Szacuje się, że około 12 milionów Polaków cierpi z powodu alergii wziewnych. Komfort życia tych osób spada zawsze w sezonie pylenia. Na szczęście niedawne badania z Korei dowodzą, że oczyszczacze powietrza w warunkach domowych pomagają zredukować stężenia pyłów o ponad 53%, przyczyniając się do poprawy samopoczucia alergików i mniejszego zapotrzebowania na farmakoterapię. Co jeszcze warto wiedzieć?
Oczyszczacz powietrza, a alergia na pyłki – co warto wiedzieć?
Na początek garść najważniejszych informacji:
* Oczyszczacz powietrza nie wyleczy alergii.
* Zmniejszy jednak ekspozycję na alergeny podrażniające nasz układ immunologiczny (badania przeprowadzone w domach koreańskich alergików mówią o ok. 53%).
* Ponieważ jest on skuteczniejszy w przypadku cząstek unoszących w powietrzu, nie gwarantuje pozbycia się np. szczepów roztoczy z materaca czy dywanu.
* Wystarczy ok. 900-1000 zł, by cieszyć się polecanymi oczyszczaczami powietrza dla alergików.
* Pamiętaj o regularnej wymianie filtrów (od ok. 150 zł rocznie) i wycieraniu ściereczką filtra wstępnego.
Jak wybrać oczyszczacz powietrza dla alergików w 3 krokach?
1. Po pierwsze filtry, czyli przede wszystkim HEPA
Odpowiedni zestaw filtrów to absolutna podstawa. Na pierwszy plan wyłania się tutaj filtr HEPA, zaprojektowany tak, by zatrzymywać mechanicznie nawet najdrobniejsze cząsteczki zanieczyszczeń pyłowych. Z powodzeniem radzi sobie więc z pyłkami roślin, roztoczami kurzu domowego, cząsteczkami grzybów czy zarodnikami pleśni.
Ważny jest również filtr wstępny, którego siateczka zbiera większe cząstki zanieczyszczeń, np. włosy, sierść czy kłęby kurzu, przedłużając żywotność filtra HEPA i…węglowego.
Trzeci z filtrów, a więc węglowy wykonany jest z granulek węgla aktywnego, który skutecznie adsorbuje nieprzyjemne zapachy i szkodliwe gazy. Niewiele osób uczulonych jest na formaldehyd, benzen czy aceton, lecz związki te, jak większość lotnych związków organicznych, wysusza śluzówki gardła i nosa, potęgując nieprzyjemne dolegliwości alergiczne.
Jonizacja powietrza – wsparcie dla alergików
Wsparciem może być również jonizator powietrza, w szczególności plazmowy, wykorzystywany np. w oczyszczaczach powietrza Klarta, Sharp czy Winix. Zarówno ostrzowa, jak i plazmowa jonizacja powietrza skraca bowiem czas potrzebny do pozbycia się zanieczyszczeń. Jonizacja skutecznie zwalcza szczególnie zarodniki pleśni i grzybów. Nieco mniej skuteczna jest w walce z roztoczami.
Generując pole elektrostatyczne, jonizatory powietrza przyciągają cząsteczki alergenów unoszące się w powietrzu. Gorzej radzą sobie natomiast z tymi alergenami, które zamieszkują powierzchnie materacy, dywanów, koców czy zasłon. Dlatego też sama jonizacja powietrza jednak nie wystarcza w warunkach domowych, filtrując powietrze kilka razy dłużej niż oczyszczacz z filtrem HEPA.
2. Wybierz oczyszczacz do powierzchni danego pomieszczenia
Przed zakupem oczyszczacza warto przemyśleć, gdzie urządzenie będzie stało, dopasowując wydajność sprzętu do powierzchni pokoju. Oczyszczacz powinniśmy bowiem kupować z myślą o jednym pomieszczeniu, a nie całym mieszkaniu – ze względu na układ ścian, korytarzy i zaułków, postawienie go na środku domu nie będzie efektywnym rozwiązaniem. Dużo lepiej sprawdzą się dwa, małe (osobne) urządzenia.
I tu ułatwienie: Na każde 10 m² pomieszczenia o wysokości wynoszącej 2,5 metra oczyszczacz powietrza powinien oferować minimum wartość CADR dla pyłów 80 m³/h. Dlatego też w przypadku powierzchni 30 m2, powinniśmy szukać modeli o wydajności oczyszczania (CADR) minimum 240 m3/h. Polecamy zawsze kupować oczyszczacze nieco „na wyrost”, tak by pozostawić pewien zapas mocy, a urządzenie nie musiało chodzić zbyt często na najwyższych obrotach. Będzie cichsze i wolniej się zużyje.
3. Wybierz oczyszczacz z dobrym trybem auto
Zwłaszcza jeśli nie chcesz być zaabsorbowany sprawdzaniem, czy oczyszczacz działa, jaki poziom zanieczyszczeń utrzymuje się w pomieszczeniu, i czy warto zmniejszyć lub zwiększyć obroty oczyszczacza. Urządzenie samo dobierze wtedy prędkość oczyszczania do warunków panujących w Twoim pomieszczeniu. Nawet najdokładniejsze czujniki jakości powietrza na nic się bowiem zdadzą, jeżeli urządzenie nie będzie potrafiło właściwie zinterpretować odczytów z nich.
Wśród oczyszczaczy powietrza z dobrym trybem auto alergikom polecamy następujące marki: Klarta, Electrolux, Winix
Uwaga Polecamy oczyszczacze o restrykcyjnym trybie auto, które za złej jakości powietrze uznają takie, gdzie stężenie pyłów zawieszonych przekracza normy zalecane przez UE czy WHO (dla PM 2,5 odpowiednio 25 µg/m3 i 10 µg/m3).
Dlatego też m.in. nie polecamy oczyszczaczy Philips z serii Dual Scan. Choć holenderski koncern produkuje np. bardzo udane oczyszczacze z nawilżaczem powietrza, seria Dual Scan, posiadająca nawet osobny wskaźnik alergenów, nie działa w sposób usprawiedliwiający wysoką cenę tych sprzętów.
Przede wszystkim wskazania alergenów (IAI) opierają się na działaniu czujnika PM2,5, a więc zanieczyszczeń innej wielkości niż większości alergenów. Dlatego też wskaże on podwyższony poziom PM2,5 w pokoju np. po smażeniu obiadu w kuchni, a może nie zareagować wcale na pyłki brzozy wpadające przez otwarte okno.
Alergia na pyłki – dlaczego warto kupić oczyszczacz?
Dlaczego oczyszczacz powietrza pomaga alergikom wziewnym?
- Redukuje poziom pyłów smogowych, jak i pyłków roślin dostających się do domu
- Zmniejsza poziom sierści i kurzu unoszących się w mieszkaniu
- (w mniejszym stopniu) zmniejsza ilość roztoczy zagnieżdżonych w pościeli czy materacach
- Daje odpocząć śluzówce nosa i gardła, które stanowią nasz naturalny filtr
- Umożliwia lepszy, zdrowszy sen
Na potwierdzenie naszych słów przytoczymy 2 badania zrealizowane w ostatnich latach.
Przykład 1: 53% mniej pyłów PM2,5, 26% mniej przyjmowanych leków.
Naukowcy z Yonsei University College of Medicine w Seulu opublikowali w maju 2020 roku badanie (Park, K.H. i inni, 2020), w którym porównywali stężenia alergenów wziewnych i jakość życia dwóch grup pacjentów:
- 22 alergików wyposażonych w oczyszczacze powietrza do sypialni i salonów
- 22 alergików wyposażonych w atrapy oczyszczaczy powietrza do swoich sypialni i salonów
Dane gromadzono przez okres 6 tygodni, po którym południowokoreańscy badacze udokumentowali m.in. spadek stężenia PM2,5 w pomieszczeniach domowych o 53% u grupy osób wyposażonych w oczyszczacze.
U pacjentów korzystających z oczyszczaczy powietrza, krótszy był również czas ekspozycji na cząstki PM2,5 (o 38,1%), co przyczyniło się do lepszego samopoczucia badanych.
Jako ogólne korzyści płynące z oczyszczaczy alergicy w badaniu zgłaszali:
- Zmniejszenie dawki leków antyalergicznych (o około 26%) (od 3 tygodnia do końca badania)
- rzadsze sięganie po leki na alergie przez grupę używającą oczyszczaczy – o 33% rzadziej niż osoby z grupy placebo
- lepsze samopoczucie
Przykład 2: Spadek poziomu pyłów PM2,5 i PM10. Niewielki spadek stężenia roztoczy kurzu domowego
Badacze z Chin wzięli pod lupę nastolatków cierpiących na astmę. W badaniu Uniwersytetu Medycznego w Guangzhou (Jia-Ying L. i inni, 2021) 38 osób poniżej 18 roku życia miało przez 6 miesięcy regularnie używać oczyszczacza powietrza w swojej sypialni. W ich pomieszczeniach odnotowano znaczny spadek poziomu pyłów zawieszonych PM2,5 i PM10, szczególnie w pierwszym miesiącu badania. Spadło tez nieco stężenie roztoczy Der p1 i Der f1, w późniejszych miesiącach badania nie obserwowano już istotnych zmian.
W ogólnym rozrachunku poziom roztoczy w pomieszczeniu niestety niewiele się zmniejszył. Ciekawym zjawiskiem był odnotowany wzrost stężenia roztoczy w 4 miesiącu badania, co potwierdziło potrzebę wymiany filtrów HEPA na nowe. Po założeniu nowych filtrów HEPA, poziom roztoczy w pomieszczeniu znów nieznacznie spadł.
Sprawdź także ten artykuł:Oczyszczacz powietrza dla alergików – jaki wybrać?
Alergia na pyłki – co oprócz oczyszczacza powietrza?
1. Nawilżanie powietrza
Oprócz zapewnienia czystego powietrza, ważne jest też dbanie o jego odpowiednią wilgotność. Pozwoli to nawilżyć zmęczone śluzówki gardła i nosa, które u alergików są przez większość czasu podrażnione.
2. Świadome wietrzenie pomieszczeń
Sezon alergiczny absolutnie nie powinien oznaczać barykadowania się w domu przy szczelnie zamkniętych oknach. Skończy się to bowiem jedynie bardzo dużym wzrostem stężenia dwutlenku węgla (CO2) w pomieszczeniu, co przełoży się na ból głowy, ospałość i spadek koncentracji. Dlatego też polecamy wietrzyć pomieszczenia krótko, acz intensywnie, otwierając okna na „przestrzał”. Taki 5-10 minutowy przeciąg możemy zrobić śmiało 2-3 razy dziennie, a następnie uruchomić oczyszczacz powietrza.
3. Regularne sprzątanie powierzchni
Samo oczyszczanie powietrza to niestety za mało, by zapewnić sobie pełną ochronę przed pyłkami roślin czy cząsteczkami roztoczy. Niemniej ważne jest tutaj regularne sprzątanie powierzchni naszych podłóg czy mebli. Dlatego też pamiętajmy o tym, by minimum 1-2 razy w tygodniu odkurzać mieszkanie, a wszelkie powierzchnie blatów, stołów czy półek wycierać wilgotną szmatką, począwszy od najwyższych miejsc. Oczyszczacz powietrza pomoże wchłonąć wzniecony przez nas pył.
4. Pranie pościeli i pokrowce antyalergiczne
Zapewnienie zdrowych, czystych warunków w sypialni jest niemniej ważne, gdyż to tu spędzamy przynajmniej 1/3 naszego dnia. Alergicy powinni wymieniać pościel średnio co ok. 2 tygodnie. Warto również zaopatrzyć się w antyalergiczne pokrowce na materac czy poduszki. Fani wypełnienia z pierza będą zawiedzeni. W przypadku alergików polecamy jednak syntetyczne materiały.
5. Minimalizm we wnętrzach
Jakkolwiek wszelkie elementy dekoracyjne, jak ozdoby, figurki, obrazy czy eleganckie zasłony potrafią naprawdę upiększyć wnętrze, w przypadku osób zmagających z alergiami wziewnymi, warto postawić na minimalizm we wnętrzu i ograniczyć liczbę niepotrzebnych akcesoriów.
Zobacz także: Popularni producenci oczyszczaczy powietrza – lista, charakterystyka
Źródła:
1. Park, Kyung Hee & Sim, Da Woon & Lee, Sang Chul & Moon, Sunyoung & Choe, Eunju & Shin, Hyejung & Kim, Sung-Ryeol & Lee, Jae-Hyun & Park, Hyung & Huh, Deok & Park, Jung-Won. (2020). Effects of Air Purifiers on Patients with Allergic Rhinitis: a Multicenter, Randomized, Double-Blind, and Placebo-Controlled Study. Yonsei Medical Journal. 61. 689. 10.3349/ymj.2020.61.8.689. Dostęp do wersji internetowej 06.02.2023: https://www.researchgate.net/publication/343307684_Effects_of_Air_Purifiers_on_Patients_with_Allergic_Rhinitis_a_Multicenter_Randomized_Double-Blind_and_Placebo-Controlled_Study
2. Jia-Ying L, Li-Li O, Jing M, Xin-Yuan L, Li-Min F, Hai-Cheng L, Bao-Qing S. Efficacy of air purifier therapy for patients with allergic asthma. Allergol Immunopathol (Madr). 2021 Sep 1;49(5):16-24. doi: 10.15586/aei.v49i5.146. PMID: 34476917. Dostęp do wersji elektronicznej: 10.02.23: https://www.all-imm.com/index.php/aei/article/view/146/598
FAQ – najczęstsze pytania o oczyszczacze powietrza przy alergii na pyłki
Tak, w sezonie alergicznym, jak i tzw. sezonie grzewczym, jak najbardziej. Będzie mógł on wówczas zapewnić skuteczną, ciągłą filtrację powietrza. Może być jednak włączony w trybie auto, dzięki któremu nie będzie pobierał zbytnio prądu, jak również nie będzie głośny wtedy, kiedy nie będzie takiej potrzeby.
Niestety nie, przyczyni się jednak do zmniejszenia tychże objawów, jak również lepszego samopoczucia, koncentracji i zdrowszego snu.
Niekoniecznie. Wprawdzie są na rynku urządzenia reklamowane jako antyalergiczne, które kosztują nawet 3000 zł, ale większość standardowych oczyszczaczy za 800-1000 zł spełni swoją funkcję w takim samym stopniu, redukując stężenie alergenów w powietrzu.
