Według danych opublikowanych w 2021 roku, ok. 12 mln Polaków cierpi z powodu alergii wziewnych, z czego 8 mln doświadcza częstego nieżytu nosa, zaś 4 miliony zmagają się z poważniejszą astmą. Dobrą wiadomością jest natomiast fakt, że łagodzić przebieg alergii mogą oczyszczacze powietrza. Cieszy też rosnąca świadomość i zaufanie użytkowników do tych urządzeń. Jakiego rodzaju filtry muszą się w nich znaleźć, by oczyszczacze były skuteczne dla alergików?
Filtry w oczyszczaczach powietrza dla alergików
Filtr HEPA
Absolutne ”Must Have” wszystkich oczyszczaczy powietrza dla alergików. Dzięki swojej harmonijkowej, niezwykle szczelnej budowie, Filtr HEPA zatrzymuje nawet mikroskopijne cząstki stałe o wielkości 0,001 mikrona (70 razy mniej od średnicy ludzkiego włosa).
Dlatego też bez problemu radzi sobie również z alergenami wziewnymi, których rozmiary to np. 10-200 mikronów w przypadku pyłków roślin, 2-5 mikronów w kontekście zarodników pleśni lub 0,5-200 mikronów w przypadku sierści i złuszczonego naskórka. Dokładne dane dot. rozmiarów cząstek poszczególne alergenów, np. roztoczy kurzu domowego czy pyłków poszczególnych roślin znajdziesz w artykule: Oczyszczacz powietrza dla alergików – jaki wybrać?
Nie tylko alergeny, ale też smog
Filtry HEPA zatrzymują także wiele substancji smogowych, w tym pyły zawieszone, czyli główny składnik smogu. Jest to o tyle istotne, gdyż smog przyczynia się do wzrostu liczby alergików i nasilenia objawów alergicznych.
Filtr wstępny
Filtr wstępny to siatka, która powstrzymuje większe cząstki zanieczyszczeń stałych, tj.:
- Kurz
- Włosy
- Sierść
Może on stanowić osobny element, lub też być zintegrowanym z filtrem HEPA lub HEPA i węglowym (w cylindrycznych filtrach 3w1).
Oprócz zatrzymywania większych zanieczyszczeń, filtr wstępny ma jeszcze jedną zaletę – chroni dalsze filtry przed szybszym zapychaniem się, wydłużając w ten sposób ich żywotność.
Filtr węglowy
Pomimo szerokiego wachlarza zatrzymywanych substancji stałych, filtry HEPA nie neutralizują zanieczyszczeń gazowych. Dlatego też są one nieskuteczne w oczyszczaniu powietrza z takich toksyn jak dym papierosowy, aceton albo formaldehyd. I tu przydaje się filtr węglowy. Odsetek osób uczulonych na aceton, formaldehyd czy inne lotne związki organiczne jest jednak niewielki, a objawy alergii dotyczą głównie skóry (swędzenie, pieczenie, wykwity skórne). Dlatego też filtr węglowy jest dobrym uzupełnieniem dla HEPY, jednak nie jest on konieczny w przypadku filtrów dla alergików.
Jonizator powietrza
Wsparciem w usuwaniu pyłów smogowych, jak i alergicznych może być jonizacja powietrza. Jej skuteczność w redukcji roztoczy zbadali m.in Suhaili Zainal Abidin i Ho Tze Ming. Dla roztoczy D. pteronyssinus i D. farinae śmiertelność po 6 godzinach wynosiła odpowiednio około 39% i 13%, natomiast po 24 godzinach 82% i 70%. Wyniki te dotyczyły jednak roztoczy unoszących się swobodnie w powietrzu. W przypadku, gdy były uwięzione w materacach czy dywanach, skuteczność była ponad 2-krotnie niższa.
Widzimy to też w naszych testach oczyszczaczy powietrza, gdzie włączona jonizacja przyczynia się do szybszego pozbycia się pyłów PM2,5 z pomieszczenia testowego (czas ok. 5% krótszy). Sama jonizacja jednak nie wystarcza do efektywnego usuwania zarazków. Wyjmując filtry z Sharpa KC-G40EUW i polegając wyłącznie na jonizacji Plasmacluster, zaobserwowaliśmy że po 3 godzinach liczba cząstek PM2,5 spadła dopiero o połowę. Przy włożonych filtrach ten sam oczyszczacz wykonuje nasz test w około 25 minut.
Jakich filtrów NIE POLECAMY dla alergików?
- Filtrów wodnych – oczyszczacz z filtrem wodnym to w rzeczywistości nawilżacz powietrza, w którym oczyszczanie jest poniekąd efektem ubocznym zachodzącym przy okazji, ograniczając się jedynie do największych zanieczyszczeń.
- Filtrów elektrostatycznych – Wykorzystując wyładowania elektrostatyczne, naładowane ujemnie filtry elektrostatyczne przyciągają naładowane dodatnio cząstki kurzu i pyłków. Jest to więc rozwiązanie bardzo dobre z punktu widzenia alergika. Dlaczego zatem ich nie polecamy? Oczyszczacze elektrostatyczne są z reguły bardzo drogie, kosztując nierzadko 7-8 tysięcy złotych. Czas oczyszczania powietrza z zanieczyszczeń jest również dłuższy niż w przypadku urządzeń z filtrami HEPA.
Co ile wymieniać filtry w oczyszczaczach dla alergików?
Filtr HEPA
W przypadku filtrów HEPA, standardowo przyjmuje się 6-12 miesięcy żywotności. Niektórzy producenci, jak np. Klarta w przypadku modelu Stor 2 przewiduje 24 miesiące żywotności. Producent Oczyszczaczy Sharp deklaruje nawet 10-letnią wytrzymałość filtra HEPA. Jednak przy tak dużym smogu, jaki obserwujemy w Polsce, bardziej racjonalna będzie wymiana po ok. 3-5 latach. O ostatecznej przydatności filtra HEPA decydują:
- Stopień zanieczyszczenia powietrza w miejscu użytkowania
- Częstotliwość użytkowania oczyszczacza
- Wielkość oczyszczanych pomieszczeń
Filtr węglowy
Podobnie jak filtr HEPA, podlega on wymianie. Niektórzy producenci przewidują znacznie krótszą żywotność filtrów węglowych, np. Winix sugeruje wymianę co 3 miesiące. Inni jak Klarta czy Philips radzą robić to co rok lub nawet 2 lata.
Filtr wstępny
Nie podlega wymianie. Należy go jedynie co jakiś czas odkurzyć lub wyczyścić zwilżoną ściereczką.
Jonizator powietrza
W większości modeli moduł jonizatora nie jest wymienialny. Jeśli jesteś zainteresowany jonizacją, przeczytaj ten artykuł: Oczyszczacz powietrza z jonizatorem – 5 najlepszych modeli do 1000 i 2000 zł.
