Testujemy.
Oceniamy.
Porównujemy.

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska dysponuje siecią prawie 200 stacji pomiarowych, które na bieżąco kontrolują stężenie najgroźniejszych zanieczyszczeń powietrza. Nie są to jednak jedyne urządzenia, które pozwalają na monitorowania smogu. W Polsce działa bowiem kilka sieci sensorów.
Airly to spółka założona przez absolwentów krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej, powstała z przekształcenia projektu społecznego, zapoczątkowanego w czasach studenckich twórców.
Obecnie w ofercie znajdują się rodzaje czujników: Airly PM i Airly PM + GAS. Łącznie dostępne są zatem cztery czujniki.
Typ czujnika | Nazwa + zdjęcie | Sensory |
---|---|---|
Airly PM | Airly PM![]() | PM1, PM2,5, PM10 + temperatury, wilgotności, ciśnienia |
Airly PM + GAS | Airly PM, NO2, O3![]() | PM1, PM2,5, PM10, O3 (ozon), NO2 (dwutlenek azotu) + temperatury, wilgotności, ciśnienia |
Airly PM + GAS | Airly PM, SO2, CO![]() | PM1, PM2,5, PM10, CO (tlenek węgla), SO2 (dwutlenek siarki) + temperatury, wilgotności, ciśnienia |
Airly PM + GAS | Airly PM, NO2, NO![]() | PM1, PM2,5, PM10, NO (tlenek azotu), NO2 (dwutlenek azotu) + temperatury, wilgotności, ciśnienia |
Wyniki pomiarów trafiają na specjalną platformę, gdzie zostają skalibrowane i opublikowane, a zgromadzone w ten sposób dane są ogólnodostępne i można się z nimi zapoznać m.in. na stronie airly.eu/map/pl lub w aplikacji na urządzenia mobilne.
Początkowo firma Airly była nastawiona na współpracę wyłącznie z instytucjami (głównie z samorządami terytorialnymi), natomiast sprzedaż dla klientów indywidualnych wystartowała dopiero w 2018 r. Na stronie producenta nie znajdziemy informacji o kosztach, lecz pewne wzmianki na ten temat pojawiły się w komunikatach prasowych, dotyczących montażu czujników zakupionych np. przez samorządy. W 2018 sensor pyłu kosztował 1800 zł (przy większej ilości cena ustalana jest indywidualnie). Dodatkowo trzeba liczyć się z opłatą abonamentową, która wynosi około 45 zł miesięcznie.
Nie oznacza to jednak, że każdy, kto jest gotów na taką inwestycję, ma możliwość kupna i użytkowania sensora. Jak czytamy na stronie internetowej spółki, w okolicy, w której ma zostać umieszczony czujnik smogu, musi już działać sieć Airly. Według producentów spowodowane jest to troską o rzetelność wyników, ponieważ różnice między stężeniem zanieczyszczeń w punktach oddalonych o kilkaset metrów bywają wysokie. Rozwiązaniem tego problemu może być zakup od razu większej ilości sensorów, np. w porozumieniu mieszkańcami różnych części miasta.
Sieć LookO2, której pomysłodawcą i właścicielem jest firma ZAS, obejmuje obecnie ponad 600 czujników jakości powietrza. Aktualnie marka ma w swojej ofercie jeden wewnętrzny miernik smogu oraz kilka czujników zewnętrznych.
W ofercie dostępne są obecnie trzy zewnętrzne czujniki.
Nazwa czujnika + zdjęcie | Sensory | Cena |
---|---|---|
Looko2 V4F![]() | PM1, PM2,5, PM10, formaldehydu, + temperatury i wilgotności | 1390 zł |
Looko2 V4T![]() | PM1, PM2,5, PM10, + ciśnienia, temperatury i wilgotności | 995 zł |
Looko2 V4![]() | PM1, PM2,5, PM10 | 689 zł |
Ponadto firma oferuje stacje pomiarowe, przystosowane do pracy w trudnych warunkach. Mierzą one te same zanieczyszczenia co czujniki.
Klient otrzymuje każdego dnia dobowy raport, pozwalający na wnikliwą analizę danych. Każdy zainteresowany może sprawdzić wyniki pomiarów na stronie
www.looko2.com/heatmap.php albo poprzez aplikację.
Jak widać w tabeli, ceny czujników LookO2 wynoszą od 639 do 1390 zł. Stacje kosztują natomiast od 2950 do 3400 zł.
Jak widać w tabeli, ceny czujników LookO2 wynoszą od 639 do 1390 zł. Stacje kosztują natomiast od 2950 do 3400 zł.
W przypadku czujników firma nie pobiera opłat abonamentowych. Korzystanie z platformy gromadzącej dane jest bezpłatne, natomiast użytkownik ma możliwość wykupienia dodatkowych usług, np. dostępu do dedykowanego serwera albo czyszczeniu miernika i aktualizacji oprogramowania. LookO2 wprowadziła system wykrywający nieprawidłowe działanie sensorów smogu (spowodowane np. zalaniem wodą), który zapobiega przesyłaniu do sieci błędnych danych o stanie powietrza. Czujnik może zakupić każdy.
Luftdaten to projekt obywatelski, zainicjowany w 2015 r. w niemieckim Stuttgardzie. Początkowo sieć czujników miała charakter lokalny, ale z upływem czasu zmieniła się w sieć ogólnokrajową, a potem rozprzestrzeniła także poza granicami Niemiec. W maju 2019 r. Luftdaten była już obecna w 70 krajach, w tym w Polsce, gdzie liczba jej czujników wyniosła wówczas 340. Największą siecią Luftdaten dysponują Niemcy, w których działa aż 5150 sensorów. Na kolejnych miejscach znajdują się Belga (870 mierników), Bułgaria (790) i Holandia (340).
Celem projektu jest samodzielna kontrola jakości powietrza przy wykorzystaniu czujnika smogu, zbudowanego własnoręcznie z kompletnego zestawu montażowego.
Projekt Luftdaten w założeniu miał zapewnić alternatywę dla drogich urządzeń pomiarowych przy zapewnieniu jak największej dokładności pomiaru. Luftdaten jawnie mówi o różnicach między wynikami rekomendowanych sensorów a profesjonalnymi metodami pomiarowymi. Z przeprowadzonych testów wynika, że czujnik zaniża wartość PM2,5, głównie dla stężeń poniżej 20 mg/m3. Wraz ze wzrostem poziomu PM2,5 różnica wskazań maleje.
Proponowany przez twórców Luftdaten sensor laserowy SDS 011 umożliwia monitorowanie:
Z odczytami sensorów smogu można zapoznać się na stronie https://sensor.community/pl.
Cena promocyjna czujnika dla członków sieci to 160 zł (standardowa wynosi 200 zł). Z zestawem dostępna jest precyzyjna instrukcja montażowa czujnika. Co więcej, w Polsce odbywają się warsztaty z budowy mierników smogu, organizowane przez grupę Koduj dla Polski.
SmogTok to projekt zainicjowany w lutym 2018 r. w warszawskiej dzielnicy Wawer, gdzie dominuje zabudowa jednorodzinna z domami ogrzewanymi głównie węglem. Obecnie sieć obejmuje 150 czujników zewnętrznych i 40 wewnętrznych, zlokalizowanych nie tylko w Warszawie, ale i w wielu innych miastach Polski. Urządzenia wykorzystują sensor laserowy, a do prawidłowej pracy potrzebują dostępu do sieci WiFi oraz zasilania poprzez ładowarkę telefonicznym z wejściem mini USB.
W ofercie jest kilka czujników, lecz wszystkie mierzą to samo, czyli:
Poszczególne czujniki różnią parametry i funkcje dodatkowe. Asortyment obejmuje m.in. urządzenie z możliwością sterowania rekuperatorem/wentylacją mechaniczną oraz z własnym zasilaniem. Czujniki mają też inną budowę, która wpływa na odporność na działanie czynników atmosferycznych, a w rezultacie na zalecane warunki montażu.
Wyniki pomiarów prezentowane są na stronie smogtok.com/mapa i w aplikacji mobilnej.
Ceny czujników wynoszą od 499 do 2499 zł. Koszt zakupu to jedyny niezbędny wydatek, ponieważ firma nie pobiera opłat abonamentowych.
Podobnie jak w przypadku innych mierników tego typu konieczne jest zapewnienie urządzeniu ochrony przed opadami i bezpośrednim kontaktem z promieniowaniem słonecznym. W przypadku planowanego montażu w miejscu bez zadaszenia firma rekomenduje sensor SmogTok z osłoną.
Syngeos to firma z siedzibą w Katowicach, która oferuje certyfikowaną stację pomiarową. Komunikacja urządzenia z siecią odbywa się za pośrednictwem sieci LoRaWAN.
Stacja pomiarowa monitoruje:
Wyniki udostępniane są za poprzez aplikację Syngeos – Nasze Powietrze oraz na stronie
panel.syngeos.pl/sensor/pm2_5 .
Koszt zakupu czujnika Syngeos to kwota około 1830 złotych. Podobnie jak w przypadku Airly do tej sumy trzeba doliczyć comiesięczną opłatę abonamentową, która wynosi 74 zł. Użytkownik uzyskuje dostęp do platformy zawierającej raporty oraz wizualizację zgromadzonych i przeanalizowanych danych.
Jakość zakupionego czujnika smogu to nie jedyny czynnik decydujący o precyzji pomiaru, ponieważ istotną rolę odgrywa także jego prawidłowy montaż, o czym często przypominają sprzedawcy sensorów. Ważne jest, aby sensor pyły zawieszonego nie był narażony na bezpośredni kontakt z promieniowaniem słonecznym oraz miał zapewnioną ochronę przed opadami atmosferycznymi.
Kilka wskazówek w tej kwestii można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dn. 17 grudnia 2008 w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu, który nie odnosi się wprawdzie do czujników smogu montowanych w celach prywatnych, ale dostarcza wiedzy na temat właściwych zasad przeprowadzania pomiarów. W dokumencie tym uwzględnione zostały między innymi takie kwestie jak swobodny przepływ powietrza i lokalizacja miernika na wysokości od 1,5 do 4 m powyżej poziomu gruntu.
Omówione tutaj czujniki zostały przystosowane do pracy na zewnątrz i zaprojektowane z myślą o stałym montażu. Jeśli jesteś zainteresowany przenośnymi sensorami przeznaczonymi do wykorzystania głównie wewnątrz pomieszczeń, zapraszamy do lektury artykułu 15 mierników jakości powietrza – czujniki smogu: PM2.5, PM10, VOC.
Pył zawieszony PM2,5 składa się z cząsteczek, których wielkość nie przekracza 2,5 μm. Zawiera w sobie m.in. bakterie czy zarodniki grzybów.
Stężenie cząsteczek zanieczyszczeń w danej przestrzeni, a więc ilość mikronów na m3 powietrza.