Smugi kondensacyjne to białe smugi za samolotem, które widujemy na co dzień. Jednak nie wszyscy wiedzą, czemu pojawiają się na niebie oraz czy mogą stanowić dla nas zagrożenie. W tym artykule omówiliśmy mechanizm ich powstawania oraz wyjaśniliśmy, czy mają na nas jakikolwiek negatywny wpływ.
Co to są smugi kondensacyjne?
Smugi kondensacyjne to długie białe ślady zostawiane na niebie przez samoloty. Są chmurami lodowymi typu cirrus (pierzastymi), powstałymi na skutek działalności człowieka. Mają grubość od 1,5 do 2 km i mogą utrzymywać się w powietrzu od kilku minut do wielu godzin.
Zazwyczaj występują na wysokości 8-13 km, a więc w wyższych warstwach troposfery. Ich bardzo dobra widoczność to skutek zjawiska rozproszenia światła.
Kropelki wody i kryształki lodu w smudze są nawet 50 razy większe niż długość fali światła widzialnego. Dlatego rozpraszają wszystkie kolory światła w podobny sposób. W efekcie smuga wygląda na jasną i białą.
Jak powstają smugi kondensacyjne?
Smugi kondensacyjne powstają wtedy, gdy gorące spaliny silników odrzutowych mieszają się z wilgotnym, zimnym powietrzem. Jeśli temperatura tej mieszkanki osiągnie punkt rosy, dochodzi do kondensacji pary wodnej, jednego z głównych składników spalin.
Temu procesowi sprzyjają jądra kondensacji lub krystalizacji, którymi mogą być np. cząsteczki sadzy, również występujące w spalinach silnikowych. To właśnie na nich skrapla się woda.
Krótkotrwałe smugi określa się mianem niestabilnych, natomiast długotrwałe to smugi stabilne, które w połączeniu z wiatrem rozprzestrzeniają się i tworzą chmury Cirrus homomutatus, Cirrocumulus homomutatus i Cirrostratus homomutatus.
Ciekawostka historyczna: czy smugi za samolotem pojawiały się zawsze?
Pierwsze opublikowane doniesienia o smugach kondensacyjnych pochodzą z czasów I wojny światowej. To właśnie wtedy samoloty zaczęły osiągać wysokości, na których panują warunki niezbędne do ich wytworzenia.
Początkowo smugi te nie wzbudzały większego zainteresowania i nie były tematem badań. Sytuacja uległa zmianie podczas II wojny światowej, na co wpłynęły dwa czynniki:
- Po pierwsze, smugi ograniczały widoczność i zwiększały ryzyko kolizji z innymi samolotami (warto pamiętać, że nie było wtedy nowoczesnych systemów nawigujących).
- Po drugie, mogły ułatwiać śledzenie samolotów przez wroga.
Chemtrails, czyli smugi chemiczne – teoria spiskowa czy trucizna z nieba?
Istnieje teoria, według której smugi kondensacyjne to w rzeczywistości smugi chemiczne (z angielskiego chemtrails), rozpylane celowo w tajnym celu.
Mają one zawierać związki chemiczne i biologiczne szkodliwe dla organizmów żywych. Według zwolenników tej opinii w chemtrails znajdują się m.in.: bakterie, wirusy i metale ciężkie i substancje zmieniające pogodę.
Teoria ta pojawiła się tuż po tym, jak Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych (USAF) w sierpniu 1996 r. opublikowały raport „Weather as a Force Multiplier: Owning the Weather in 2025”, czyli „Pogoda jako mnożnik siły: panowanie nad pogodą w 2025 roku”.
Były to czyste spekulacje na temat możliwości modyfikacji pogody do celów wojskowych, od początku przedstawiane jako scenariusz badawczy a nie plan działania.
Twierdzenia zwolenników teorii chemtrails
Zwolennicy teorii chemtrails mają różne opinie na temat przyczyn rzekomego rozpylania substancji chemicznych. Najczęściej wspominają o takich celach jak:
- wywoływanie zmian klimatycznych,
- przeciwdziałanie zmianom klimatycznym,
- wywoływanie chorób w ramach spisku firm farmaceutycznych, które czerpią zyski z późniejszej sprzedaży leków,
- masowe trucie ludzi przez ONZ,
- kontrola umysłów.
To czego brakuje, to naukowe dowody na poparcie tych twierdzeń.
Co ciekawe, w opinii osób wierzących w chemtrails nawet czyste niebo jest podejrzane. W 2022 r. wysunięta została bowiem teoria, że w Ukrainie zniszczono laboratoria broni biologicznej, w których odbywała się produkcja gazów rozpylanych na niebie przy użyciu samolotów. Oczywiście takie laboratoria nigdy w Ukrainie nie istniały,
Czy smugi na niebie są groźne? Jak wpływają na klimat?
Nie ma naukowych podstaw do tego, aby wierzyć w istnienie chemtrails, ale nie oznacza to, że smugi kondensacyjne są zjawiskiem w stu procentach neutralnym. Wpływają bowiem na zmiany klimatyczne i to w większym stopniu niż gazy cieplarniane.
W ciągu dnia, a przede wszystkim wczesnym rankiem, odbijają światło one światło słoneczne z powrotem w przestrzeń kosmiczną, dlatego mają efekt chłodzący.
Nocą natomiast wywołują efekt grzewczy, ponieważ blokują wypromieniowywanie ciepła przez nagrzaną powierzchnię Ziemi.
Ogólny efekt smug kondensacyjnych jest ocieplający, gdyż 62% z nich jest wytwarzanych nocą.
Oczyszczacz powietrza mógłby być pomocny w walce z wieloma zanieczyszczeniami, które rzekomo znajdują się w smugach kondensacyjnych. Jednak brak dowodów naukowych na ich realną szkodliwość sprawia, że nie ma powodu do szukania ochrony. Oczyszczacz polecamy na smog lub alergię, ale nie na to, czego tak naprawdę nie ma.
Podsumowanie: smugi kondensacyjne to nie powód do strachu
Smugi kondensacyjne są ciekawym zjawiskiem, ale nie powinny stanowić powodu do niepokoju. Nie docierają do ziemi i rozpraszają się w atmosferze, a wbrew teoriom spiskowym – nie zawierają substancji, których celem jest negatywne oddziaływanie na ludzi i środowisko.
Źródła:
- Wpływ lotnictwa na klimat – smugi kondensacyjne i chmury, naukaoklimacie.pl
- Chemitrails to tylko naturalnie występujące chmury, archiwum.imgw.pl
- Mit: Rząd Światowy kontroluje klimat za pomocą chemtrails, naukaoklimacie.pl
- Wojskowy projekt badawczy, spisek firm farmaceutycznych czy broń biologiczna? Cała prawda o chemtrails, spyshop.pl
- Smugi kondensacyjne (ang. contrails) pochodzące z cywilnych statków powietrznych o napędzie odrzutowym, Urząd Lotnictwa Cywilnego. Departament Techniki Lotniczej Wydział Ochrony Środowiska, ulc.gov.pl
- Czyste niebo nad Polską? Nawet wokół tego powstają teorie spiskowe, demagog.org.pl
