienkowej, na przykład na prysznicu.
Ryzyko wytrącania kamienia wodnego można określić poprzez pomiar twardości wody. Do wyboru są testy paskowe i kropelkowe oraz elektroniczne mierniki twardości wody. Największą dokładność zapewniają te ostatnie.
Czy kamień w wodzie kranowej szkodzi zdrowiu?
Obawy dotyczące negatywnego wpływu kamienia wodnego na zdrowie są bezpodstawne. Co więcej, lekarze i dietetycy zwracają uwagę na to, że minerały zawarte w wodzie są ważne dla naszego organizmu i to ich brak może być przyczyną problemów zdrowotnych.
Wapń stanowi ważny budulec kości i zębów. Ponadto jest niezbędny dla prawidłowej pracy mięśni, w tym mięśnia sercowego. Niedobór magnezu może prowadzić do zaburzenia funkcjonowania pracy układu nerwowego oraz problemów z kośćmi i ciśnieniem krwi.
Czy kamień w wodzie powoduje kamienie nerkowe?
Teoria, według której twarda woda odpowiada za tworzenie się kamieni nerkowych, to mit. Ta choroba wynika przede wszystkim ze słabego nawodnienia organizmu oraz nieprawidłowej diety.
Naukowcy analizujący temat kamicy nerkowej nie znaleźli powiązań między występowaniem schorzenia a twardością wody.
Choroby sercowo-naczyniowe
Nie jest też prawdą, że kamień w wodzie może prowadzić do chorób serca i układu krążenia. Badania wskazują również, że na obszarach z miękką wodą częściej występuje nadciśnienie, podczas gdy woda twarda może działać ochronnie.
Na Sardynii wykazano, że wyższa zawartość wapnia w wodzie pitnej wiązała się z niższą śmiertelnością z powodu choroby wieńcowej.
Metaanaliza z 2023 roku sugeruje, że twardość wody może zmniejszać ryzyko i śmiertelność z powodu chorób sercowo-naczyniowych, ale wymaga to dalszych badań.
Z kolei inne badanie wskazuje na związek między piciem bardzo twardej wody a ryzykiem miażdżycy tętnic szyjnych, choć związek ten nie jest jednoznaczny.
Skóra i włosy
Jeśli chodzi o skórę i włosy, to tutaj sytuacja wygląda już niestety trochę gorzej, ponieważ twarda woda ma na nie negatywny wpływ.
Wysoka zawartość minerałów sprawia, że po myciu na ciele zostaje osad. Dochodzi do zatkania porów i przesuszenia skóry, co może skutkować powstawaniem wyprysków i zaskórników.
W przypadku włosów dochodzi do rozchylenia łusek, co jest szczególnie widoczne przy wysokiej porowatości. Włosy puszą się, tracą nawilżenie i są pozbawione blasku.
Twarda woda utrudnia zmycie resztek szamponów oraz obniża skuteczność odżywek i masek.
Paznokcie z kolei pod wpływem kamienia mogą stać się osłabione i bardziej podatne na złamania.
Kamień wodny a urządzenia AGD
O ile kamień w wodzie, którą pijemy, nie stanowi poważnego problemu, to w przypadku wody wykorzystywanej przez wiele urządzeń AGD sytuacja wygląda już poważniej.
Osad gromadzący się na wewnętrznych elementach ekspresu do kawy pralki czy zmywarki obniża ich wydajność i może doprowadzić do awarii oraz skrócenia żywotności sprzętu.
W przypadku wysokiej twardości zaleca się:
- Stosowanie tabletek antykamieniowych do pralki czy zmywarki: To niedrogie i łatwe do zastosowania środki, które mogą zapobiec gromadzeniu się kamienia.
- Regularne odkamienianie urządzeń. Można używać specjalnych środków odkamieniających lub naturalnych metod, jak ocet czy kwasek cytrynowy.
Jak zlikwidować kamień w wodzie?
W celu obniżenia twardości wody pitnej można zastosować filtr. Do wyboru są:
- Filtry węglowe – usuwają część składników mineralnych, a także chlor i część metali ciężkich. Nie eliminują bakterii.
- Filtry RO (odwróconej osmozy) – wykazują najwyższą skuteczność w usuwaniu minerałów oraz wielu innych zanieczyszczeń obecnych w wodzie, np. metali ciężkich, bakterii czy mikroplastiku. Do wyboru są filtry nablatowe z RO oraz filtry pod zlew.
Jeśli sytuacja jest poważna i kamień stanowi zagrożenie dla urządzeń AGD, warto rozważyć montaż filtra obniżającego twardość wody.
Podsumowanie
Kamień w wodzie to osad złożony ze składników mineralnych takich jak wapń i magnez. Nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, ale może prowadzić do problemów ze skórą i włosami oraz do uszkodzenia urządzeń AGD. Warto zatem monitorować twardość wody w swoim domu, a jeśli jest zbyt wysoka, podjąć działania zmierzające do jej obniżenia.
Źródła:
- Twardość wody – jednostki i sposób przeliczania, zwik-myszkow.pl
- Karolina Wieczorek, Twarda woda i jej wpływ na zdrowie — fakty i mity, dietetycy.org.pl
- Hanna Szczygieł, Twarda woda to wyrok dla skóry. Osiem sposobów, żeby uniknąć przesuszenia, kobieta.onet.pl
- Twarda woda z kranu niszczy twoje włosy? Te 4 domowe sposoby sprawią, że po myciu będą miękkie i gładkie, elle.pl
