Jonizacja powietrza - czy to ściema? Nie!

Przypisywanie jonizacji rewelacyjnego wpływu na nasze zdrowie jest pewną przesadą. Jednak z wielu badań, obserwacji użytkowników jonizatora oraz naszych własnych wynika, że jonizacja pozytywnie oddziałuje na nasze samopoczucie i czystość powietrza.

Jonizacja powietrza – co to jest?

Jonizacja to proces emisji jonów – ujemnych i dodatnich w przypadku jonizacji plazmowej oraz wyłącznie ujemnych w procesie jonizacji ostrzowej.

Zanim jednak przyjrzymy się sztucznej jonizacji, warto zwrócić uwagę na jonizację zachodzącą w naturze. Powstawanie jonów jest bowiem procesem naturalnym, z którym spotykamy się na co dzień.

burza-a-jonizacja — Jonizacja podczas burzy. Opracowanie własne: Ranking-Oczyszczaczy.pl

Proces jonizacji wymaga dostarczenia energii, dlatego z nasiloną jonizacją w atmosferze mamy do czynienia podczas burz, gdy w atmosferze następują wyładowania elektryczne.

W efekcie cząsteczki gazów obecnych w powietrzu uzyskują ładunek dodatni albo ujemny, czyli stają się jonami dodatnimi lub ujemnymi.

Jony ujemne (aniony) oraz dodatnie (kationy) dążą do połączenia się ze sobą. Ta informacja ma istotne znaczenie w kontekście wpływu jonizacji na czystość powietrza.

Co daje jonizacja?

Jonizacja powietrza służy:

usuwaniu zanieczyszczeń,
zapewnieniu równowagi między jonami dodatnimi a ujemnymi w otoczeniu.

Wpływ jonizacji na czystość powietrza

Jonizacja to technologia wspierająca w wielu oczyszczaczach powietrza. Sposób jej wpływu na czystość powietrza uzależniony jest od rodzaju zastosowanego w urządzeniu jonizatora.

Jonizacja plazmowa, w której powstają jony ujemne tlenu i dodatnie wodoru neutralizuje zanieczyszczenia. Dlatego jonizatory są często wykorzystywane w takich urządzeniach jak osuszacze powietrza z jonizacją lub oczyszczacze.

Jak wspomnieliśmy, jony dążą do połączenia się ze sobą, co skutkuje tutaj powstaniem hydroksyli (OH). Kiedy grupa hydroksylowa zetknie się z zanieczyszczeniami, odbiera im wodór. Powstaje zatem cząsteczka wody, a zanieczyszczenia ulegają rozbiciu.

W przypadku jonizacji ostrzowej powstają tylko jony ujemne, które łączą się z zanieczyszczeniami i powodują, że opadają one na powierzchnie mebli i podłóg. Jednak jeśli jonizator ostrzowy stanowi element oczyszczacza, a nie urządzenie niezależne, to dzięki wymuszonej cyrkulacji powietrza zanieczyszczenia te mogą zostać wychwycone przez oczyszczacza. O jonizacji w oczyszczaczach przeczytasz w tym artykule: Oczyszczacz powietrza z jonizatorem

Nasz test wpływu jonizacji na tempo oczyszczania

Zmierzyliśmy tempo oczyszczania powietrza z wyłączoną oraz włączoną jonizacją, za każdym razem uruchamiając urządzenia w trybie turbo. Z naszych obserwacji wynika, iż włączenie jonizatora w oczyszczaczu przyśpiesza czas usuwania zanieczyszczeń, ale tylko trochę.

W przypadku oczyszczacza powietrza Klarta Forste 4 czas ten został skrócony z 23 minut i 28 sekund do 22 minut i 32 sekund (czyli o 3,9%). W przypadku oczyszczacza Sharp KC-D50EUW czas uległ skróceniu z 18 minut i 19 sekund do 17 minut i 28 sekund (czyli o 4,7%).

Zapewnienie równowagi między jonami dodatnimi a ujemnymi

Celem jonizacji jest także nasycenie powietrza jonami i przywrócenie równowagi między jonami ujemnymi a dodatnimi. Równowaga ta ulega zaburzeniu na skutek pracy urządzeń elektrycznych, które powodują wzrost jonów dodatnich.

Nie oznacza to jednak, iż przywróceniu równowagi jonowej służą tylko jonizatory ostrzowe. Jonizatory plazmowe generują oba rodzaje jonów, ale jony ujemne wytwarzają w większej ilości.

Jonizacja a zdrowie i samopoczucie

Historia oficjalnych badań dotyczących wpływu jonizacji na zdrowie rozpoczęła się w latach 30. ubiegłego wieku. Wielu zaangażowanych w nie naukowców przypisuje jonizacji pozytywny wpływ na układ oddechowy. Oto przykłady badań i obserwacji, które mają potwierdzać jej skuteczność:

Badanie przeprowadzone w banku na dwóch grupach kontrolnych. Pierwsza grupa (309 osób) pracowała w pomieszczeniu, w którym zapewniony został wysoki stosunek jonów ujemnych do dodatnich. Druga grupa (362 osoby) pracowała w pomieszczeniach o standardowym dla takich miejsc stosunku anionów do kationów. Po 30 tygodniach zachorowalność na choroby dróg oddechowych w drugiej grupie była 8 razy większa niż w grupie pierwszej.
Badanie przeprowadzone w 1966 na dzieciach w wieku od 10 do 12 miesięcy. Zastosowanie jonów ujemnych poskutkowało szybszym leczeniem astmy i jej ataków.
Wnioski opublikowane przez dr Mirjam Levstik Bravničar, która na podstawie wieloletnich obserwacji stwierdziła, iż zwiększenie stężenia jonów ujemnych pomaga w obniżeniu poziomu histaminy, a tym samym pomaga w profilaktyce i leczeniu astmy i alergii.

Ponadto jonizacja została uznana przez niektórych badaczy za dobrą dla zdrowia psychicznego. Zdaniem prof. Alberta Paula Kruegera jony ujemne sprzyjają produkcji serotoniny, natomiast Vanessa Perez, Dominik D Alexander, William H Bailey dowodzili, iż wpływa na ograniczenie przypadków depresji.

Z drugiej strony na przestrzeni lat nie brakowało badaczy, którzy podważali wiarygodność badań i tez wykazujących pozytywne działanie jonizacji. Aktualnie dominuje opinia, iż dla zdrowia człowieka najlepsze jest zachowanie równowagi między jonami ujemnymi a dodatnimi (a nie jak sugerowało wielu naukowców dążenie do znaczące przewagi tych pierwszych).

Czy jonizacja powietrza jest szkodliwa?

Nie, jonizacja nie stwarza zagrożenia dla zdrowia. Obawy odnośnie jej potencjalnej szkodliwości związane są głównie z ozonem, którego emisja stanowi skutek uboczny pracy jonizatora. Jednak współczesne jonizatory wytwarzają go w tak znikomej ilości, że nie ma żadnego wpływu na zdrowie oraz samopoczucie.

Producenci oczyszczaczy powietrza z funkcją jonizacji często informują, że w ciągu 8-10 godzin nieprzerwanej pracy urządzenia ilość ozonu nie przekracza 0,05 ppm. To właśnie taka wartość stanowi normę unijną dla ozonu.

Pierwsze skutki obecności ozonu w powietrzu odczuwane są dopiero przy stężeniu 0,1 ppm lub wyższym, natomiast poważniejsze skutki uboczne występują przy stężeniach od 1 ppm wzwyż.