Z jednej strony wiele osób narzeka zimą na skrajnie niską wilgotność powietrza w swoich mieszkaniach czy biurach. Z drugiej są też osoby, które borykają się np. z wodą skraplająca się na szybach. Jak to jest z tą wilgotnością? Jakie wartości uznajemy za optymalne dla ludzkiego organizmu? A jaka wilgotność powietrza jest szkodliwa dla zdrowia?
Czy wilgotne powietrze jest zdrowe?
Tak, pod warunkiem, że nie jest zbyt wilgotne (długotrwale utrzymująca się wilgotność względna powyżej 60 %).
Wspomnieliśmy już o tym, że zimą większość osób doświadcza raczej zbyt suchego powietrza, objawiającego się np.:
- chrypą i drapanie w gardle
- uporczywym kaszlem,
- bólami głowy
- pieczeniem i swędzeniem skóry i oczu
- obniżoną odpornością
Dla tych osób wilgotne powietrze będzie więc wybawieniem przynoszącym ulgę od wspomnianych dolegliwości.
Problem zaczyna się wtedy, gdy wilgotność powietrza przewyższa przez pewien czas zalecany poziom, przyczyniając się do kondensacji pary wodnej na mostkach termicznych, pojawienia się purchli odchodzącej farby, wykwitów solnych, a w ostateczności ognisk pleśni na ścianie
Jaka wilgotność optymalna dla zdrowia? Czy 70% wilgotności to dużo?
Gwoli wyjaśnienia więc, za optymalną dla organizmów ludzi i zwierząt przyjmuje się wilgotność względną w zakresie 40-60 %.
Wspomniane 70 % świadczy już o przewilżeniu pomieszczeń. Jednorazowy czy krótkotrwały epizod nie będzie niósł ze sobą żadnych konsekwencji zdrowotnych (poza ew. większą potliwością).
W przypadku, gdy wysoka wilgotność utrzymuje się dłuższy czas może dojść do:
- łuszczenia się farby i odchodzenia tynku
- wypaczania się i odkształcania mebli oraz drewnianych podłóg
- namnażania się roztoczy kurzu domowego (zwłaszcza, gdy towarzyszy temu wysoka temp.)
- wykwitów pleśni i rozwoju grzyba w ścianie
Nie pozostaje ona również bez znaczenia dla zdrowia, co najboleśniej odczują alergicy oraz astmatycy. Wszyscy możemy jednak zauważyć powtarzające się bóle głowy, nasilające się bóle reumatyczne, jak również częstsze bóle żołądka i jelit, podrażnienia oczu i choroby skóry (np. grzybica paznokci).
Wspólnym mianownikiem wielu tych dolegliwości są mykotoksyny – toksyczne związki wytwarzane przez niektóre gatunki grzybów, które uszkadzają nerki i wątrobę, mogą wpływać na pracę układu nerwowego i mieć działanie mutagenne (rozwój mutacji genetycznych i chorób nowotworowych).
Jak wilgotność powietrza wpływa na zdrowie?
Jak widzimy z powyższej infografiki, szkodliwa może być zarówno długotrwała ekspozycja na zbyt suche, jak i zbyt wilgotne powietrze.
Niska wilgotność objawia się przede wszystkim podrażnieniami skóry i gardła. Nie jest wskazana zwłaszcza w warunkach biurowych, gdzie w obliczu pracy przed monitorem dochodzi często do tzw. „zespołu suchego oka” oraz bólu głowy.
Przesuszona śluzówka gardła i nosa traci też swoją elastyczność i sprężystość, przepuszczając wiele drobnoustrojów w głąb układu oddechowego i przyczyniając się do częstszych infekcji.
Wspomniane przewilżenie powietrza przekłada się na namnażanie się zarodników pleśni i grzybów. To również sprzyjające warunki bytowe dla roztoczy kurzu domowego, dlatego wilgotność powietrza ma duże znaczenia dla zdrowia i samopoczucia alergików.
Jaka wilgotność w pokoju alergika?
Czy wilgotne powietrze jest zdrowe dla alergika? Podobnie, jak w przypadku pozostałych osób, astmatycy i alergicy również powinni przebywać w warunkach 40-60 % wilgotności względnej. Ze względu jednak na łatwiejsze pozbywanie się wydzieliny z gardła i nosa wiele osób preferuje nieco bardziej wilgotne warunki – 50 -60%.
Wyższa wilgotność w pomieszczeniu przyczynia się również do mniejszej elektryczności statycznej i utrudnia swobodne przemieszczanie się podrażniających mikrocząsteczek, np. pyłów zawieszonych czy roztoczy kurzu domowego.
W kontakcie z drobinkami wody, stają się one cięższe i łatwiej opadają na powierzchnie, stając się łatwiejszym celem podczas sprzątania.
Dlatego też wbrew czasem powtarzanym obawom, niektórzy alergolodzy wprost zalecają swoim pacjentom korzystanie z nawilżaczy powietrza – pod warunkiem pilnowania, by nie przekraczać 60 % wilgotności otoczenia.
Więcej na ten temat piszemy w artykule: Opinia lekarzy – oczyszczacze i nawilżacze powietrza vs alergia.
Jak obniżyć wilgotność powietrza w pomieszczeniu?
Zanim podejmiemy konkretne działania mające na celu osuszenie powietrza w mieszkaniu, warto zastanowić się, skąd pochodzi wysoka wilgotność. Czasem bowiem może się okazać, że najprostsze rozwiązania są tymi najskuteczniejszymi.
4 najczęstsze przyczyny wysokiej wilgotności
1. Słaba lub niesprawna wentylacja pomieszczeń – od zbyt rzadkiego otwierania okien i wietrzenia mieszkania po niedrożne przewody wentylacyjne. Przyczyn słabej cyrkulacji powietrza może być wiele, tak jak i ich rozwiązań: od montażu nawiewników okiennych po wyczyszczenie kratki wentylacyjnego czy kuchennego okapu.
2. Wady konstrukcyjne budynku – np. słaba hydroizolacja fundamentów, nieszczelne pokrycie dachowe.
3. Zatkane rury odprowadzające deszczówkę – brak swobodnego odpływu wody deszczowej sprawia, że podmywa ona mury
4. Zalewanie przez sąsiada – dot. budynków wielorodzinnych, gdzie wyciek może być niewidoczny gołym okiem, np. w wyniku rozszczelnienia rur w ścianie
Jak obniżyć wilgotność w pomieszczeniu? 3 skuteczne sposoby
Osuszacz powietrza
Kondensacyjny lub adsorpcyjny. Niezależnie od tego, jaki osuszacz powietrza wybierzesz, jest to najskuteczniejsze rozwiązanie.
Osuszacz jest bowiem urządzeniem, gdzie elektronicznie możesz sterować poziomem wilgotności. Wyposażony w higrostat, pozwala ustawić komfortową dla Ciebie wartość nawilżenia, do której osiągnięcia sprzęt będzie dążyć.
Na rynku spotkać możesz dwa typy osuszaczy: adsorpcyjny i kondensacyjny. Ten pierwszy gwarantuje stałą wydajność, niezależnie od temperatury. Jest jednak droższy, a wydajność osuszania jest niższa aniżeli w osuszaczach kondensacyjnych.
Dlatego też ze swojej strony rekomendujemy przede wszystkim osuszacze kondensacyjne, które choć wraz ze spadkiem temperatury oferują też niższą wydajność, wciąż w warunkach domowych są bardziej efektywne i nieco tańsze.
Jaki osuszacz powietrza wybrać?
1. Fersk Torr 20
Oprócz świetnej relacji ceny do wydajności osuszania (20 l / dobę) oferuje także filtr HEPA i jonizator powietrza. Może być z powodzeniem nazywany osuszaczaczem powietrza z oczyszczaczem. Dodatkowym atutem jest aplikacja mobilna, która ułatwia sterowanie urządzeniem.
2. Cena Mission Air PRODRY 50L
Ogromna wydajność osuszania sięgająca 50 litrów / dobę i aplikacja mobilna do sterowania to największe zalety osuszacza powietrza Mission Air. Urządzenie może pochwalić się także dużym zbiornikiem na wodę o pojemności 5,1 l. Na minus wyższa cena i spore gabaryty sprzętu.
3. Warmtec ODT-35N
Dobra wydajność osuszania na poziomie 35 l / dobę, ale dość mały zbiornik na wodę – 3,4 l. Brak też filtrów oczyszczających powietrze i aplikacji mobilnej. Wciąż jednak w tym przedziale cenowym to jeden z najmocniejszych sprzętów o sprawdzonej konstrukcji.
Jeśli przedstawione propozycje nie przypadły Ci do gustu lub szukasz osuszacza adsorpcyjnego, odwiedź nasz Ranking Osuszaczy Powietrza
Klimatyzacja
Klimatyzator przenośny, jak i stacjonarna klimatyzacja typu split to jedne z najczęściej stosowanych rozwiązań, które przy okazji swojej pracy obniżają również wilgotność powietrza w pomieszczeniu.
Wszystko za sprawą zjawiska tzw. temperatury punktu rosy. Ciepłe powietrze w kontakcie z zimnym parownikiem ulega schłodzeniu, wskutek czego wykrapla się wilgoć.
Wydajność osuszania klimatyzatora jest porównywalna, a nierzadko nawet większa niż osuszacza powietrza. Problemem może być natomiast brak higrostatu i higrometru. Urządzenie to ma nam bowiem ułatwiać kontrolę nad temperaturą, a nie wilgotnością.
Wentylacja i wietrzenie pomieszczeń
Najtańszy, często skuteczny a niedoceniany, naturalny sposób na obniżenie wilgotności pomieszczeń. Rozszczelnione okna, nawiewniki lub inne sposoby mikrowentylacji pozwalają odprowadzać powietrze z pomieszczenia na zewnątrz.
Zimą, gdy temperatura na dworze jest często o kilkanaście stopni niższa od tej w pomieszczeniu, wpuszczenie do środka mas zimnego powietrza pozwala osuszyć pomieszczenie. Dlaczego?
Wraz ze wzrostem temperatury rośnie bowiem zdolność powietrza do wypełniania wodą. Zimne powietrze z dworu trafiając do pomieszczenia ogrzewa się, natomiast objętość wody nie ulega zmianie. Dlatego też wilgotność względna obniża się.
Źródła:
- Autor nieznany. Mykotoksyny wikipedia.org, Dostęp do strony internetowej: 03.03.2025
- Autor nieznany. Zła wentylacja – po czym poznać? www.wentylacyjny.pl. Dostęp do strony internetowej: 03.03.2025
- Dereń J., 5 problemów zdrowotnych, za które odpowiada suche powietrze w mieszaniu. www.medonet.pl. Dostęp do strony internetowej: 03.03.2025
