Oczyszczacz zatrzymuje zarodniki grzybów pleśniowych unoszące się w powietrzu. Nie usuwa wykwitów pleśni powstałych na przykład na ścianie i nie eliminuje przyczyny ich rozwoju. Stanowi zatem pomoc w ochronie przed grzybami i pleśniami, ale nie powinien być traktowany jako jedyna metoda walki z nimi.
W tym artykule wyjaśnimy, od czego zależy skuteczność oczyszczacza w usuwaniu grzybów pleśniowych, a także, w jaki sposób chronić się przed nimi i dlaczego warto to robić.
Oczyszczacze rekomendowane do walki z zarodnikami pleśni
| Marka i model | Cena | Parametry techniczne | Opinia eksperta |
Klarta Forste 4 | 859 zł | Wydajność oczyszczania: 300 m³/h Do max.: 38 m² Filtr HEPA H13 i jonizator plazmowy Funkcje:3 tryby automatyczne, sterowanie wi-fi, automatyzacja | Nr 1 w rankingu opłacalności. Ma świetny tryb auto z czujnikiem PM2,5 oraz funkcjonalną aplikację mobilną. Wskaźnik wilgotności pozwala szybko dostrzec problem przewilżenia powietrza. |
Klarta Stor 2 | 1349 zł | Wydajność oczyszczania: 600 m³/h Do max.: 75 m² Filtr HEPA H13 i jonizator plazmowy Funkcje: 3 tryby automatyczne, sterowanie wi-fi, automatyzacja | Najbardziej opłacalna propozycja do dużego pokoju. Skuteczne technologie idą w parze ze świetnym trybem auto z czujnikiem PM2,5. Prezentuje poziom nawilżenia powietrza. |
Sharp KC-D50EUW | 1498 zł | Wydajność oczyszczania: 306 m³/h Do max.: 38 m² Filtr HEPA H13 i jonizator plazmowy Funkcje: tryb automatyczny oczyszczania, nawilżacz ewaporacyjny z higrostatem | Oczyszczacz z nawilżaczem, przydatny w pomieszczeniach, gdzie wilgoć pojawia się sezonowo, na zmianę z problemem przesuszenia powietrza. |
Vestfrost VP-A1Z40WH | 1499 zł | Wydajność oczyszczania: 350 m³/h Do max.: 43 m² Filtr HEPA H13 i jonizator plazmowy Funkcje: tryb automatyczny, sterowanie wi-fi | Trochę mniej opłacalny, ale wydajny, z czujnikiem pyłów i gazów oraz sterowaniem wi-fi. |
Winix Zero | 799 zł | Wydajność oczyszczania: 390 m³/h Do max.: 48 m² Filtr HEPA H13 i jonizator plazmowy Funkcje: tryb automatyczny | Opłacalna propozycja, ale czujnik zanieczyszczeń mógłby działać trochę lepiej. |
Jaki oczyszczacz powietrza usuwa grzyby pleśniowe
Skuteczność oczyszczacza powietrza w walce z zarodnikami pleśni uzależniona jest przede wszystkim od technologii wykorzystywanych przez urządzenie. Pomocne są:
- Filtr HEPA – to podstawa oczyszczacza przeznaczonego do usuwania z powietrza grzybów. Technologia ta zapewnia znakomitą skuteczność w walce z mikroskopijnymi cząsteczkami stałymi.
- Jonizator plazmowy – generuje jony dodatnie i ujemne, tworzące cząsteczki hydroksylowe (OH), które przylegają do zanieczyszczeń i wyciągają z nich wodór, a w rezultacie neutralizują je.
Znaczenie ma również wydajność oczyszczania (CADR), która powinna być dostosowana do powierzchni pomieszczenia. Nie całego mieszkania, ponieważ oczyszczacz zawsze dobieramy do konkretnego pokoju. Powietrze nie krąży między pomieszczeniami tak swobodnie, aby jedno urządzenie mogło obsłużyć całe mieszkanie (a tym bardziej piętrowy dom) na raz, niezależnie od wydajności.
W pomieszczeniach o standardowej wysokości minimalne zapotrzebowanie na CADR (w m³/h) jest 8 razy większe od powierzchni (w m²), ale lepiej wybrać coś o lepszym stosunku wydajności do metrażu. Mocna cyrkulacja sprawia, że filtr HEPA może zatrzymać więcej grzybów, zapobiegając ich osiadaniu na ścianach lub innym podłożu.
Zobacz też: Jak wybrać oczyszczacz powietrza — krok po kroku
Skąd biorą się grzyby i pleśnie w domu
Grzyby i pleśnie nie oznaczają dokładnie tego samego, ale to co potocznie nazywamy pleśnią jest wynikiem obecności grzybów, a konkretnie pewnego ich rodzaju. W budynkach występują bowiem:
1. Grzyby strzępkowe, nazywane pleśniowymi
Określanie grzybów strzępkowych mianem pleśniowych wynika z tego, że to właśnie ich zarodniki odpowiadają za powstawanie wykwitów, które tworzą się głównie na ścianach, sufitach, ale nie tylko. Aby pleśń mogła się rozwinąć, zarodniki grzybów muszą trafić na odpowiednie warunki, a są nimi:
- wilgoć (wilgotność powietrza powyżej 60%),
- temperatura 18-30 °C,
- słaba wentylacja, szczególnie w połączeniu z bardzo szczelnymi oknami i brakiem regularnego wietrzenia pomieszczeń,
- niewielki dopływ światła słonecznego.
Część z tych grzybów ma silne właściwości chorobotwórcze.
Przeczytaj także: Syndrom chorego budynku – objawy, przyczyny i skutki
2. Grzyby domowe
Są mniej szkodliwe dla zdrowia, ale nie dla budynków. Potrafią szybko spowodować znaczące szkody, szczególnie w przypadku elementów drewnianych i drewnopochodnych. Na powierzchniach mają postać watowatych narośli i grzybni z długimi sznurami.
Grzybami nie są natomiast:
- Wykwity solne, które powstają na skutek krystalizowania się na powierzchniach budowlanych soli. Jednak ich obecność świadczy o występowaniu wilgoci, a ta sprzyja rozwojowi prawdziwych pleśni,
- Purchle, które mają postać odchodzących farb lub tynków. Mimo to ich obecność powinna skłonić do szybkiego podjęcia odpowiednich działań, ponieważ purchle powstają w warunkach, które sprzyjają też tworzeniu pleśni.
Zobacz też: Optymalna wilgotność powietrza w domu
Usuwanie grzybów i pleśni
Walkę z grzybem w domu można podzielić na dwa etapy:
- eliminacja źródła problemu,
- usunięcie wykwitów pleśni ze ścian i innych powierzchni (czyli odgrzybianie).
Samo pozbycie się wykwitów nie wystarczy, ponieważ przy sprzyjających warunkach będą one nawracać. Konieczne jest zatem usunięcie dwóch sprzymierzeńców grzybów, czyli wilgoci i słabej wentylacji, które często są ze sobą powiązane, ponieważ nieprawidłowe działanie wentylacji to jeden z czynników wpływających na przewilżenie powietrza. W grę mogą wchodzić również wady konstrukcyjne, nieszczelny dach czy zatkanie rur odprowadzających wodę deszczową.
Szanse na samodzielne odgrzybienie budynku uzależnione są od stopnia poczynionych szkód, dlatego tak ważne jest podjęcie odpowiednich działań tuż po dostrzeżeniu pierwszych sygnałów obecności grzybów. Najprościej jest usunąć wykwity pleśni obecne wyłącznie na powierzchni. Jeśli natomiast problemem stanowi grzyb domowy, który wniknął pod powierzchnię farby albo co gorsza tynku, konieczne jest ich usunięcie. Tynk trzeba usuwać ze sporym zapasem (najlepiej 1 m), a po oczyszczeniu zastosować preparat grzybobójczy.
Podczas prac związanych z ich usuwaniem należy mieć na sobie odzież ochronną, czyli maseczkę ochronną i rękawiczki, a najlepiej także odpowiednią odzież roboczą i okulary. Zapewni to ochronę zarówno przed patogennymi grzybami, jak i oparami z wykorzystywanych środków chemicznych.
Usuwanie wykwitów pleśni
Pleśń ze ścian można usunąć przy pomocy specjalistycznych preparatów albo środków domowej produkcji. Do tej drugiej grupy należą np.:
- roztwór w ody z octem w proporcjach 1:1,
- roztwór wody i wody utlenionej w proporcji 1:1,
- pasta sporządzona z sody oczyszczonej i wody,
- woda z dodatkiem olejku herbacianego,
- roztwór wody z boraksem w proporcjach 1 łyżka boraksu na 1,5 litra wody.
Przygotowane samodzielnie środki należy nałożyć na powierzchnię zaatakowaną przez grzyby i pozostawić najlepiej na około godzinę.
Do malowania ścian, na których była pleśń oraz w miejscach podatnych na jej rozwój warto używać farb z substancjami grzybobójczymi.
Doraźna pomoc w walce z przewilżeniem – osuszacz powietrza
Wyeliminowanie przyczyny zbyt wysokiej wilgotności powietrza bywa procesem czasochłonnym i kosztownym, a pleśń rozwija się szybko. W przypadku problemów z przewilżeniem powietrza warto zatem pomyśleć nie tylko o oczyszczaczu, ale i o osuszaczu powietrza.
W warunkach domowych najlepiej sprawdzają się osuszacze kondensacyjne, wyróżniające się wysoką efektywnością. Podczas wyboru urządzenia warto zwrócić szczególną uwagę na jego wydajność, czyli na to, ile wody jest w stanie odprowadzić z powietrza w ciągu doby.
Szkodliwość grzybów i pleśni
Grzyby pleśniowe to nie tylko problem estetyczny, ale i poważne zagrożenie dla zdrowia. Wydzielają one bowiem szkodliwe mikotoksyny, które przez układ oddechowy trafiają do organizmu. Najgroźniejsze z nich to aflatoksyny, ochratoksyny, sterigmatocystyna i trichotheceny.
Przebywanie w zagrzybionych pomieszczeniach skutkuje:
- uczuciem zmęczenia,
- bólami głowy,
- stanem zapalnym zatok,
- świszczącym oddechem,
- bólami gardła,
- zapaleniem spojówek,
- katarem,
- wystąpieniem wysypki skórnej.
Dłuższa ekspozycja na mikotoksyny zwiększa ryzyko wystąpienia:
- chorób wątroby,
- chorób nerek,
- zaburzeń pracy układu hormonalnego,
- nowotworów.
Alergia na pleśnie
Obecność zarodników grzybów w powietrzu najszybciej daje się we znaki osobom, które zmagają się z alergią na nie. Właściwości uczulające wykazują przede wszystkim Alternaria i Cladosporium, a w mniejszym stopniu również Penicillum i Aspergillus. Alergia objawia się głównie nieżytem nosa, kichaniem, dusznościami, karterem i pokrzywką skórną.
Źródła
- Serwis https://www.zagrzybienie.pl/ [dostęp online 14.06.2023]
- Serwis https://alergiczne.info/alergia-grzyby-plesnie/ [dostęp online 14.06.2023]
- Natalia Kurpiel, Grzyby i pleśnie w domu – jak się ich pozbyć?, https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,grzyby-i-plesnie-w-domu—jak-sie-ich-pozbyc-,artykul,60343269.html [dostęp online 14.06.2023]
FAQ, czyli najczęstsze pytania o oczyszczacz powietrza na grzyby i pleśnie
Oczyszczacz powietrza usuwa zarodniki grzybów pleśniowych, unoszące się w powietrzu. Nie usuwa natomiast wykwitów pleśni ani nie zapobiega całkowicie ich powstawaniu.
Przydatny jest oczyszczacz powietrza o wysokiej wydatności, wyposażony w filtr HEPA oraz jonizator plazmowy.
Tak, wiele grzybów i pleśni ma działanie chorobotwórcze. Regularny kontakt z nimi sprzyja m.in. rozwojowi nowotworów.
