Temperatura w pracy – normy prawne i wpływ na pracowników 

Za niska lub za wysoka temperatura negatywnie wpływa na samopoczucie i zdrowie człowieka. W miejscu pracy musi być dostosowana do obowiązujących przepisów. Jednak warto o nią dbać nie tylko ze względu na potencjalne sankcje. Optymalna temperatura w pracy sprzyja bowiem wydajności pracowników.

Temperatura w biurze – BHP

Minimalna temperatura w miejscu pracy jest unormowana prawnie przez Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Ustawodawca uwzględnił w niej rodzaj wykonywanej pracy, dlatego temperatura nie może być niższa niż:

• 18°C – tam, gdzie wykonywane są prace biurowe lub lekkie prace fizyczne,
• 14°C – w pozostałych miejscach.

Maksymalna temperatura w pracy nie została uregulowana przepisami, dlatego w tej kwestii można się kierować wyłącznie zaleceniami specjalistów BHP. 

Wyjątek dotyczy miejsc, w których pracują małoletni. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2024 roku w sprawie warunków zatrudniania osób małoletnich w pomieszczeniach, w których wykonują oni swoje obowiązki, temperatura nie może być wyższa od 30 stopni C.

Temperatura w pomieszczeniu biurowym w opinii specjalistów

Bardziej precyzyjne od ustawy są zalecenia Instytutu Medycyny Pracy. Według pracowników tej instytucji optymalna temperatura powinna być dostosowana do rodzaju wykonywanej pracy oraz pory roku i wynosi:

• zimą podczas pracy lekkiej lub siedzącej – od 20 do 22,8°C,
• latem podczas pracy lekkiej lub siedzącej – od 23,9 do 26,7°C,
• w trakcie średnio ciężkiej pracy fizycznej – 18,3°C.
• w trakcie bardzo ciężkiej pracy fizycznej – 15,5°C.

Należy pamiętać, że są to wyłącznie zalecenia, tak więc nie obligują one pracodawcy do zapewnienia w miejscu pracy takiej właśnie temperatury. 

Inne ważne przepisy dotyczące temperatury w pracy

Pracownik ma prawo odmówić wykonywania obowiązków, jeśli temperatura jest niższa niż minimalna określona przepisami, ale nie tylko. Kodeks przewiduje bowiem prawo odmowy wykonywania zadań, jeśli warunki w miejscu pracy stwarzają zagrożenie dla zdrowia albo życia. Pracodawca nie może zmniejszyć wówczas wynagrodzenia.

Ponadto zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom bezpłatne napoje chłodzące, jeśli temperatura w miejscu pracy przekracza:

• 28 stopni C w zamkniętych pomieszczeniach,
• 25 stopni C w terenach otwartych.

Ustawa nie reguluje rodzaju napojów, natomiast przewiduje karę finansową za niezastosowanie się do tego obowiązku – wynosi ona od 1 do 30 tysięcy zł.

Dlaczego temperatura w pracy jest ważna?

Utrzymanie optymalnej temperatury w pomieszczeniu biurowym nie powinno być traktowane wyłącznie jako przymus prawny. Temperatura powietrza ma istotny wpływ na samopoczucie i stan zdrowia, dlatego jej nadmierny wzrost lub spadek mogą spowodować obniżenie koncentracji pracowników oraz choroby skutkujące czasową niezdolnością do wykonywania obowiązków.

Skutki zbyt niskiej temperatury:

• spadek wydajności – według badań przeprowadzonych przez Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego w chłodnych pomieszczeniach obniża się o 4%,
• wzrost ciśnienia krwi,
• zaburzenie krążenia w kończynach,
• wyższe ryzyko infekcji bakteryjnych i wirusowych,
• ryzyko nasilenia objawów niektórych chorób, np. astmy i artretyzmu.

Skutki zbyt wysokiej temperatury:

• spadek wydajności – w gorących pomieszczeniach jest niższa nawet o 10%.
• rozszerzenie naczyń krwionośnych – ryzyko spadku ciśnienia krwi i omdleń,
• szybsze pocenie się – większe ryzyko odwodnienia, zwłaszcza w przypadku niedostatecznego spożywania płynów,
• możliwość zaostrzenia objawów niektórych chorób, w tych schorzeń kardiologicznych,
• pogorszenie odporności – szczególnie przy dużej różnicy między wnętrzem biura a środowiskiem zewnętrznym.

Jak utrzymać optymalną temperaturę w pracy latem?

Powszechność ogrzewania sprawia, że problem z utrzymaniem zdrowej temperatury powietrza występuje głównie latem. Najprostszym sposobem na ochronę przed upałem jest montaż klimatyzacji.

Tam, gdzie montaż klimatyzatorów split jest niemożliwy, bardzo dobrym rozwiązaniem będą klimatyzatory przenośne. Skuteczność ich działania jest taka sama jak stacjonarnej klimatyzacji, natomiast fakt, że instalacja nie wymaga żadnych zezwoleń, umożliwia wykorzystywanie tych urządzeń niemal wszędzie.

Podczas wyboru klimatyzatora należy uwzględnić przede wszystkim:

• moc chłodniczą – musi być dostosowana do metrażu pomieszczenia oraz stopnia jego nagrzewania się,
• przepływ powietrza – wpływa na tempo chłodzenia,
• opłacalność zakupu – stosunek ceny do możliwości urządzenia.

Dodatkową zaletę klimatyzacji stanowi fakt, że często ma ona tryb grzewczy. Może się on przydać zimą w przypadku awarii ogrzewania.

Podsumowanie

Przepisy prawne regulują wyłącznie minimalną temperaturę w miejscu pracy. Warto jednak wziąć pod uwagę wpływ na temperatury na zdrowie i samopoczucie pracowników. Utrzymanie jej na odpowiednim poziomie pozwoli zapobiec spadkowi wydajności i czasowej niezdolności do pracy, tak więc służy interesom pracodawcy.

Źródła:

1. Temperatura w miejscu pracy a bhp, bezpieczenstwo-bhp.pl
2. Wpływ temperatury wewnątrz budynku na wydajność pracowników, cool-r.pl