5
(2)

Z czego składa się powietrze wdychane przez nas i jak różni się od tego wydychanego? Które składniki są stałe, a które zmienne?

Wreszcie, które składniki są pożyteczne i potrzebne człowiekowi, a które zbędne i niebezpieczne dla naszego zdrowia?

Czym jest powietrze?

Powietrzem nazywamy mieszaninę gazów i aerozoli, które formują atmosferę ziemską. Skład tej mieszaniny zmieniał się w trakcie różnych okresów w historii.

Obecnie jednak od lat obserwujemy unormowaną zawartość poszczególnych składników, z drobnymi wahaniami stężeń mniej znaczących elementów.

Wyróżniamy bowiem składniki stałe i zmienne:

  • stałe: azot, tlen i gazy szlachetne – argon, neon, hel, krypton i ksenon
  • zmienne – dwutlenek węgla, para wodna, zanieczyszczenia: ozon, pyły zawieszone, tlenki siarki, azotu, amoniak

Z czego składa się powietrze, którym oddychamy?

W tym miejscu warto wspomnieć, że skład powietrza wdychanego i wydychanego różnią się nieco od siebie.

Skład powietrza, które wdychamy

Skład wdychanego powietrza
Skład wdychanego powietrza. Grafika własna Ranking-Oczyszczaczy.pl
  1. Azot – 78%
  2. Tlen – 21%
  3. Inne gazy – łącznie ok. 1%
    • Argon – 0,9%
    • Hel – 0,0005%
    • Metan – 0,00017%
    • Krypton – 0,000114%
    • Wodór – 0,00005%
    • Neon – 0,0000005%
    • Ksenon – 0,0000087%
  4. Dwutlenek węgla – 0,04%

Skład powietrza, które wydychamy

  1. azot – 78%
  2. tlen – 17%
  3. dwutlenek węgla – 4 %
  4. inne gazy – 1%
Skład wydychanego powietrza
Skład wydychanego powietrza. Grafika własna Ranking-Oczyszczaczy.pl

Jak widzimy różnica dotyczy proporcji tlenu i dwutlenku węgla, zaangażowanych w proces wymiany gazowej.

Zanieczyszczenia powietrza, czyli co nie powinno się w nim znaleźć?

Wraz z działalnością człowieka: rozwojem przemysłu, rolnictwa i procesów urbanizacyjnych, w powietrzu, którym oddychamy zaczęło się pojawiać coraz więcej szkodliwych składników.

To przeróżne pyły i zanieczyszczenia, które w zależności od pory roku, ale też rejonu występowania mogą róznić się od siebie stężeniem poszczególnych składników.

Wszystkie tworzą natomiast popularny smog, w skład którego wchodzą:

  • pyły zawieszone PM10, PM2,5 oraz PM1: sadza, cząsteczki metali ciężkich (arsen, kadm, ołów, nikiel), kurz i pył wzniecany z ulic
  • dwutlenek siarki,
  • tlenki azotu,
  • metale ciężkie,
  • wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, m.in. benzo(a)piren,
  • lotne związki organiczne: benzen, formaldehyd, amoniak
  • dioksyny I furany

Smog w Polsce – gdzie występuje?

Jakość powietrza należała przez lata do jednej z najgorszych w Europie. Na szczęście stan ten w ostatnich latach zaczął się zmieniać.

Wciąż jednak w trakcie sezonu grzewczego, wiele miejscowości w naszym kraju przekracza znaczenie dozwolone stężenie pyłów zawieszonych czy benzopirenu w powietrzu.

Dobrze prezentuje to mapa jakości powietrza w Europie, uwzględniająca stan z 31 października 2019 r.

Mapa smogu
Źródło: airindex.eea.europa.eu, opracowanie własne ranking-oczyszczaczy.pl

Według danych zaprezentowanych przez Polski Alarm Smogowy w 2021 r. polskimi miastami o najwyższym średniorocznym stężeniu PM 10 (mg/m³) były:

  1. Nowa Ruda – 41 mg/m³,
  2. Sucha Beskidzka – 40 mg/m³,
  3. Pszczyna, Wodzisław Śląski, Zgierz – 39 mg/m³,
  4. Nowy Targ – 38 mg/m³,
  5. Mosina, Goczałkowice-Zdrój, Żywiec, Myszków, Zawiercie, Oświęcim – 37 mg/m³.

Jak dbać o jakość powietrza?

Co zrobić, by w składzie okolicznego powietrza znajdowało się jak najmniej zanieczyszczeń?

Nie jest to proces łatwy, który da się przeprowadzić w krótkim czasie. Jednak sprzężone działanie w kilku obszarach może przynieść wymierne korzyści.

Oto, co każdy z nas może zrobić, by poprawić nieco jakość powietrza w swojej okolicy.

Ikonografika na temat możliwych metod dbania o jakość powietrza
Ikonografika na temat możliwych metod dbania o jakość powietrza. Grafika własna Ranking-Oczyszczaczy.pl

Jeżeli już natomiast stężenie zanieczyszczeń przekracza dopuszczalne normy, warto:

  • Ograniczyć przebywanie na zewnątrz, zwłaszcza w przypadku dzieci, kobiet w ciązy, osób starszych i obniżonej odporności
  • Unikać aktywności fizycznych na dworze. Podczas wysiłku fizycznego, zwiększa się zapotrzebowanie na tlen. Wdychając go, wdychamy tez niestety kilkukrotnie większą dawkę zanieczyszczeń.
  • Korzystać z masek smogowych. Jeżeli już musimy spędzać czas na dworze, warto chronić się za pomocą maski smogowej z odpowiednim filtrem, min. N99 lub FFP3. Więcej o maskach smogowych napisaliśmy w artykule Maski antysmogowe – które modele warto kupić?.
  • Rozważne otwierać okna okien i wietrzyć mieszkania – krótkie, 5-10 minutowe interwały, podczas których szeroko otworzymy okna pomaga sprawniej wymienić powietrze w pomieszczeniu, jednocześnie nie otwierając drogi zanieczyszczeniom z dworu
  • korzystać z dobrego oczyszczacza powietrza, wyposażonego w filtr HEPA, filtr węglowy, o rygorystycznej automatyce i dokładnych czujnikach.

W tworzonym przez nas Rankingu Oczyszczaczy znajdziesz modele o najlepszej relacji ceny do oferowanych możliwości. Szczególnie doceniamy urządzenia o bezkompromisowym podejściu do smogu.

Jak sprawdzać stan powietrza?

Skład powietrza wokół siebie możesz monitorować na kilka sposobów:

  • Mierniki pyłów zawieszonych
Winix Zero - test
Mierniki pyłów zawieszonych marki Kaiterra i Dienmern w naszym labie. Materiały własne Ranking-Oczyszczaczy.pl

Najtańsze z nich kosztują zaledwie kilkadziesiąt złotych. Najdroższe kilkaset. Wiele zależy tu od ilości mierzonych parametrów oraz oczywiście marży producenta. Dowiedz się, jaki czujnik będzie optymalny do Twoich potrzeb.

  • Śledzenie informacji o jakości powietrza na zewnętrznych stronach internetowych i w aplikacjach mobilnych
Kanarek zrzuty ekranu z aplikacji mobilnej
Zrzuty ekranu z aplikacji mobilnej Kanarek. Materiały własne Ranking-Oczyszczaczy.pl

Za najlepsze pierwotne źródło informacji uznawana jest strona Generalnego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ). Popularne aplikacji mobilne do śledzenia poziomu zanieczyszczeń to chociażby Airly czy Kanarek. 

Źródła:

1. Autor nieznany. Glossary Term. Composition of Earth’s atmosphere. (z ang. “Słownik pojęć. Skład atmosfery Ziemi”) education.jlab.org. Dostęp do strony internetowej: 21.08.2024.

2. Autor nieznany. Powietrze. Wikipedia. wikipedia.org. Dostęp do strony internetowej: 21.08.2024

Jak oceniasz recenzję?

Aby wystawić ocenę kliknij w gwiazdki

Średnia ocena 5 / 5. Ilość ocen: 2

Brak ocen. Oceń recenzję jako pierwszy!

Jak oceniasz recenzję?

Aby wystawić ocenę kliknij w gwiazdki

Średnia ocena 5 / 5. Ilość ocen: 2

Brak ocen. Oceń recenzję jako pierwszy!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Poradnik czystego powietrza

24 stycznia 2025 · 4 minuty czytania

Jak wyczyścić rurę odkurzacza pionowego? Zajmie Ci to tylko 5 minut!

5 (1) Odkurzacz pionowy jest wydajny tylko wtedy, gdy jego rura jest drożna. Objawy jej zapchania to zbyt głośna praca, …

15 stycznia 2025 · 4 minuty czytania

Filtrowanie powietrza – tak działają filtry w oczyszczaczach

5 (2) Oczyszczacze powietrza usuwają zanieczyszczenia głównie przy pomocy filtrów. Ich rodzaj decyduje o tym, co będzie wychwytywane i z …

24 grudnia 2024 · 3 minuty czytania

Co pyli w styczniu? Te rośliny jako pierwsze szkodzą alergikom

4 (4) Czy styczeń to miesiąc, w którym osoby zmagające się z alergią na pyłki roślinne, mogą czuć się bezpieczne? …

17 grudnia 2024 · 4 minuty czytania

Jak działa oczyszczacz powietrza? To bardzo proste

Oczyszczacz powietrza to dla Ciebie czarna magia? Chcesz dowiedzieć się, jak działa to urządzenie? Ten artykuł jest właśnie dla Ciebie.

13 grudnia 2024 · 8 minut czytania

Jak nawilżyć powietrze w pokoju? Warto wiedzieć przed zimą

4,8 (6) Wilgotność powietrza w pomieszczeniach jest ważna zwłaszcza zimą. Pozwala bowiem lepiej chronić drogi oddechowe przed zakażeniami. Nawilżone powietrze …