5
(1)

Ma istotny wpływ na zdrowie i samopoczucie ludzi oraz zwierząt, a także na całe środowisko. Co tak naprawdę kryje się pod tym określeniem?

Wyjaśniamy, czym jest jakość powietrza, w jaki sposób się ją monitoruje oraz jak wygląda w Polsce.

Co oznacza jakość powietrza?

Na stronie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, możemy znaleźć informację, że określenie jakość powietrza:

„dotyczy składu chemicznego powietrza na wysokości około 2 m n.p.g, a zwłaszcza zawartości w powietrzu szkodliwych dla zdrowia ludzkiego lub roślin związków chemicznych”. 

Jakość powietrza mówi zatem o jego czystości w dolnych warstwach atmosfery, ze szczególnym uwzględnieniem obecności zanieczyszczeń, które mają wpływ na zdrowie organizmów żywych.

W szerszym znaczeniu hasło jakość powietrza można odnieść do wszystkich parametrów powietrza, które wpływają na człowieka i resztę środowiska. Należałoby tu zatem uwzględnić także wilgotność oraz temperaturę.

Jednak w tym artykule skupiamy się na najpopularniejszym znaczeniu terminu, czyli na jego czystości.

Monitorowanie jakości powietrza

W Polsce za monitorowanie jakości powietrza odpowiadają Główny Inspektorat Ochrony Środowiska oraz podległe mu jednostki wojewódzkie. Na terenie kraju znajduje się obecnie 279 stacji pomiarowych. Z wynikami pomiarów można zapoznać się na stronie internetowej: powietrze.gios.gov.pl

Ponadto działają pozarządowe systemy monitoringu i prognozy jakości powietrza, z których najbardziej popularne jest obecnie Airly.

Osoby zainteresowane szybkim dostępem do informacji o stanie powietrza oraz otrzymywaniem alertów w przypadku wysokich stężeń zanieczyszczeń mają do wyboru sporo aplikacji mobilnych. Jako przykład można wskazać takie nazwy jak:

  • Jakość Powietrza w Polsce (aplikacja GIOŚ),
  • Airly,
  • Kanarek,
  • IQAir AirVisual,
  • Smog Polska.

Jakość powietrza można kontrolować również samodzielnie. Pozwalają na to wewnętrzne i zewnętrzne czujniki. Te pierwsze często są wbudowane w niektóre urządzenia. Dobry oczyszczacz powietrza ma przynajmniej jeden miernik zanieczyszczeń, natomiast w nawilżaczu nie powinno zabraknąć wilgotnościomierza.

Jakość powietrza w skali AQI

AQI to skrót od słów Air Quality Index, co w tłumaczeniu na język polski oznacza wskaźnik jakości powietrza. Służy do informowania o czystości powietrza w obrazowy, zrozumiały dla społeczeństwa sposób.

Skala AQI jest wykorzystywana w różnych krajach, jednak nie bazuje na międzynarodowej normie. Oznacza to, że w poszczególnych państwach zasady oceny jakości powietrza są różne. Najbardziej popularne są normy amerykańska i chińska, z których pierwsze jest dużo bardziej restrykcyjna.

Ponadto różnicę między krajowymi AQI stanowi rodzaj zanieczyszczeń uwzględnianych w ocenie jakości powietrza. Amerykańska EPA bierze pod uwagę stężenie:

  • pyłów zawieszonych,
  • dwutlenku azotu,
  • tlenku węgla,
  • dwutlenku siarki,
  • ozonu (na poziomie gruntu).

Podobnie wygląda sytuacja w Polsce. W Indiach natomiast mają znaczenie również amoniak i ołów.

Polski indeks jakości powietrza prezentuje się tak:

Indeks jakości powietrza

Zalecenia WHO względem jakości powietrza

Jakość powietrza to zagadnienie, którym zajmuje się m.in. Światowa Organizacja Zdrowia. WHO opracowała normy dla najbardziej szkodliwych zanieczyszczeń obecnych w powietrzu, które nie powinny być przekraczane. Aktualne zalecenia pochodzą z 2021 i wyglądają tak:

Rodzaj zanieczyszczeniaPrzedział czasowyAktualna norma
PM2,5Średnia roczna    5 µg/m3
Średnia dobowa25 µg/m3
PM10Średnia roczna            15 µg/m3
Średnia dobowa50 µg/m3
NO2Średnia roczna    10 µg/m3
O3
Średnia dla 8 godzin100 µg/m3
SOŚrednia dobowa40 µg/m3
COŚrednia dobowa4 µg/m3

Jakość powietrza w Polsce – dobra czy zła

Już od lat mówi się o tym, że jakość powietrza w Polsce na tle Europy wygląda źle. Zimą dochodzi do przekroczenia dopuszczalnych norm zanieczyszczeń. Ich głównym źródłem są domowe piece grzewcze, chociaż w przypadku tlenku azotu największą emisją charakteryzuje się transport.

Dobra wiadomość jest taka, że według raportu opracowanego przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Ocena jakości powietrza w strefach w Polsce za rok 2023 sytuacja ulega poprawie. Jakość powietrza w tym roku była bowiem lepsza niż w roku 2022.

Źródła:

  1. Co to jest indeks jakości powietrza i jak go analizować?, airly.org.pl
  2. About National Air Quality Index, cpcb.nic.in
  3. Strona play.google.com
  4. Strona GIOŚ, gios.gov.pl

Jak oceniasz recenzję?

Aby wystawić ocenę kliknij w gwiazdki

Średnia ocena 5 / 5. Ilość ocen: 1

Brak ocen. Oceń recenzję jako pierwszy!

Jak oceniasz recenzję?

Aby wystawić ocenę kliknij w gwiazdki

Średnia ocena 5 / 5. Ilość ocen: 1

Brak ocen. Oceń recenzję jako pierwszy!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Poradnik czystego powietrza

24 stycznia 2025 · 4 minuty czytania

Jak wyczyścić rurę odkurzacza pionowego? Zajmie Ci to tylko 5 minut!

5 (1) Odkurzacz pionowy jest wydajny tylko wtedy, gdy jego rura jest drożna. Objawy jej zapchania to zbyt głośna praca, …

15 stycznia 2025 · 4 minuty czytania

Filtrowanie powietrza – tak działają filtry w oczyszczaczach

5 (2) Oczyszczacze powietrza usuwają zanieczyszczenia głównie przy pomocy filtrów. Ich rodzaj decyduje o tym, co będzie wychwytywane i z …

24 grudnia 2024 · 3 minuty czytania

Co pyli w styczniu? Te rośliny jako pierwsze szkodzą alergikom

4 (4) Czy styczeń to miesiąc, w którym osoby zmagające się z alergią na pyłki roślinne, mogą czuć się bezpieczne? …

17 grudnia 2024 · 4 minuty czytania

Jak działa oczyszczacz powietrza? To bardzo proste

Oczyszczacz powietrza to dla Ciebie czarna magia? Chcesz dowiedzieć się, jak działa to urządzenie? Ten artykuł jest właśnie dla Ciebie.

13 grudnia 2024 · 8 minut czytania

Jak nawilżyć powietrze w pokoju? Warto wiedzieć przed zimą

4,8 (6) Wilgotność powietrza w pomieszczeniach jest ważna zwłaszcza zimą. Pozwala bowiem lepiej chronić drogi oddechowe przed zakażeniami. Nawilżone powietrze …