Wilgotność powietrza w domu – wszystko co powinieneś wiedzieć o dobrej wilgotności powietrza

Poziom nawilżenia powietrza w mieszkaniu powinien być utrzymany w granicach od 40% a 60%.

Zbyt niska lub zbyt wysoka wilgotność powietrza nie służy wielu elementom domowego wyposażenia, a co gorsza stanowi zagrożenie dla naszego zdrowia.

Sprawdź, jak kontrolować poziom nawilżenia i co robić, kiedy nie jest prawidłowy.

W skrócie

• Prawidłowa wilgotność względna powietrza wynosi od 40 do 60%. Niższa wartość oznacza przesuszenie powietrza, a wyższa przewilżenie.
• Pomiar wilgotności powietrza umożliwia higrometr, czyli wilgotnościomierz.
• Na wilgotność względną w pomieszczeniu wpływa wilgotność powietrza na zewnątrz, a także temperatura w środku i po za budynkiem.
• Suche powietrze powoduje m.in. suchy kaszel i drapanie w gardle, natomiast zbyt wysoka wilgotność sprzyja np. rozwojowi pleśni.
• Najlepszym sposobem na podniesienie wilgotności jest użycie nawilżacza powietrza, natomiast na obniżenie – osuszacz powietrza. Oba urządzenia zaprezentowaliśmy w artykule.

Wilgotność względna i bezwzględna

Zacznijmy jednak od tego, iż mówiąc o poziomie nawilżenia powietrza, wyróżnia się dwa pojęcia: wilgotność:

• wilgotność względną – jest wyrażana w procentach (%) i prezentuje stosunek masy wody znajdującej się w powietrzu do maksymalnej masy, która może zostać rozpuszczona w danej temperaturze,
• wilgotność bezwzględną – jest prezentowana w gramach na metr sześciennych (g/m³) i wskazuje masę wody obecną 1 m³ powietrza.

W praktyce to wilgotność względna jest ważniejsza, gdyż informuje nas o tym, czy poziom nawilżenia powietrza mieści się w normie. Optymalna wilgotność powietrza to 40-60%.

Wilgotność powietrza a temperatura

Wilgotność względna zależy od wilgotności bezwzględnej oraz od temperatury. Zdolność powietrza do pochłaniania wody wzrasta wraz z temperaturą.

Dla przykładu utrzymanie wilgotności względnej na poziomie 50% w temperaturze 25°C wymaga, aby wilgotność bezwzględna wynosiła 11,48 g/m³, podczas gdy przy 15°C wystarczy, żeby na 1 m³ przypadało 6,4 g wody.

Jak zmierzyć wilgotność powietrza?

Jak sprawdzić wilgotność powietrza i przekonać się, czy nie jest ono zbyt suche lub nadmiernie nawilżone? Najlepiej zaopatrzyć się w higrometr, czyli czujnik wilgotności powietrza.

Najtańsze wilgotnościomierze kosztują kilkanaście złotych, więc nie jest to duża inwestycja.

W czujnik wilgotności wyposażone są zazwyczaj nawilżacze i osuszacze powietrza a często również oczyszczacze.

W czujnik wilgotności wyposażone są zazwyczaj nawilżacze i osuszacze powietrza a często również oczyszczacze.

Pomiar wskazań wilgotności higrometru i wskaźnika nawilżaca Philips HU2718/10

Niska wilgotność powietrza w domu – przyczyny

Do spadku poziomu nawilżenia dochodzi głównie:

• w sezonie grzewczym,
• podczas susz,
• w pomieszczeniach klimatyzowanych.

W sezonie grzewczym przyczyną spadku wilgotności jest fakt, iż jego zdolność do przyswajania wody rośnie wraz z temperaturą. Powietrze na zewnątrz ma zimą temperaturę około 0 st. C. Kiedy trafia do pomieszczenia, nagrzewa się, natomiast objętość obecnej w nim wody nie ulega zmianie. Wody jest zbyt mało, aby utrzymać wilgotność względną w granicach 40-60%.

Dodatkowy problem stanowi rzadkie wietrzenie pomieszczeń. Proces wietrzenia powinien być przeprowadzany bez względu na porę roku. Zimą najlepiej otworzyć okna na całą szerokość, na maksymalnie 10 minut. Taki zabieg nie będzie skutkował znaczącą utratą ciepła, a temperatura wróci do normy kilka minut po zamknięciu okna.

W pomieszczeniach klimatyzowanych niski poziom nawilżenia powietrza wynika z tego, że skutkiem ubocznym pracy klimatyzatora jest odprowadzanie z powietrza wody.

Niska wilgotność powietrza a zdrowie i samopoczucie

Suche powietrze a kaszel i drapanie w gardle

Suche powietrze wysusza śluzówkę, którą pokryte są drogi oddechowe, co wywołuje takie dolegliwości jak drapanie w gardle i spowodowany nim kaszel oraz stanowi czynnik ryzyka rozwoju zapalenia krtani. To jednak nie wszystko.

Podrażnienie oczu

Niska wilgotność powietrza w domu prowadzi do wysuszenia spojówek. Oczy stają się zaczerwienione, pieką i łzawią.

Na takie dolegliwości narażane są przede wszystkim osoby noszące soczewki lub pracujące przed komputerem, gdyż są to dodatkowe czynniki, wpływające na wysychanie oczu.

Niska wilgotność powietrza a choroby bakteryjne i wirusowe

Niska wilgotność powietrza czyni nas bardziej podatnymi na zakażenia chorobami bakteryjnym i wirusowym, w tym grypą. Suche powietrze sprzyja zachorowaniu w potrójny sposób:

• Zaburza pracę rzęsek znajdujących się w nosie, utrudniając im prawidłowe pełnienie swojej funkcji, która polega na oczyszczaniu wdychanego powietrza.
• Osłabia zdolność komórek do naprawy uszkodzeń w płucach spowodowanych przez wirusy.
• Zaburza proces wytwarzania interferonów i białek sygnalizacyjnych w zakażonych komórkach, czyli mechanizm ostrzegania o infekcji sąsiednich komórek.

Nasilenie objawów alergicznych i astmatycznych

W suchym powietrzu unosi się więcej kurzu i pyłków roślinnych, co prowadzi do nasilenia objawów alergicznych. Obecność alergenów i podrażnienie górnych dróg oddechowych może prowadzić do zaostrzenia objawów astmy. 

Z tego powodu alergicy i astmatycy powinni w szczególny sposób dbać o prawidłowe nawilżenie powietrza.

Pogorszenie kondycji skóry i włosów

Słabe nawilżenie powietrza oddziałuje negatywnie także na stan naszej skóry i włosów. Skóra staje się przesuszona, zaczerwiona i swędząca, a na dodatek bardziej podatna na negatywny wpływ czynników zewnętrznych.

To nie wszystko, ponieważ suche powietrze przyśpiesza powstawanie zmarszczek.

Wpływ suchego powietrza na włosy przejawia się utratą blasku, przesuszeniem, łamliwością i rozdwajaniem końcówek.

Niszczenie drewnianych elementów wyposażenia

Utrzymanie prawidłowej wilgotności powietrza w mieszkaniu jest ważne również ze względu na drewniane wyposażenie domu.

Panele podłogowe, meble i inne drewniane powierzchnie pod wpływem kontaktu ze słabo nawilżonym powietrzem rozsychają się i tracą ładny kolor.

Zbyt niska wilgotność powietrza – co robić?

Wilgotność powietrza można spróbować poprawić przy pomocy metod domowych. W sezonie grzewczym wiele osób sięga po nawilżacz na kaloryfer.

Niska skuteczność takiego nawilżania (i efekty uboczne niektórych metod domowych) sprawiają, że nie rekomendujemy podobnych rozwiązań.

Polecaną przez nas metodą poprawy wilgotności są nawilżacze ewaporacyjne.

Podczas wyboru urządzenia poza wykorzystywaną technologią warto wziąć pod uwagę wydajność, obecność czujnika wilgotności i higrostatu, koszty użytkowania oraz opłacalność.

Koniecznie przeczytaj: Suche powietrze w pokoju

Najbardziej opłacalne nawilżacze w naszym rankingu

Klarta Humea Grande

Liderem naszego Rankingu Opłacalności jest Klarta Humea Grande. To nawilżacz odpowiedni nawet do dużego pomieszczenia, ze względu na wysoką wydajność (650 ml/h deklarowane i 600 ml/h według naszego testu). Urządzenie ma higrostat i numeryczny wskaźnik wilgotności, a sterowanie jest możliwe poprzez aplikację. Dodatkowe zalety to niskie koszty użytkowania i dostępność dwóch wersji kolorystycznych: białej i czarnej.

Klarta Humea WiFi

Drugie miejsce zajmuje kolejna propozycja tej marki, czyli Klarta Humea WiFi. Zaletami nawilżacza są bardzo dobrą wydajność (do 300 ml/h według producenta i 250 ml/h w naszym teście), sterowanie wi-fi oraz obecność takich funkcji jak numeryczny wskaźnik wilgotności czy higrostat. Bardzo dobrze prezentują się także koszty użytkowania tego urządzenia. Aktualnie Klarta Humea WiFi dostępna jest w kolorach białym i beżowym.

Philips HU4816/10

Na trzecim miejscu plasuje się Philips HU4816/10. Także i to urządzenie wyróżnia się wysoką wydajnością (do 300 ml/h według producenta i 245 ml/h w naszym teście) i jest wyposażone w higrostat oraz numeryczny wskaźnik wilgotności. Nie ma natomiast wi-fi i sterowanie odbywa się poprzez ulokowany na górze dotykowy panel.

Stadler Form Karl

Tuż za podium znalazł się Stalder Form Karl. Jego wydajność jest jeszcze wyższa niż w przypadku dwóch przedstawionych konkurentów (690 ml według producenta i 483 ml/h w naszym teście), lecz idzie w parze z bardzo wysoką ceną. Nie zabrakło tu wskaźnika wilgotności i higrostatu oraz sterowania wi-fi.

Na rynku dostępne są jeszcze nawilżacze ultradźwiękowe i parowe, ale to ewaporacja jest naturalną i najzdrowszą technologią nawilżania powietrza. O zaletach i wadach każdego z typu nawilżaczy można przeczytać w artykule: Nawilżacz ewaporacyjny

Duża wilgotność powietrza a samopoczucie a zdrowie

Zbyt wysoka wilgotność powietrza skutkuje:

• bólami głowy,
• bólami mięśni i stawów,
• rozwojem chorób reumatycznych lub nasileniem ich objawów,
• gorszym znoszeniem upałów (wysoka wilgotność sprawia, że temperatura wydaje się jeszcze wyższa),
• pojawieniem się w mieszkaniu chorobotwórczych pleśni i grzybów,
• rozklejaniem się drewnianych elementów wyposażenia.

Prawidłowe wykrycie i wyeliminowanie przyczyny problemu jest bardzo ważne, ponieważ metody walki ze zbyt wysoką wilgotnością mają charakter doraźny.

Wysoka wilgotność powietrza w domu – przyczyny

Wilgoć w domu może być spowodowana:

• awarią sieci wodno-kanalizacyjnej,
• niesprawną wentylacją,
• słabą izolacją przeciwwilogociową fundamentów,
• nieszczelnym pokryciem dachowym,
• zatkaniem rur odprowadzających deszczówkę,
• stosowaniem klimatyzera.

Jak obniżyć wilgotność powietrza w mieszkaniu?

Usunięcie źródła wilgoci w domu nie oznacza jednak, że znikną wszystkie jej efekty, zwłaszcza jeśli wysoka wilgotność powietrza utrzymywała się przez długi czas. Pozostałościami po niej często są pleśń na ścianie i zapach stęchlizny. Ważna jest zatem umiejętność rozpoznawania wilgoci i szybka reakcja. Sygnałem ostrzegawczym może być wilgoć na oknach, czyli zaparowane szyby w domu.

Osuszacze powietrza

Najpopularniejsze osuszacze powietrza wykorzystują technologię kondensacji. Są wyposażone w sprężarkę oraz radiator, w którym skrapla się woda, odprowadzana później przez rurkę. Domowe osuszacze usuwają z powietrza 10-40 litrów wody na dobę.

Fersk Torr 20

Osuszacz powietrza Fersk Torr 20 o wydajności 20 l/24 h. Wyposażony jest w zbiornik na wodę o pojemności 4 l.

Wyróżnia się obecnością filtra HEPA i jonizatora. Ponadto umożliwia sterowanie za pośrednictwem smartfona. Przeczytaj więcej o osuszaczach powietrza z oczyszczaczem.

VACO VC3504

Vaco VC3504 to osuszacz powietrza, który w ciągu godziny może odprowadzić z powietrza do 35 l wody. Zbiornik na skropliny ma pojemność 4 litrów.

Sterowanie odbywa się poprzez panel dotykowy ulokowany w górnej części urządzenia.

Warmtec OD-40

Warmtec OD-40 to osuszacz o znakomitej wydajności, sięgającej 40 l/24 h. Urządzenie zostało wyposażone w zbiornik na wodę o pojemności 5,5 l.

Sterowanie jest możliwe poprzez panel dotykowy, który znajduje się na górze osuszacza.

---

Pochłaniacze wilgoci

Pochłaniacze wilgoci najczęściej mają postać pojemników, woreczków lub poduszek. Są wypełnione materiałem o właściwościach adsorpcyjnych, w który wsiąka woda obecna w powietrzu. Pochłaniacz wilgoci zwykle nie wymaga zasilania, a jedynie wymiany wkładu adsorpcyjnego.

Niestety, nie ma tak naprawdę wpływu na wilgotność powietrza. W ciągu doby usuwa kilka lub kilkanaście mililitrów wody, podczas gdy osuszacz powietrza nawet 20 litrów lub więcej.

Domowe sposoby na wilgoć

Jako pochłaniacze wilgoci wykorzystywane bywają sól oraz kreda. Jednak ich efektywność jest taka sama jak sklepowych pochłaniaczy, a więc żadna.

Jeśli chodzi o wilgoć na ścianie i spowodowane nią grzyby pleśniowe, to zamiast chemicznych preparatów można wykorzystać takie środki jak ocet, olejek z drzewa herbacianego, woda utleniona albo soda.

Przydatna bywa też farba przeciw wilgoci. Jeżeli domowe sposoby na pleśń zawiodą, konieczne jest zastosowanie silniejszych produktów, gdyż grzyby i pleśnie są chorobotwórcze.

Źródła

1. Kalkulator wilgotności bezwzględnej, Klimapoint.pl
2. A .V. Arundel, E. M. Sterling, J. H. Biggin, T. D. Sterling, Indirect health effects of relative humidity in indoor environments, National Library Medicine
3. FAQ – Pomiar wilgotności, Jumbo.pl
4. Justyna Dereń, 5 problemów zdrowotnych, za które odpowiada suche powietrze w mieszaniu, Medonet.pl
5. Wilgotność powietrza, Klimatolodzy.pl

Podsumowanie: wilgotność powietrza – pytania i odpowiedzi