Oczyszczacze powietrza usuwają zanieczyszczenia głównie przy pomocy filtrów. Ich rodzaj decyduje o tym, co będzie wychwytywane i z jaką skutecznością. W tym artykule wyjaśniamy, jak działa filtrowanie powietrza i co dają poszczególne filtry wykorzystywane w oczyszczaczach.
Na czym polega filtrowanie powietrza?
Filtrowanie powietrza polega na oczyszczaniu go poprzez wymuszenie przepływu przez filtry wychwytujące (rzadziej neutralizujące) zanieczyszczenia. Żeby ten proces był możliwy, konieczne jest zapewnienie cyrkulacji powietrza, dlatego każdy oczyszczacz powietrza ma silnik z wentylatorem.
Brudne powietrze zostaje zassane przez otwory wlotowe, a następnie skierowane do systemu filtrującego. Filtry wyłapują zanieczyszczenia, dlatego powietrze – poprzez otwory wylotowe – zostaje z powrotem odprowadzone do otoczenia już oczyszczone.
Rodzaje filtrów w oczyszczaczach i ich działanie
To, jaki rodzaj zanieczyszczeń zostanie wyeliminowany w wyniku filtracji powietrza, uzależnione jest od rodzaju filtrów obecnych w konkretnym urządzeniu. Poniżej prezentujemy te bardziej i mniej popularne oraz wyjaśniamy, co i w jaki sposób usuwają z powietrza.
- Filtr wstępny
Filtr wstępny, jak sama nazwa wskazuje, to pierwszy element systemu filtrującego, obecny w większości oczyszczaczy powietrza. Ma postać drobnej siatki, a jego zadaniem jest zatrzymywanie największych zanieczyszczeń, takich jak kurz i sierść. Zwykle nie podlega wymianie, za to powinien być regularnie oczyszczany.
- Filtr HEPA
Filtr HEPA to jeden z najważniejszych filtrów w oczyszczaczach powietrza. Zapewnia bowiem wysoką skuteczność w usuwaniu głównego składnika smogu, czyli pyłów zawieszonych PM1, PM2,5 i PM10, a także alergenów wziewnych, czyli pyłków roślinnych, roztoczy kurzu domowego, zarodników pleśni i sierści. Zatrzymuje też bakterie i wirusy.
Ten filtr zbudowany jest z wielu warstw włókna polimerowego, złożonych w kształt harmonijki. Każda warstwa ma pory o średnicy 0,3 mikrona (µm), które umożliwiają przepływ powietrza.
Technologia HEPA wykorzystuje cztery mechanizmy:
- Dyfuzję molekularną – najdrobniejsze cząsteczki „wpadają” na włókno filtra i zostają na nim zatrzymane.
- Bezpośrednie zaczepienie – średnie cząstki przyczepiają się do włókna w wyniku bezpośredniej bliskości.
- Osadzanie bezwładnościowe – duże i ciężkie cząsteczki podczas zmiany kierunku strumienia powietrza wypadają z lotu, uderzają włókna obecne na swojej drodze i na nich osiadają.
- Zderzanie – największe zanieczyszczenia, które nie mieszczą się między włóknem filtra, zostają zatrzymane na jego powierzchni.
Więcej o filtrze HEPA przeczytasz w artykule: Filtry HEPA w oczyszczaczach powietrza. Klasyfikacja: H14, H13, H12, E11 i E10.
- Filtr węglowy
Filtr węglowy to kolejna ważna technologia, ponieważ umożliwia efektywne filtrowanie powietrza ze szkodliwych gazów. Jest on zbudowany z węgla aktywnego, który powstaje ze substancji organicznych o wysokiej zawartości węgla. Aktywacja odbywa się poprzez oddziaływanie wysokim powietrzem i gazem.
Filtr węglowy wykorzystuje mechanizm adsorpcji, czyli wiązania cząsteczek na swojej powierzchni.
Więcej o filtrze węglowym przeczytasz w artykule: Filtr węglowy – dlaczego jest potrzebny w oczyszczaczu powietrza?
- Filtr katalityczny
Filtr katalityczny znajdziemy w oczyszczaczach powietrza zdecydowanie rzadziej niż filtr wstępny, węglowy i HEPA. Nie usuwa on niczego, czego nie wyeliminowałyby trzy wcześnie omówione technologie.
Filtrowanie powietrza polega tutaj głównie na neutralizacji szkodliwych gazów poprzez przekształcenie ich w cząsteczki wody oraz dwutlenku węgla. Ponadto filtr katalityczny powoduje rozkład mikroorganizmów, takich bakterie i wirusy.
Więcej o filtrze katalitycznym przeczytasz w artykule: Filtry HEPA w oczyszczaczach powietrza. Klasyfikacja: H14, H13, H12, E11 i E10.
- Filtr elektrostatyczny
Dość rzadko w oczyszczaczach powietrza wykorzystywany jest także filtr elektrostatyczny. Technologia ta wykorzystuje mechanizm wyładowania koronowego. Nie jest on w stanie usunąć niczego, czego nie wyeliminowałyby popularne filtry, czyli HEPA, węglowy i wstępny.
Zassane powietrze trafia do komory, w której ulega silnemu zjonizowaniu. Cząsteczki zanieczyszczeń zostają naładowane dodatnio, a potem przyciągnięto do elektrod o ładunku ujemnym. Następnie są rozkładane na neutralne osady.
Więcej o filtrze elektrostatycznym przeczytasz w artykule: Filtr elektrostatyczny – zasada działania.
- Filtracja wodna
Wodne filtrowanie powietrza to w praktyce nawilżanie ewaporacyjne. Powietrze pobrane z otoczenia przepływa przez mokrą matę ewaporacyjną. Ulega w ten sposób nawilżeniu oraz zostaje pozbawione zanieczyszczeń, ale głównie tych większych, jak kurz czy sierść.
Dla pyłów zawieszonych skuteczność oczyszczania jest bardzo niska. W praktyce zatem oczyszczanie jest tutaj wyłącznie efektem ubocznym i zdecydowanie nie wystarczającym do zapewnienia skutecznej ochrony np. przed smogiem.
Więcej o filtracji wodnej przeczytasz w artykule: Filtr wodny. Czy ma sens w oczyszczaczu powietrza?.
Jakie filtry na jakie zanieczyszczenia?
Rodzaj filtrów w oczyszczaczu powietrza powinien być dostosowany do zanieczyszczeń, które mają być usuwane. Przedstawiamy najlepsze rozwiązania na najczęstsze problemy związane z jakością powietrza.
Filtrowanie powietrza ze smogu
Na smog najlepszy jest oczyszczacz powietrza z filtrami węglowym i HEPA, które razem usuwają prawie 100% groźnych zanieczyszczeń.
Filtry dla alergika
Filtrowanie powietrza z alergenów to zadanie, z którym najlepiej radzi sobie filtr HEPA. Przydatnym dodatkiem będzie filtr wstępny, który zatrzymuje kurz, będący siedliskiem roztoczy.
Filtry dla palacza
Do usuwania składników dymu tytoniowego z powietrza potrzebne są filtr HEPA oraz filtr węglowy.
Filtrowanie powietrza z kurzu
Na kurz najlepsze jest połączenie filtra wstępnego z filtrem HEPA.
