Oczyszczanie powietrza w domu

Oczyszczacze powietrza mają za zadanie zapewnić zdrowe powietrze – filtrują je z pyłów smogowych, alergenów czy bakterii, dodatkowo niekiedy również nawilżając. Czy mogą natomiast osuszać powietrze? Tutaj pojawiają się schody. Nie ma bowiem oczyszczaczy powietrza, które przy okazji pełniłyby rolę osuszacza. Są natomiast osuszacze z oczyszczaczem powietrza. I takie urządzenia możemy jak najbardziej polecić. Co warto kupić? Zapraszamy do lektury.

W skrócie

• W Polsce na dzień dzisiejszy nie ma w sprzedaży oczyszczaczy, które przy okazji osuszałyby powietrze. Jest za to kilka wartych polecenia osuszaczy powietrza, które przy okazji pełnią też funkcję oczyszczacza.
• Osuszacze powietrza z oczyszczaczem wyposażone są w filtr HEPA lub węglowy. Dzięki temu eliminują one bakterie czy zarodniki grzybów i pleśni, które mogą się rozwijać w wilgotnym środowisku. Zatrzymują też pyły i uciążliwe zapachy, które mogą towarzyszyć remontom.
• Spośród obecnych na rynku modeli, warto zwrócić uwagę na Fersk Torr 20, Meaco Arete 20, Trotec TTK64HEPA czy całą serię osuszaczy Welltec: zróżnicowaną pod względem wydajności osuszania.

---

Spis treści:

1. Osuszacz i oczyszczacz powietrza 2 w 1 – ranking
2. Osuszacz z oczyszczaczem powietrza – warto kupić?
3. Osuszacz powietrza domowy czy profesjonalny?
4. FAQ – Najczęściej zadawane pytania

---

Osuszacz i oczyszczacz powietrza 2 w 1 – ranking

1. Fersk Torr 20 – Osuszacz powietrza z oczyszczaczem (filtr wstępny, HEPA, jonizator) za 999 zł

Marka i model	Fersk Torr 20
Wydajność osuszania	20 l / 24 h
Pojemność zbiornika na wodę	4 l
Wydajność oczyszczania (CADR)	ok. 200 m3/h (230 m3/h przepływ)
Rodzaje filtrów	Wstępny, HEPA E10, jonizator powietrza
Funkcje	Wi-Fi, aplikacja mobilna, higrostat (30-80 %), timer
Moc znamionowa	400 W
Głośność	42 – 55 dB
Cena	999 zł

2. Meaco Arete 20 – Wielofunkcyjny osuszacz powietrza z oczyszczaczem (filtr wstępny, węglowy lub HEPA) za 1600 zł

Marka i model	Meaco Arete 20
Wydajność osuszania	20 l / 24 h
Pojemność zbiornika na wodę	4,8 l
Wydajność oczyszczania (CADR)	ok. 130 m3/h (max. 160 m3/h przepływ)
Rodzaje filtrów	Wstępny, HEPA H13
Funkcje	Wi-Fi, aplikacja mobilna, higrostat (40-70 %), timer
Moc znamionowa	250 W
Głośność	Od 40 dB
Cena	1600 zł

3. Trotec TTK 64 HEPA – osuszacz powietrza z oczyszczaczem (filtr HEPA + wstępny) za 1549 zł

Marka i model	Trotec TTK 64 HEPA
Wydajność osuszania	24 l / 24 h
Pojemność zbiornika na wodę	3,5 l
Wydajność oczyszczania (CADR)	ok. 100 m3/h (130 m3/h przepływ)
Rodzaje filtrów	Wstępny, HEPA E11,
Funkcje	Wi-Fi, aplikacja mobilna, higrostat (30-80 %), timer
Moc znamionowa	420 W
Głośność	b.d.
Cena	1549 zł

4. Perfect Air Smart Concept OV2216 – osuszacz z oczyszczaczem powietrza (filtr wstępny, filtr węglowy, jonizator, lampa UV) za 999 zł

Marka i model	Perfect Air Smart Concept OV2216
Wydajność osuszania	16 l / 24 h
Pojemność zbiornika na wodę	3,5 l
Wydajność oczyszczania (CADR)	b.d.
Rodzaje filtrów	Wstępny, węglowy, jonizator, lampa UV
Funkcje	Wi-Fi, aplikacja mobilna, higrostat (30-80 %), timer
Moc znamionowa	240 W
Głośność	Ok. 45 dB
Cena	999 zł

5.  Welltec DHN40 – osuszacz powietrza z oczyszczaczem (filtr HEPA, wstępny i węglowy) w cenie 2599 zł

Osuszacz powietrza – kiedy kupić?

się z jednym z poniższych czynników:

• Gromadzenie się pary wodnej na oknach
• Nieprzyjemny zapach (stęchlizny)
• Ślady korozji na elementach metalowych
• Odpadające fragmenty farb i tapety, wybrzuszenia pod powierzchnią
• Wolno wysychające pranie

Prawidłowa wilgotność powietrza?

Przypomnijmy, że za prawidłowy poziom wilgotności w pomieszczeniach uznaje się 40-60 % RH. Wyższy poziom nawilżenia wiąże się z wymienionymi wyżej objawami. Może też być szkodliwy dla zdrowia, przyczyniając się do:

• Rozwoju zarodników grzybów i pleśni
• Nasilenia objawów alergicznych i astmatycznych
• Nadmiernej potliwości i utraty elektrolitów

Zobacz też: Optymalna wilgotność powietrza w domu

Osuszacz z oczyszczaczem powietrza – warto kupić?

Osuszacz i oczyszczacz powietrza 2 w 1 pomoże pozbyć się zarodników pleśni unoszących się w powietrzu. Dzięki filtrowi HEPA zmniejszy również ilość kurzu unoszącego się np. przy rozwieszaniu prania, jak i pyłu powstającego podczas prac tynkarskich. W wariancie z filtrem węglowym sprzęt ten jest często wybierany również przez osoby, które chcą pozbyć się nieprzyjemnego zapachu stęchlizny lub pleśni.

Należy jednak przy tym pamiętać, iż nawet najlepszy osuszacz czy oczyszczacz powietrza nie pomogą pozbyć się problemu pleśni rozwijającej się na ścianie czy pod jej tynkiem. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku kurzu zalegającego w dywanie czy leżącego pod łóżkiem.

W przypadku uciążliwych zapachów, pyłu, kłębów kurzu czy mikrocząsteczek pleśni, wybór osuszacza z oczyszczaczem powietrza będzie jak najbardziej uzasadniony.

Zobacz też: Jak wybrać oczyszczacz powietrza — krok po kroku

Osuszacz powietrza domowy czy profesjonalny?

Osuszacz domowy sprawdzi się, gdy chcemy osuszyć pokój po zalaniu, pomóc sobie w trakcie remontu, szybciej suszyć pranie, czy po prostu obniżyć poziom panującej wilgotności w mieszkaniu. Są jednak sytuacje, gdzie nawet imponujący wydajnością 50 l / dobę osuszacz kondensacyjny Wellltec DHN50 nie wystarczy.

Osuszacz powietrza Welltec DHN50. Materiały producenta Welltec

Sytuacje te to np. zalanie budynków czy prace murarsko-tynkarskie. Wówczas zamiast domowych osuszaczy powietrza, przydają się profesjonalne lub budowlane osuszacze. Nie od razu trzeba je jednak kupować. Ze względu na wysoką cenę i niewielką przydatność w dłuższej perspektywie, warto rozważyć wynajem sprzętu od jednej z firm wypożyczających tego typu urządzenia.

---

---

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Odpowiedni oczyszczacz powietrza może skutecznie zapobiegać ekspozycji na alergeny wziewne, a tym samym zapewnić ulgę alergikom. Podstawę dobrego oczyszczacza na alergię stanowi filtr HEPA, lecz podczas wyboru urządzenia należy uwzględnić także kilka innych parametrów, a szczególnie wydajność.

W skrócie

• Oczyszczacz powietrza poprawia komfort osób zmagających się z alergią wziewną poprzez zapobieganie ekspozycji na alergeny.
• W usuwaniu alergenów najlepiej sprawdza się filtr HEPA, który znakomicie wychwytuje pyłki roślinne, zarodniki pleśni, roztocza kurzu oraz sierść. Pomocniczą rolę pełnią filtr wstępny oraz jonizator.
• Podczas wyboru oczyszczacza dla alergika należy uwzględnić też CADR (wydajność). Tryb auto ma tu mniejsze znaczenie niż w oczyszczaczu na smog, ponieważ nie ma oczyszczaczy z czujnikami rozpoznającymi alergeny.
• Oprócz wyboru odpowiedniego oczyszczacza ważne jest prawidłowe użytkowanie go. Zasady dotyczące korzystania z oczyszczacza powietrza przy alergii przedstawiliśmy w artykule.

---

ᐅ Spis treści

1. Urządzenia rekomendowane dla alergików przez ranking-oczyszczaczy.pl
2. Dwa kluczowe parametry idealnego oczyszczacza dla alergika
   2.1. Technologie oczyszczające powietrze z alergenów. Po pierwsze filtr HEPA
   2.2. Odpowiednio wysoka wydajność oczyszczania
3. Najważniejsze zasady prawidłowego użytkowania oczyszczacza powietrza na alergię
4. Alergia a wilgotność powietrza
   4.1. Nawilżacz powietrza dla alergików
   4.2 Osuszacz powietrza dla alergików
5. Certyfikaty i atesty w oczyszczaczach powietrza dla alergików – czy są niezbędne?
6. Czym jest alergia wziewna?
7. Przyczyny alergii wziewnej, czyli dlaczego alergików jest coraz więcej
8. Charakterystyka alergenów wziewnych

---

Poradnik wideo „Oczyszczacz powietrza dla alergików”

Większość problemów związanych z alergią rozwiązuje popularny filtr HEPA, który cechuje się dużą skutecznością wychwytania nawet najmniejszych zanieczyszczeń. Jest obecny w większości modeli ujętych w naszym rankingu oczyszczaczy.

Rekomendowane Oczyszczacze powietrza dla alergików przez ranking-oczyszczaczy.pl

Oczyszczacze powietrza do pokoju o powierzchni maks. 30 m²

Klarta Forste 4

Klarta Forste 4 – nr 1 w rankingu opłacalności

Oczyszczacz Klarta Forste 4 został wyposażony w filtry wstępny, węglowy i HEPA H13 oraz jonizator plazmowy. Sterowanie jest możliwe za pośrednictwem aplikacji mobilnej, pozwalającej m.in. na stworzenie harmonogramu pracy.

Inne zalety tego urządzenia to 3 tryby auto, czujniki PM2,5, temperatury i wilgotności oraz dostępność pięciu wersji kolorystycznych. Klarta Forste 4 spełnia wszystkie warunki dobrego oczyszczacza dla alergika i wyróżnia się bardzo atrakcyjną ceną.

*Przejdziesz na stronę producenta

---

Samsung AX60R5080WD

Samsung AX60R5080WD – nr 4 w rankingu opłacalności

W oczyszczaczu powietrza Samsung AX60R5080WD znalazły się filtry wstępny, HEPA H13 i węglowy oraz plazmowy jonizator powietrza. Urządzeniem można sterować na odległość, korzystając z aplikacji mobilnej. 

Na uwagę zasługują tutaj również  tryb auto z czujnikiem PM2,5 (jest też czujnik LZO, ale nie działa w pełni poprawnie), cicha praca oraz bardzo dobra pojemność filtrów, która korzystnie wpływa na koszty użytkowania.

Zobacz w sklepie >

*Przejdziesz na stronę CENEO

Oczyszczacze powietrza do pokoju o powierzchni  maks. 70 m²*

* Sprawdzą się też w znacznie mniejszych pokojach, duża wydajność nigdy nie stanowi problemu.

Klarta Stor 2

Klarta Stor 2 – nr 2 w rankingu opłacalności

Oczyszczacz powietrza Klarta Stor 2 usuwa zanieczyszczenia przy pomocy filtrów wstępnego, HEPA H13 i węglowego oraz jonizatora plazmowego. Urządzenie wyróżnia się rewelacyjnym stosunkiem ceny do wydajności. Sterowanie jest możliwe poprzez aplikację pozwalającą na tworzenie harmonogramu pracy. 

Inne zalety to obecność czujników PM2,5, temperatury i wilgotności oraz 3 trybów auto, a także niskie koszty użytkowania i możliwość zakupu w 4 wersjach kolorystycznych.

Zobacz w sklepie >

*Przejdziesz na stronę producenta

---

Samsung AX90R7080WD

Samsung AX90R7080WD – nr 3 w rankingu opłacalności

W oczyszczaczu powietrza Samsung AX90R7080WD również znalazły się filtr wstępny, HEPA H13 i węglowy oraz jonizator plazmowy. Nie zabrakło też wi-fi, pozwalającego na sterowanie aplikacją mobilną.

Urządzenie ma tryb auto z czujnikiem PM2,5 oraz pojemne filtry, z których można korzystać przez długi czas bez potrzeby wymiany. Głośność pracy jest niska, zwłaszcza w odniesieniu do wydajności.

Zobacz w sklepie >

*Przejdziesz na stronę CENEO

---

Oczyszczacze z funkcją nawilżania

Jeśli chcesz zakupić urządzenie, które zarówno oczyszczacza, jak i nawilża powietrze, zwróć szczególną uwagę na dwa modele

Sharp KC-D40EUW

Sharp KC-D40EUW – pokój do 27 m²

Oczyszczacz z funkcją nawilżania Sharp KC-D40EUW został wyposażony w filtr wstępny, HEPA H13 i węglowy oraz w jonizator plazmowy. Nawilżanie powietrza odbywa się przy użyciu bezpiecznej technologii ewaporacji, a o czystość wody dba dodatkowy filtr.

Podobnie jak inne propozycje 2w1 marki Sharp model KC-D40EUW wyróżnia się bardzo dobrą relacją wydajności nawilżania do rekomendowanej powierzchni pracy. Urządzenie ma automatyczny tryb zarówno dla oczyszczania, jak i dla nawilżania. Zaletę stanowi też bardzo cicha praca.

Zobacz w sklepie >

*Przejdziesz na stronę CENEO

---

Sharp KC-D60EUW

Sharp KC-D60EUW – pokój do 49 m²

Model Sharp KC-D60EUW różni się od Sharpa KC-D40EUW głównie wydajnością, dlatego jest w stanie efektywnie pracować w większych pomieszczeniach. Również znajdują się w nim filtry wstępny, węglowy, HEPA E12 i dodatkowy filtr nawilżacza, a nawilżanie odbywa się przy zastosowaniu technologii ewaporacji.

Wydajność nawilżania wynosi tutaj 660 ml/h, co jest znakomitym wynikiem zarówno na tle samodzielnych nawilżaczy, jak i urządzeń 2w1. Urządzenie ma automatyczne tryby oczyszczania i nawilżania.

Zobacz w sklepie >

*Przejdziesz na stronę CENEO

Zobacz także: Oczyszczacz powietrza a grzyby i pleśnie: co warto wiedzieć?

Nawilżacze powietrza

Jeśli masz problem z niską wilgotnością powietrza i chcesz kupić dwa oddzielne urządzenia, to do nawilżania wybierz nawilżacz ewaporacyjny. Rekomendowane przez nas modele (wyróżniające się najlepszym stosunkiem ceny do możliwości) to:

• Klarta Humea WiFi (pokój do 35 m²),
• Stylies Orion (pokój do 35 m²),
• Philips HU4816/10 (pokój do 35 m²).

2. Dwa kluczowe parametry idealnego oczyszczacza dla alergika

Dwie najważniejsze cechy dobrego oczyszczacza powietrza dla alergika to obecność filtr HEPA oraz wysoka wydajność oczyszczania. Filtra HEPA nie zastąpi jonizacja, chociaż odgrywa ona rolę pomocniczą w walce z alergenami.

2.1. Technologie oczyszczające powietrze z alergenów. Po pierwsze filtr HEPA

Wszystkie alergeny wziewne to drobne cząsteczki stałe. Spośród technologii obecnych w oczyszczaczach powietrza najlepiej radzi sobie z nimi filtr HEPA. To właśnie on stanowi najważniejszy element systemu filtrującego dobrego oczyszczacza dla alergika.

HEPA zatrzymuje także wiele innych zanieczyszczeń, w tym pyły zawieszone, czyli główny składnik smogu. To ważna informacja, gdyż jak już wspomnieliśmy, zła jakość powietrza jest jednym z czynników odpowiedzialnych za wzrost liczby alergików.

Poniższa tabela prezentuje alergeny usuwane przez filtr HEPA i ich rozmiar. Dla porównania podane są również rozmiary składników smogu, zatrzymywanych przez tę technologię.

Rodzaj zanieczyszczeń	Wymiary cząsteczek w μm
Pyłki roślin	10-200 Przykłady: olsza czarna – ok. 24,6 dąb szypułkowy – ok. 22,7 bylica – 17,5-28,5 trawy – 17-58
Zarodniki pleśni	2-5
Sierść i złuszczony naskórek	0,5-200
Roztocza kurzu domowego	200-300 Odchody roztoczy – 20
Pyły zawieszone	0,001-40
Sadza	0,2-10

Zobacz także: 👉 Co usuwa oczyszczacz powietrza?

Tutaj dowiesz się kiedy trzeba wymieniać filtry: 👉 Oczyszczacz powietrza – co ile wymieniać filtry?

Jonizator powietrza – wsparcie w walce z alergenami i nie tylko

Pomocniczą rolę w walce z alergenami oraz bakteriami i wirusami odgrywają jonizatory powietrza. Ich działanie polega na emisji jonów, które łączą się z cząsteczkami zanieczyszczeń, w tym roztoczy, pyłków roślinnych i grzybów. Skuteczność jonizacji w redukcji roztoczy potwierdziły m.in. badania, jakie przeprowadzili Suhaili Zainal Abidin i Ho Tze Ming. Dla roztoczy D. pteronyssinus i D. farinae śmiertelność po 6 godzinach wynosiła odpowiednio około 39% i 13%, natomiast po 24 godzinach 82% i 70%.

To dobre wyniki, ale wymagające czasu. Z tego powodu jonizacja powietrza zapewnia znacznie lepsze efekty w połączeniu z oczyszczaczem, który wymusza cyrkulację powietrza i ma filtr HEPA.

Filtr wstępny – pomoc w eliminacji większych zanieczyszczeń

W wielu oczyszczaczach za usunięcie sierści odpowiedzialne są tak zwane filtry wstępne, czyli sitka, które wyłapują duże zanieczyszczenia. W ten sposób sierść nie zapycha pozostałych części systemu filtracyjnego. Obecność filtra wstępnego to zaleta, ale nie może on równać się skutecznością z filtrem HEPA.

Filtracja powietrza w oczyszczaczu Sharp FP-J80EUW

Alergikom nie polecamy tzw. filtrów wodnych. Oczyszczacz z filtrem wodnym to w rzeczywistości nawilżacz powietrza, w którym oczyszczanie jest skutkiem ubocznym i ogranicza się do największych zanieczyszczeń. 

2.2. Odpowiednio wysoka wydajność oczyszczania

Jednym z najważniejszych parametrów każdego oczyszczacza powietrza jest CADR, który informuje o tym, ile powietrza urządzenie jest w stanie oczyścić w ciągu jednej godziny. Na jego podstawie można obliczyć maksymalną powierzchnię lub kubaturę pomieszczenia, w którym dane urządzenie będzie w stanie utrzymać dobrą jakość powietrza.

CADR trzykrotnie większy od kubatury pokoju to absolutne minimum! Większa wydajność pozwoli szybciej usunąć zanieczyszczenia i zachować przy tym większy komfort akustyczny (z powodu braku potrzeby korzystania z wysokich prędkości).

Źródło: materiały własne

Niektórzy producenci nie podają wartości CADR, a jedynie przepływ powietrza. Parametr ten mówi nam o tym, ile powietrza przepłynie przez oczyszczacz w ciągu jednej godziny, jeśli nie będzie w nim filtrów. Filtry stanowią dla powietrza barierę, dlatego przepływ powietrza jest niższy niż CADR (zazwyczaj stanowi około 80% CADR-u). 

Wbrew pozorom znalezienie oczyszczacza powietrza skutecznego w dużym wnętrzu nie jest trudne. Z dużymi powierzchniami poradzą sobie np. Klarta Stor 2 i Electrolux PA91-604DG.

Zobacz ranking oczyszczaczy

3. Najważniejsze zasady prawidłowego użytkowania oczyszczacza powietrza na alergię

Kontrola prędkości filtracji

W przypadku oczyszczania powietrza ze smogu najlepiej korzystać z trybu auto, ale jeśli chodzi o oczyszczacz powietrza na alergię, sytuacja wygląda trochę inaczej. Na rynku nie ma jak na razie oczyszczaczy z czujnikami skutecznie rozpoznającymi alergeny. Z tego powodu czasem warto ręcznie wybrać większą prędkość filtracji. Jest to zalecane szczególnie po przewietrzeniu pomieszczenia, gdyż przez otwarte okno prawdopodobnie napłynie sporo alergenów.

Jeden oczyszczacz do jednego pomieszczenia

Wiele osób popełnia błąd, kupując oczyszczacz o wysokiej wydajności z myślą o oczyszczaniu całego mieszkania (a nawet domu) przy pomocy jednego urządzenia. Niestety, przepływ powietrza między pomieszczeniami nie jest na tyle swobodny, aby jeden oczyszczacz wystarczył, nawet jeśli jego CADR jest odpowiedni dla kubatury mieszkania.

Jeżeli wyposażenie każdego pokoju w oddzielne urządzenie z przyczyn finansowych jest niemożliwe, to warto kupić przynajmniej dwa oczyszczacze: do sypialni alergika oraz do pomieszczenia, w którym spędza on najwięcej czasu w ciągu dnia.

Odpowiednie ustawienie oczyszczacza

Oczyszczacz należy ustawić na płaskiej, równej i suchej powierzchni. W celu zapewnienia swobodnego przepływu powietrza zaleca się zachowanie przynajmniej 20-centymetrowego odstępu pomiędzy urządzeniem a meblami i ścianami.

Oczyszczanie powietrza 24 godziny na dobę

Aby oczyszczacz powietrza zapewniał jak najlepszą ochronę, powinien pracować przez całą dobę. Nie należy wyłączać go na noc, gdyż nocą również wdychamy powietrze zanieczyszczone alergenami. Co więcej, zalecane jest pozostawianie włączonego urządzenia nawet wtedy, gdy wychodzimy z domu. Dzięki temu część alergenów zostanie wciągnięta przez oczyszczacz zamiast osiąść na powierzchniach dywanów czy mebli tapicerowanych, skąd ciężko je usunąć.

Korzystanie z oczyszczacza przez cały rok (lub przez cały okres pylenia)

Osoby kupujące oczyszczacz powietrza wyłącznie z myślą o ochronie przed smogiem zazwyczaj zaprzestają jego użytkowania po nadejściu wiosny. Wtedy kończy się sezon smogowy. Alergicy powinni korzystać z oczyszczaczy zawsze wtedy, gdy istnieje ryzyko ekspozycji na alergeny. W przypadku alergii całorocznej (na pleśń, roztocza lub sierść) oznacza to, że oczyszczacz powietrza ma pracować przez cały rok.

Na zewnątrz z powodzeniem można ubierać maskę antysmogową, która zatrzymuje również alergeny.

Kontrola zużycia filtrów

Zużycie filtrów prowadzi do znacznego spadku efektywności filtracji. Regularna kontrola ich stanu pozwoli w razie potrzeby szybko wymienić na nowe. Znaczna część oczyszczaczy powietrza wyposażona jest we wskaźnik zużycia filtrów, ale zazwyczaj urządzenie uwzględnia tylko liczbę przepracowanych godzin. Tymczasem na żywotność filtrów istotny wpływ ma jakość powietrza w miejscu użytkowania oczyszczacza.

Wymiana może okazać się konieczna wcześniej niż zakładał producent. Jeśli zauważymy, że skuteczność oczyszczania spadła (jakość powietrza nie poprawia się, mimo długiej pracy urządzenia), to warto przyjrzeć się filtrom. Filtr wstępny zwykle nie podlega wymianie, ale producent zaleca jest regularne oczyszczanie. Należy to robić zgodnie ze wskazówkami zawartymi w instrukcji oczyszczacza.

Regularne porządki w całym mieszkaniu

Na zakończenie podkreślimy, iż oczyszczacz usuwa wyłącznie alergeny unoszące się w powietrzu. Nie pochłania zanieczyszczeń, które osadziły się na podłodze lub innych powierzchniach, czyli nie eliminuje potrzeby regularnych porządków.

Nie zmienia to faktu, iż dobry oczyszczacz może znacząco poprawić komfort życia alergika. Skutecznie usuwa alergeny z powietrza, skąd bezpośrednio trafiają do dróg oddechowych.

4. Alergia a wilgotność powietrza

W przypadku alergii warto zadbać zarówno o czystość, jak i o optymalne nawilżenie powietrza. Jego prawidłowa wilgotność powietrza wynosi 40-60%. Dla alergika szkodliwe jest zarówno przesuszenie, jak i przewilżenie powietrza – w suchym powietrzu unosi się więcej alergenów, a wilgoć sprzyja rozwojowi pleśni i roztoczy kurzu domowego. Nawilżacz powietrza pomoże utrzymać pożądany przez nas poziom wilgotności.

4.1. Nawilżacz powietrza dla alergików

Wśród nawilżaczy powietrza dla alergików rekomendujemy przede wszystkim nawilżacze ewaporacyjne. Urządzenia te są najbardziej higienicznymi i bezpiecznymi w użyciu.

Nawilżacze ewaporacyjne nie stwarzają ryzyka poparzeń ani też nie wymuszają stosowania drogiej wody destylowanej.

Na rynku dostępnych jest sporo zarówno dedykowanych nawilżaczy powietrza, jak i tzw. urządzeń 2w1 (oczyszczaczy powietrza z nawilżaczem) czyli oczyszczacze powietrza z nawilżaczem.

Zakup takiego sprzętu ma sens tylko wtedy, gdy wybrany model dobrze spełnia obie swoje funkcje i jest bardziej opłacalny od dwóch oddzielnych urządzeń. To, jak rozpoznać dobry oczyszczacz powietrza dla alergika, przedstawimy w dalszych częściach artykułu.

Nawilżacz powietrza dla alergików, podobnie jak oczyszczacz, powinien być dopasowany do wielkości pomieszczenia. W przypadku nawilżaczy stosujemy przelicznik – 7 ml/h na 1 m² (zakładając standardową wysokość pomieszczeń). Bardzo ważnym aspektem jest również obecność higrostatu, który pozwala uniknąć nadmiernego wzrostu wilgotności, czyli namnażaniu pleśni i roztoczy.

Przeczytaj także: 👉 Co wybrać: oczyszczacz czy nawilżacz? Różnice, porady, opinie

4.2 Osuszacz powietrza dla alergików

Dla alergików niebezpieczna może być także zbyt wysoka wilgotność powietrza. Kiedy poziom wilgotności względnej przez dłuższy czas jest większy niż 60% to znak, że w domu może gromadzić się wilgoć. Zbyt wysoka wilgotność w domu lub mieszkaniu może być główną przyczyną szybkiego rozwoju grzybów, pleśni, bakterii i innych alergenów. Taka sytuacja wymaga konkretnego działania. 

Rozwiązaniem problemu nadmiernej wilgotności są osuszacze powietrza. Osuszacz wilgoci pozwala obniżyć poziom wilgotności względnej. Należy pamiętać, że nawilżacz powietrza nie posiada funkcji osuszania powietrza, dlatego konieczne jest użycie osuszacza domowego. 

Pochłaniacze wilgoci, dostępne w wielu supermarketach, mają małą wydajność osuszania. Dlatego polecamy zakup kondensacyjnego osuszacza powietrza, którego działanie jest skuteczne i łatwo kontrolować jego pracę. Dodatkowo na rynku znajdują się modele, które w wyposażeniu posiadają filtry oczyszczające powietrze (filtr węglowy, filtr HEPA). 

5.Certyfikaty i atesty w oczyszczaczach powietrza dla alergików – czy są niezbędne?

Producenci chętnie chwalą się tym, jakie certyfikaty i atesty zdobyły ich urządzenia. Niekiedy dotyczą one właśnie skuteczności w walce z alergenami (ECARF, BAF) albo bezpieczeństwa dla alergika (PTA). Nie oznacza to jednak, iż certyfikaty i atesty można uznać za wyznacznik dobrego oczyszczacza powietrza dla alergików.

Każde urządzenie wyposażone w filtr HEPA, którego wydajność jest wystarczająca w stosunku do powierzchni pomieszczenia, będzie bardzo pomocne przy alergii. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: „Certyfikaty i atesty dla oczyszczaczy powietrza – o czym naprawdę świadczą i czy są niezbędne?„

Cena nie zawsze stanowi odzwierciedlenie jakości, dlatego zachęcamy do wyboru oczyszczaczy powietrza, które uzyskały najwięcej punktów w kategorii OPŁACALNOŚĆ

6. Czym jest alergia wziewna?

Alergia wziewna to schorzenie, w którym organizm uznaje za zagrożenie coś, co w rzeczywistości nie jest dla niego szkodliwe. Kontakt z neutralnym dla człowieka czynnikiem środowiskowym wywołuje wówczas odpowiedź odpornościową, w której biorą udział komórki układu immunologicznego i przeciwciała immunoglobuliny klasy E (IgE).

Proces ten zapoczątkowują komórki dendrytyczne, które rozpoznają alergen jako zagrożenie, co aktywuje limfocyty T, które z kolei przekazują do limfocytów B informację o potrzebie wytworzenia wspomnianych przeciwciał.

Alergeny wziewne dzieli się na zewnątrzpochodne (do tej grupy zaliczane są pyłki roślin np. traw i drzew oraz niektóre gatunki pleśni) oraz wewnątrzpochodne (alergeny zwierząt np. psa, kota, królika oraz alergeny kurzu domowego i pleśni, formaldehydu i lateksu).

Inny podział uwzględnia czas oddziaływania na organizm chorego. Pod tym względem wyróżnia się alergeny sezonowe (najlepszym przykładem są rośliny, które pylą w konkretnych okresach) oraz całoroczne (tu wspomnieć warto obecne cały rok roztocza).

Sprawdź także ten artykuł: 👉 Oczyszczacz powietrza a alergia na pyłki: co warto wiedzieć? oraz

👉 Oczyszczacz powietrza – wpływ na zdrowie

Oczyszczacz powietrza na roztocza?

Oczyszczacz powietrza na roztocza powinien posiadać przede wszystkim filtr HEPA, a także dość dokładny czujnik cząstek stałych (np. PM2,5) oraz dobry tryb automatyczny.

Takie połączenie w zupełności wystarcza, aby istotnie zniwelować ilość roztoczy w otoczeniu. Każdy z wymienionych przez nas wyżej oczyszczaczy powietrza będzie więc dobrym oczyszczaczem na roztocza.

Oczyszczacz powietrza przy zwierzętach?

Pytania o oczyszczacz powietrza przy zwierzętach są jednymi z najczęstszych, które dostajemy w kontekście oczyszczania powietrza i alergii. Podobnie jak w przypadku roztoczy, filtr HEPA, dobre czujniki oraz tryb automatyczny pozwolą złagodzić objawy alergii.

W przypadku sierści, przydaje się również filtr wstępny, idealny do zatrzymywania takich właśnie większych cząsteczek (sierść, włosy, kłęby kurzu).

źródło: depositphotos.com

Warto wiedzieć, jednak iż głównym czynnikiem alergicznym nie jest sama sierść zwierząt domowych, a białko zawarte w ich ślinie. Sierść jest jedynie nośnikiem alergenu, o czym piszemy poniżej.

Tak czy inaczej każdy oczyszczacz wyposażony w filtr HEPA (a optymalnie również w filtr wstępny) będzie dobrym wyborem w przypadku alergii na psa czy kota.

7. Przyczyny alergii wziewnej, czyli dlaczego alergików jest coraz więcej

Alergia nazywana bywa chorobą cywilizacyjną, gdyż liczba zmagających się z nią osób nieustannie wzrasta. Badania przeprowadzone w latach 90. wykazały, iż alergię (jakikolwiek jej rodzaj) ma 25-30% Polaków, natomiast w roku 2008 r. odsetek ten wynosił już 40%.

Prof. Ewa Czarnobilska z Centrum Alergologii Klinicznej i Środowiskowej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie uważa, iż wysoka liczba alergików ma związek m.in. z chemią, która obecna jest teraz niemal wszędzie – w jedzeniu, kosmetykach oraz powietrzu.

Nie jest to odosobniona opinia, ponieważ podobne zdanie na ten temat ma wielu naukowców, zajmujących się badaniem zjawiska alergii. Czarnobilska podkreśla też związek między czystością powietrza a częstotliwością występowania alergii.

Pyłki roślin sklejają się z cząsteczkami pyłu zawieszonego, dlatego w aglomeracjach miejskich alergików jest więcej niż na wsiach, gdzie rośnie więcej roślin. 

Warto wspomnieć tutaj o badaniach przeprowadzonych w krakowskich szkołach, które wykazały, iż uczniowie mieszkający blisko głównych ulic (a więc najbardziej narażeni na kontakt z zanieczyszczeniami komunikacyjnymi) częściej od swoich rówieśników chorują na alergiczny nieżyt nosa i astmę.

Niektórzy eksperci alarmują, iż większe ryzyko rozwoju chorób alergicznych dotyczy również tych dzieci, które miały styczność ze smogiem już na etapie życia płodowego.

Sposoby ograniczenia objawów alergii wziewnej

Rafał Pawliczak z Katedry Alergologii, Immunologii i Dermatologii na Wydziale Nauk Biomedycznych i Kształcenia Podyplomowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi zauważa natomiast, iż ograniczeniu liczby chorób alergicznych może pomóc zmiana trybu życia, polegająca na spędzaniu więcej czasu na świeżym powietrzu oraz uprawianiu sportów.

Zwraca przy tym uwagę na fakt, iż u sportowców takich jak Robert Korzeniowski czy Otylia Jędrzejczak we wczesnym dzieciństwie zdiagnozowano astmę oskrzelową i zalecono uprawianie sportu, co pozytywnie wpłynęło na stan zdrowia.

Przeczytaj także: 👉 Najważniejsze korzyści użytkowania oczyszczacza powietrza

Podsumowując, alergii sprzyjają mało aktywny tryb życia, rzadkie przebywanie na świeżym powietrzu, zła dieta, chemia w naszym otoczeniu oraz kiepska jakość powietrza. Zważywszy na ostatni z tych czynników, warto wybrać taki oczyszczacz powietrza dla alergika, który poza alergenami usunie także inne zanieczyszczenia. 

8. Charakterystyka alergenów wziewnych

Pyłki

Najczęstszą przyczyną wystąpienia objawów alergicznych jest kontakt z pyłkami wytwarzanymi przez rośliny. Są one roznoszone przez wiatr i wraz z powietrzem przedostają się do wnętrza budynków, zwłaszcza podczas wietrzenia pomieszczeń. Alergicy często rozpoznają ich obecność po swędzeniu oczu, katarze i kichaniu.

Pyłki roślinne to alergeny sezonowe, co oznacza, że na kontakt z nimi narażeni jesteśmy tylko w pewnych okresach roku. Sezon kwitnienia poszczególnych gatunków nie jest taki sam w całym kraju. Polskę zazwyczaj dzieli się pod tym względem na cztery regiony. 

Rośliny zaczynają kwitnąć wtedy, gdy średnia dobowa temperatura osiągnie odpowiedni dla danego gatunku poziom. Na skutek zmian klimatycznych sezon pylenia wielu roślin rozpoczyna się wcześniej i trwa dłużej. W Polsce najczęściej diagnozowana jest alergia na pyłki traw (pastewnych, takich tymotka łąkowa czy kupkówka pospolita oraz uprawnych, czyli zbóż).

Kurz (roztocza)

Alergizujące właściwości kurzu mają związek z obecnymi w nim roztoczami. Dermatophagoides pteronyssinus wydalają odchody, w których zawarte są uczulające białka Der p I i II. Roztocza gromadzą się przede wszystkim w miejscach ciepłych o wysokiej wilgotności, natomiast nadwrażliwość na ich wydaliny przejawia się świądem nosa, katarem i kichaniem.

Siedliskiem tych pajęczaków bywają m.in. materace i pościel, dlatego występowanie wspomnianych objawów rano może świadczyć o łagodnej alergii na roztocza.

Pleśń

Pleśń, której obecności sprzyja nadmierne zawilgocenie pomieszczenia, jest kolejnym z popularnych alergenów. Pierwsze symptomy kontaktu z nią to podrażnienie oczu, kaszel, katar i kichanie, lecz w poważniejszych sytuacjach może wystąpić alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna, czyli choroba prowadząca do uszkodzenia płuc.

Alergia na pleśń do schorzenie całoroczne, lecz objawy przybierają na sile w sezonie jesienno-letnim, ze względu na przypadającą na ten czas intensywną produkcję zarodników.

Największe zagrożenie dla alergików stanowią takie gatunki pleśni jak:

• Alternaria,
• Cladosporium,
• Stemphylium,
• Aspergillus,
• Penicillium.

Sierść

W Polsce najczęściej mówi się o alergenach pochodzących od psów i kotów. Nierzadko diagnozowane jest uczulenie na alergeny wytwarzane przez inne gatunki. Warto zaznaczyć, że określenie alergia na sierść nie jest zbyt precyzyjne.

Sierść jest jedynie nośnikiem prawdziwego alergenu, czyli białka psa, kota lub innego zwierzęcia. Białko to obecne jest również w martwym naskórku. Objawy alergii są takie same jak w przypadku pozostałych alergenów wziewnych, a wiec u chorych występują głównie łzawienie oczu, katar i świąd skóry.

Według przeprowadzonych badań najczęstsze problemy stanowią:

• alergia na kota – związana głównie z białkiem Fel d 1, obecnym w skórze, wydzielinie łojowej i moczu,
• alergia na psa – odpowiada za nią przede wszystkim białko Can f 1, znajdujące się na naskórku, w moczu, ślinie, krwi i odchodach,
• gryzonie domowe – wywołujące ją białko występuje głównie w moczu, dlatego objawy alergiczne nasilają się podczas czyszczenia klatki,
• alergia na królika – diagnozowana u 5-7% uczulonych, związana z alerganami obecnymi w sierści i ślinie zwierząt.

Nieco rzadziej diagnozowane są alergia na konia lub na krowę. Ta druga dotyczy przede wszystkim mieszkańców wsi, a ściślej okolic, w których hodowane jest bydło. W regionach tropikalnych problem sprawiają alergeny karaluchów, natomiast w Polsce alergia na nie należy do rzadkości.

Zobacz także: 👉 Oczyszczacz powietrza a czad

Zapraszamy na Ranking Oczyszczaczy, gdzie pomagamy znaleźć idealny oczyszczacz dla alergików i astmatyków, przeczytać nasze recenzje i sprawdzić opinie użytkowników.

---

Bibliografia:

1. M. Klimczak, Coraz więcej Polaków cierpi na alergię, https://ostrzegamy.online/coraz-wiecej-polakow-cierpi-na-alergie/
2. Alergolog: rośnie liczba osób cierpiących na alergie, http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C409128%2Calergolog-rosnie-liczba-osob-cierpiacych-na-alergie.html
3. G. Jancik, Alergie. Liczba alergików ciągle rośnie, https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/alergie-liczba-alergikow-ciagle-rosnie,3741,n,3707
4. E. Dadas-Stasiak, B. Kalicki, A. Jung, Najczęściej występujące przyczyny i rodzaje alergii u dzieci w świetle aktualnej epidemiologii, http://www.pimr.pl/index.php/pobierz-pdf?key=KbPIFrbdteSzSbeTpDWJtJzTmN1rk6JtWa3aFS2zy
5. M. Świerczyńska-Krępa, Alergia, https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/wartowiedziec/57548,alergia
6. M. Puc, Dlaczego ziarna pyłku tak długo utrzymują się w powietrzu? http://www.mededu.home.pl/linki/AP3-2014_Dlaczego_ziarna_pylku_tak_d%C5%82ugo_utrzymuja_sie_w_powietrzu.pdf
7. P. Rapiejko, E. Weryszko-Chmielewska, Pyłek bylicy, http://doczz.pl/doc/3401277/py%C2%B3ek-bylicy
8. S. Zielińska, Alergiczne pyłki, https://panacea.pl/articles.php?id=214
9. F. Mejza, Pleśnie, https://www.mp.pl/pacjent/astma/wszystkooastmie/kacikalergika/45997,plesnie
10. A. Shiue, H. T. Ming, Effect of a commercial air ionizer on dust mites Dermatophagoides pteronyssinus and Dermatophagoides farinae (Acari: Pyroglyphidae) in the laboratory, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3609258/

FAQ, czyli najczęstsze pytania o oczyszczacz powietrza dla alergika

Pytanie jak pozbyć się kurzu w domu jest jednym z najczęściej zadawanych sobie przez wielu alergików, jak i osoby, które dosyć mają ciągłego sprzątania. Niestety jak dotąd nie wymyślono jednego, uniwersalnego rozwiązania na pozbycie się kurzu w mieszkaniu.

Istnieją jednak sposoby, które mogą istotnie zmniejszyć jego ilość w naszym otoczeniu. Do jednych z nich należą m.in. oczyszczacze powietrza. Zapraszamy do naszego poradnika, w którym odkryjesz 12 najważniejszych sposobów walki z kurzem.

W skrócie

• Kurz to mieszanina wielu cząsteczek stałych. W jego skład wchodzą m.in. roztocza i ich odchody, złuszczony naskórek, pyłki roślinne, fragmenty martwych owadów.
• Kurz stanowi zagrożenie głównie dla alergików. Zdania dotyczące jego szkodliwości dla pozostałych ludzi są wśród naukowców różne.
• W ograniczeniu ilości kurzu pomogą oczyszczacze powietrza. Należy regularnie wymieniać w nich filtry. Nie można też zapominać o filtrach w innych urządzeniach.
• Sprzątanie powinno być częste, lecz także dobrze przemyślane. Ważne jest odpowiednia kolejność prac porządkowych, którą przedstawiamy w artykule.
• Niektóre przedmioty łatwo gromadzą kurz, więc warto ograniczyć ilość ozdób oraz często prać dywany, firanki itp.

Z poniższego artykułu dowiesz się: Co to jest kurz Jakie skutki dla zdrowia może mieć przebywanie w zakurzonym otoczeniu Jak pozbyć się kurzu w domu Czy oczyszczacz powietrza usuwa kurz Jaki oczyszczacz powietrza wybrać Jakie domowe sposoby warto stosować, by zmniejszyć ilość kurzu w mieszkaniu

Co to jest kurz?

Kurz jest to mieszanina cząstek stałych o średnicy do 100 µm. W skład kurzu wchodzą przede wszystkim drobne odpady organiczne i nieorganiczne oraz mikroorganizmy, które żywią się np. naszymi włosami i sierścią zwierząt.

Co znajduje się w kurzu?

Najważniejsze składniki kurzu to:

• złuszczony naskórek
• włosy
• żywe roztocza oraz ich odchody
• bakterie, jak np.: Bacillus,  Staphyloccus czy Micrococcus
• grzyby, pleśnie i ich zarodniki
• martwe owady
• jaja i odchody owadów
• pyłki roślin
• resztki kosmetyków, środków czystości, środków chemicznych
• zanieczyszczenia przyniesione z zewnątrz na butach – ziarna piasku, ziemi
• i wiele innych

W zbiorczym badaniu Consumer Product Chemicals in Indoor Dust wykazano, że w skład kurzu może wchodzić nawet 45 substancji chemicznych, które w różnym stopniu przyczyniają się do powstawania cząstek kurzu.

Czy kurz szkodzi? Zdania naukowców podzielone

Wpływ kurzu na zdrowie jest indywidualną kwestią. U jednych osób kontakt z kurzem domowym nie będzie niósł żadnych skutków dla zdrowia. U innych może prowadzić do silnej reakcji alergicznej. Również naukowcy są podzieleni odnośnie wpływu kurzu na zdrowie organizmu

Szkodliwy wpływ kurzu na zdrowie

Zdaniem Norberta Englerta z Federalnego Urzędu Środowiska w Niemczech, drobne cząsteczki kurzu (< 10 um), wnikają przy wdechu do pęcherzyków płucnych. W organizmie rozpoznawane są jako ciała obce, wywołując podrażnienie. Oprócz tego w cząsteczce kurzu znajdziemy także mikroskopijne drobinki (< 0,1 um), które są w stanie przeniknąć przez barierę krew-powietrze.

Spontaniczna reakcja organizmu na kurz może objawiać się:

• bólem gardła,
• nieżytem nosa,
• kichaniem,
• uciskiem w klatce piersiowej,
• dusznością,
• zaczerwienieniem i pieczeniem skóry,
• swędzeniem.

Reakcja alergiczna w większości wywołana jest przez roztocza kurzu domowego oraz produkty przemiany materii owadów. W kłębkach kurzu kryje jest też sierść zwierząt oraz zarodniki grzybów i pleśni (Alternaria, Cladosporium, Penicillum), na które uczulona jest spora grupa osób.

Warto przeczytać: 👉 Oczyszczacz powietrza a grzyby i pleśnie: co warto wiedzieć?

Długotrwałe oddychanie zakurzonym powietrzem prowadzi do:

• przewlekłych chorób układu oddechowego, m.in. astmy oskrzelowej,
• osłabienia układu odpornościowego,
• częstszych infekcji górnych dróg oddechowych.

Ponadto, jak wskazują badania portugalskich naukowców, kurz może gromadzić w sobie substancje z gatunku kancerogennych. Cząstki kurzu przyniesione do domu z zewnątrz mogą zawierać m.in. cynę, metale ciężkie czy środki owadobójcze.

Czy kurz może być pożyteczny?

Z drugiej jednak strony, kontakt z kurzem może też korzystnie wpłynąć na nasze zdrowie. Tego zdania jest m.in. prof. Andreas Butte z uniwersytetu w Oldenburgu. Dzięki kontaktom z różnego rodzaju drobnoustrojami, wzmacniamy swój układ odpornościowy, a nasz organizm może lepiej bronić się przed otaczającymi bakteriami.

Jak pozbyć się kurzu w mieszkaniu? 12 sposobów

1. Oczyszczanie powietrza
2. Regularne odkurzanie
3. Czyszczenie półek, blatów, szafek
4. Sprzątanie w systemie góra-dół
5. Mycie podłóg 
6. Sprawna wentylacja
7. Wietrzenie pomieszczeń
8. Ograniczenie liczby akcesoriów i ozdób
9. Pozbycie się dywanów, firanek i zasłon
10. Pokrowce, kapy, które można wyprać
11. Szczotkowanie zwierząt
12. Wymiana filtrów w posiadanych urządzeniach AGD

1 . Oczyszczacze powietrza

Oczyszczacze powietrza to jeden z najlepszych sposobów na to, jak pozbyć się kurzu z powietrza. Wyposażone w filtry mechanicznie zatrzymujące zanieczyszczenia (wstępny oraz HEPA), urządzenia te neutralizują wszelkie dryfujące w powietrzu drobinki o wielkości od 0,01 μm. Cząsteczki kurzu mają z reguły średnicę od 1 do 100 µm. Większe z nich zatrzymują się na siateczkowym filtrze wstępnym. Mniejsze zostają zablokowane przez filtr HEPA, zbudowany z gęsto utkanych włókien polimerów. 

Oczyszczacz powietrza może być więc nie tylko skuteczny w przypadku smogu czy pyłków roślin, ale także roztoczy kurzu domowego, włosów, sierści i naskórka, które tworzą cząsteczki kurzu.

Warto przeczytać: 👉 Oczyszczacz powietrza – wpływ na zdrowie

Jak oczyszczacz powietrza usuwa kurz? 

Dzięki wbudowanemu wiatrakowi, oczyszczacz powietrza wymusza obieg powietrza w otoczeniu. Intensywna cyrkulacja wznieca drobinki kurzu, które dostają się do oczyszczacza. Tam osiadają na powierzchni filtra wstępnego oraz HEPA. Czyste powietrze zostaje zaś wydmuchane do otoczenia. Cały proces trwa zaledwie kilka sekund i odbywa się regularnie przez cały czas pracy oczyszczacza. Dzięki obecności trybu automatycznego urządzenie może mierzyć poziom zanieczyszczeń w czasie rzeczywistym. Następnie na podstawie odczytów z czujników dopasowuje intensywność nawiewu do warunków.

Zobacz ranking oczyszczaczy powietrza >>

Należy przy tym pamiętać, że choć skuteczność filtra HEPA wynosi np. 99,95 %, nie należy oczekiwać, iż oczyszczacz usunie 99,95 % cząsteczek kurzu z naszego pokoju. W codziennym życiu przepływ powietrza jest nieco inny niż w warunkach laboratoryjnych. Wiele zależy też od ustawienia oczyszczacza i jego dopasowania do wielkości pomieszczenia.

Faktem jest natomiast, iż oczyszczacz powietrza istotnie zredukuje liczbę drobinek kurzu krążących w powietrzu. Może również przyczynić się do zmniejszenia ilości kurzu na okolicznych półkach. Nie powinniśmy go jednak traktować jako remedium na kurz. A jedynie jeden ze środków prowadzących do czystego powietrza w domu.

Oczyszczacz powietrza z jonizatorem na kurz?

Na rynku dostępne są również oczyszczacze powietrza z jonizatorem lub jonizatory powietrza. Jak pokazują badania, wpływają one pozytywnie na efektywność usuwania zanieczyszczeń. Przykładem może być choćby badanie z 2012 roku na łamach Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, gdzie analizowano skuteczność jonizacji w usuwaniu popularnych odmian roztoczy. Warto jednak pamiętać, iż sama jonizacja nie zapewnia satysfakcjonującej skuteczności (ok. 80% roztoczy zostało zneutralizowanych dopiero po upływie 24 h pracy jonizatora).

Przeczytaj także: 👉 Jonizator powietrza – czy warto?

W połączeniu z oczyszczaniem powietrza, jonizacja pomoże jednak szybciej pozbyć się kurzu, co potwierdzają nasze testy laboratoryjne, podczas których zaobserwowaliśmy, że jonizacja przyśpiesza neutralizację cząstek PM2,5 o ok. 20-30 %.

2. Odkurzacz

Odkurzanie mieszkania 1-2 razy w tygodniu to minimum, jeśli chcemy mówić o przestrzeni wolnej od kurzu. W przypadku alergików warto to robić nawet co drugi dzień. Cząsteczki przylegające do podłogi są stale wzniecane w powietrze przez przechodzących domowników. Dlatego też z jednej strony ważna jest praca oczyszczacza, który będzie te cząstki wyłapywał.

Z drugiej strony równie ważne jest regularne odkurzanie, dzięki któremu zakurzonych powierzchni będzie jak najmniej. Wybierając odkurzacz do mieszkania, szukajmy urządzeń z wysoką klasą reemisji kurzu. Jeżeli regularne odkurzanie nie brzmi zachęcająco, możemy wybrać spośród coraz popularniejszych i tańszych robotów odkurzających.

3. Czyszczenie blatów, szafek, półek

Co najmniej raz w tygodniu warto również przetrzeć powierzchnię blatów, szafek i półek. Zwłaszcza jeśli są one w odkrytych, często używanych miejscach.

4. Sprzątanie w systemie góra-dół

Zanim przystąpimy do odkurzania, warto wcześniej zetrzeć kurz z szafek czy półek u góry. Zmieciony w kierunku dołu, będzie on łatwiejszy do neutralizacji przez odkurzacz czy oczyszczacz powietrza.

5. Mycie podłóg

Po skończonym odkurzaniu warto jeszcze umyć podłogę. Polecamy to zwłaszcza alergikom. Po pierwsze, mokra powierzchnia mopa przyciągnie resztki kurzu, które zostały po odkurzaniu. Po drugie, nawilżone powietrze przyniesie ulgę wysuszonym, zmęczonym śluzówkom alergików. Obecnie na rynku znajdziemy nie tylko tradycyjne mopy ręczne, ale także mopy parowe czy roboty myjące podłogę.

6. Sprawna wentylacja

O tym, jak istotna jest właściwa cyrkulacja powietrza, pisaliśmy już przy okazji oczyszczaczy. Dlatego też oprócz urządzeń wspierających mechaniczną wentylację, warto zadbać o naturalny przepływ powietrza w mieszkaniu. Sprawnie działająca kratka wentylacyjna to podstawa. Upewnijmy się, że nie jest ona zabrudzona lub zatkana. Sprzątając, warto przetrzeć ją również mokrą ściereczką. Od czasu do czasu należy też wymyć kratkę w ciepłej wodzie z detergentem.

7. Wietrzenie pomieszczeń

Temperatura powyżej 20 st. C. i wilgotność powietrza utrzymująca się na poziomie od 60 do 80 % to idealne warunki do rozwoju roztoczy. Aby do tego nie dopuścić, warto co jakiś czas przewietrzyć mieszkanie. Ze względu na napływające z zewnątrz zanieczyszczenia, warto robić to z głową. Dlatego też polecamy krótkie, ale intensywne wietrzenie. Otwarcie okien na przestrzał na ok. 5-10 minut pozwoli skutecznie odświeżyć powietrze w mieszkaniu. Latem czynność tę powtarzajmy kilka, a nawet kilkanaście razy dziennie. Zimą możemy przewietrzyć mieszkanie 2-3 razy dziennie.

8. Ograniczenie liczby przedmiotów

W zapobieganiu powstawaniu kurzu olbrzymią rolę pełni również ograniczenie do minimum powierzchni, na których może gromadzić się kurz. Warto więc postawić na minimalizm we wnętrzu, pozbywając się nadmiernych mebli i ograniczając liczbę pamiątek czy bibelotów. Aranżując mieszkanie, pamiętajmy również, aby nie zostawiać trudno dostępnych szpar (np. za kanapą czy pomiędzy szafą, a sufitem).

9. Pozbycie się dywanów, firanek i zasłon

Z analogicznych względów warto pozbyć się zasłon, firanek czy dywanów, gdyż stanowią one ogromną powierzchnię, na której gromadzi się kurz.

10. Zdejmowane pokrowce i kapy, które możemy wyprać

Kanapy i łóżka to meble, na których spędzamy bardzo dużo czasu w ciągu dnia. Nic więc dziwnego, że stanowią one świetne miejsce do rozwoju roztoczy kurzu domowego. Spieralne kapy na kanapy i pokrowce na materace to łatwy sposób na utrzymanie ich w czystości.

11. Szczotkowanie zwierząt

Posiadacze czworonogów wiedzą doskonale, ile sierści potrafią gubić ich pupile. Tymczasem to sierść zwierząt jest jednym z najważniejszych składników kurzu domowego. Regularne czesanie kotów i psów zmniejszy ilość kurzu pokrywającego podłogę.

12. Wymiana filtrów w posiadanych urządzeniach AGD

Rzecz, o której często zapominamy na co dzień. W urządzeniach AGD, np. frytkownicy czy okapie kuchennym znajdują się filtry, które mają za zadanie pochłaniać tłuszcz i brud kuchenny. Automatycznie zbierają one też okoliczny kurz. Warto wiedzieć, iż tłuste filtry mają ograniczoną skuteczność pochłaniania zanieczyszczeń. Dzięki regularnej wymianie będą zaś w stanie zebrać więcej kurzu.

Podsumowanie

Trwale pozbycie się kurzu w domu wymaga połączenia różnych działań. Z jednej strony warto zainwestować w urządzenia, które szczególnie pomogą zredukować ilość kurzu unoszącego się w powietrzu, np. oczyszczacz powietrza. Z drugiej nieoceniony będzie odkurzacz o niskim poziomie emisji wtórnej. Finalny efekt nie będzie jednak możliwy bez zmiany pewnych nawyków i przyzwyczajeń, a przede wszystkim regularności i konsekwencji w działaniu.

Na koniec dobra wiadomość: Im częściej będziemy sprzątać, tym mniej brudu i kurzu zgromadzi się w naszym domu i tym krócej zajmie nam pozbycie się ich..

Zobacz także:

• Oczyszczacze powietrza – Ranking
• Oczyszczacz powietrza dla alergików – jaki wybrać?
• Czy oczyszczacz powietrza usuwa kurz?
• Pyły zawieszone – wszystko o pyłach PM2,5 i PM10
• Oczyszczacz powietrza z jonizatorem czy jonizator powietrza? Co wybrać?
• Oczyszczacze powietrza dla palaczy – ranking
• Oczyszczacz powietrza a związki chemiczne: co warto wiedzieć?

Oddychanie kiepskiej jakości powietrzem pogarsza istotnie jakość naszego snu. Jak donoszą naukowcy z University of Washington, wdychanie powietrza o wysokim stężeniu NO2 zwiększa prawdopodobieństwo złego snu o 60 %, zaś narażenie na PM2,5 o 50 %. Na rynku oferowanych jest obecnie wiele modeli, które reklamowane są jako „oczyszczacze powietrza do sypialni”. Jedne z nich stawiają na funkcje antyalergiczne, inne na design i kompaktowe wymiary, jeszcze inne na cichą pracę. Aby ułatwić Wam wybór, wybraliśmy dla was 5 oczyszczaczy powietrza do sypialni.

Najważniejsze informacje:

• Oczyszczacz powietrza w sypialni ograniczy stężenie alergenów (pyłków roślin, roztoczy kurzu czy białka śliny zwierząt). W obliczu sezonu smogowego, polepszy jakość snu zimą. Może pomóc w zmniejszeniu chrapania.
• Kupując oczyszczacz powietrza do sypialni kieruj się przede wszystkim: cichą pracą, trybem auto, który zapewni płynne funkcjonowanie oraz CADRem, który zagwarantuje odpowiednią wydajność nawet na niskiej prędkości. Dodatkowym atutem może być funkcja nawilżania powietrza czy jonizacja.
• Pracując w trybie cichym, większość oczyszczaczy powietrza będzie zlewać się z tłem akustycznym i nie będzie słyszalna. Ich wydajność wtedy jednak zmniejsza się do ok. 20-30 % maksymalnego CADRu.
• Możliwość wyłączenia podświetlenia jest dodatkowym atutem. Z rezerwą warto jednak podchodzić do czujnika światła – niekiedy ogranicza wydajność oczyszczacza, gdy jest ona potrzebna.

Zobacz ranking 127 oczyszczaczy powietrza >

---

Z tego artykułu dowiesz się:

Jaki oczyszczacz powietrza do sypialni? Ranking 5 polecanych modeli

Porównanie oczyszczaczy powietrza do sypialni

1. Klarta Forste 4

2. Electrolux PA91-604DG/GY

3. Levoit Core 400S

4. Sharp KC-D40EUW

5. Samsung AX60R5080WD 

Jaki oczyszczacz powietrza do sypialni? Zwróć uwagę na te cechy

Co niekoniecznie sprawdza się w sypialni?

Dlaczego warto kupić oczyszczacz powietrza do sypialni?

---

Jaki oczyszczacz powietrza do sypialni? Ranking 5 polecanych modeli

Wybraliśmy 5 oczyszczaczy, które naszym zdaniem dobrze sprawdzą się w sypialni. Urządzenia te spełniają co najmniej jedno z 5 przydatnych kryteriów: cicha praca, możliwość wyłączenia podświetlenia, płynność pracy (dobrze zaprogramowany tryb auto), odpowiednio duzy CADR i funkcje dodatkowe (nawilżanie, jonizacja, automatyka). Każde kryterium ocenialiśmy w skali od 0-3, gdzie 0 oznaczało brak punktów w danej kategorii, 1 – słabe działanie danej cechy, 2 – zwyczajne działanie, 3 – wyróżniające się działanie określonej funkcji.

Porównanie oczyszczaczy powietrza do sypialni

Dlatego też najwyżej oceniamy oczyszczacze Electrolux serii Pure A9 – bardzo cichy, choć bez trybu nocnego wad oraz Klarta Forste 4 – z bardzo płynną pracą i trybem Auto Silent – idealnym do pracy w nocy. Na niekorzyść Klarty działa natomiast denerwująco głośny dźwięk zmiany ustawień.

Do cichych i niemal niewidocznych w nocy oczyszczaczy zaliczamy również modele marki Levoit – zwłaszcza Core 300S i opisywany tutaj Core 400S. Z reguły ciche są również Samsungi – gorzej wypada w nich jednak tryb automatyczny i pozbawione są dodatkowych funkcji, jak chociażby jonizacja.

Wśród urządzeń 2w1 (z nawilżaczem powietrza) świetnym wyborem będą Sharpy – znane ze swojej cichej i energooszczędnej pracy oczyszczacze marki Sharp. Serie KC-D i KC-G. Dzięki wydajnym nawilżaczom ewaporacyjnym pomogą utrzymać właściwą wilgotność pomieszczenia. Niestety gorzej radzą sobie ze smogiem i alergenami.

1. Klarta Forste 4

Klarta Forste 4 w sypialni nocą. Na plus możliwość całkowitego wygaszenia podświetlenia oraz tryb Auto Silent. Na minus dźwięk zmiany ustawień. Materiały własne Ranking-Oczyszczaczy.pl

Klarta Forste 4 to jeden z bardziej z najbardziej znanych średniej wielkości oczyszczaczy w Polsce. Wyróżnia się przede wszystkim bardzo rygorystycznym trybem automatycznym oraz dużą ilością prędkości oczyszczania, co zapewnia płynną pracę. Forste 4 wyposażona jest również w wydajny jonizator plazmowy ION Plasma Air. Dodatkowym atutem jest obecność Trybu Nocnego i możliwość wyłączenia podświetlenia. Irytuje jedynie głośny dźwięk towarzyszący włączaniu i wyłączaniu sprzętu, jak i poszczególnych ustawień.

Najważniejsze cechy:

• Cena: od 929 zł
• Wydajność oczyszczania: 300 m³/h
• Bardzo cicha praca: od 20 do 60 dB (w teście głośności: 
• 8 poziomów prędkości
• Rewelacyjny tryb automatyczny
• Tryb nocny i możliwość całkowitego wyłączenia podświetlenia ekranu
• Wi-Fi i aplikacja mobilna
• Irytujący dźwięk przy przełączaniu ustawień

2. Electrolux PA-91-604DG/GY

Electrolux PA91-604DG/GY posiada delikatne podświetlenie ekranu, które z czasem gaśnie. Nie ma jednak opcji trybu nocnego. Materiały własne Ranking-Oczyszczaczy.pl

Electrolux PA91-604DG/GY to model, który zauroczył nas pod wieloma względami. Przede wszystkim jednak wyróżnia się bardzo cichą i płynną pracą – na co wpływ ma aż 9 poziomów prędkości. Urządzenie jest również bardzo stylowe i nowoczesne, co wyraża się m.in. w sposobie zmiany prędkości (wystarczy muśnięcie ręką wyświetlacza).

Najważniejsze cechy:

• Cena: od 1799 zł
• Wydajność oczyszczania: 620 m³/h
• Bardzo cicha praca: od 17 do 60 dB (w teście głośności:
• Aż 9 poziomów prędkości
• Całkiem niezły tryb automatyczny
• Wi-Fi i aplikacja mobilna

3. Levoit Core 400S

Levoit Core 400S posiada tryb nocny, w którym całkowicie gaśnie podświetlenie. I dobrze, gdyż światło emitowane podczas normalnej pracy jest dość jaskrawe. Materiały własne Ranking-Oczyszczaczy.pl

Amerykański Levoit Core 400S to nowa propozycja na polskim rynku. Urządzenie jest bardzo popularne w serwisie Amazon. Postanowiliśmy więc sprawdzić co potrafi i kupiliśmy oczyszczacz do naszych testów. Levoit zauroczył nas cichą pracą. Generowany hałas przy najwyższych obrotach wyniósł jedynie 59.5 dB. Na plus również możliwość całkowitego wyłączenia podświetlenia oraz sterowania mobilnego za pomocą aplikacji. Minusem dość łagodny tryb automatyczny i pobłażliwa interpretacja aktualnej jakości powietrza

4. Sharp KC-D40EUW

Sharp KC-D40EUW to propozycja przede wszystkim dla tych, którzy mierzą się z suchym powietrzem w sypialni. Minusem brak całkowitego wygaszenia diod. Materiały własne Ranking-Oczyszczaczy.pl

Sharp KC-D40EUW to propozycja, na którą warto zwrócić szczególną uwagę w kontekście sypialni. Jest to bowiem oczyszczacz powietrza z nawilżaczem.

I choć nie każdy będzie potrzebował podnosić poziom wilgotności w swoich pomieszczeniach, tam gdzie powietrze jest zbyt suche, Sharp sprawdzi się znakomicie. Urządzenia marki Sharp znane są ze swojej cichej pracy i niskiego poboru prądu. Dodatkowym atutem jest obecność jonizacji Plasmacluster. Minusem Sharpów natomiast zastosowanie czujnika kurzu (zamiast PM2,5) i dość słaba reakcja na smog (kiepski tryb auto).

Najważniejsze cechy:

• Cena: od 1599 zł
• Wydajność oczyszczania: 216 m³/h
• Nawilżacz ewaporacyjny: 440 ml/h
• Bardzo cicha praca: od 23 do 47 dB (60 dB w naszym teście głośności)
• 6 trybów pracy
• Możliwość całkowitego wyłączenia podświetlenia ekranu
• Niestety słabo oczyszcza powietrze w trybie automatycznym
• Brak Wi-Fi i aplikacji mobilnej

5. Samsung AX60R5080WD

Samsung AX60 to cichy, wydajny sprzęt. Niestety gorzej wygląda w trybie automatycznym. Nie da się w nim również całkowicie wygasić podświetlenia (pozostaje widoczna na zdjęciu dioda). Materiały własne Ranking-Oczyszczaczy.pl

Samsung AX60R5080WD/ Samsung AX60T5080WF to jeden z większych modeli w gamie oczyszczaczy Samsung. Pomimo dużej wydajności – sięgającej aż 467 m3/h, urządzenie generuje na najwyższych obrotach jedynie 60 dB hałasu. Minusem Samsunga AX60 jest nielogicznie działający czujnik gazu. Tryb automatyczny mógłby również nieco bardziej restrykcyjny, choć nie jest zły. Pomimo tego zarówno posiadany przez nas model AX60, jak i AX40, możemy śmiało polecić do sypialni, pokoju dziecka, gabinetu, czy innych pomieszczeń, gdzie wymagana jest cicha i skuteczna praca.

Najważniejsze cechy:

• Cena: od 1599 zł
• Wydajność oczyszczania: 467 m³/h
• Cicha praca: do 60 dB w naszych testach
• Tylko 3 poziomy prędkości
• Tryb nocny (nie wyłącza całkowicie podświetlenia)
• Wi-Fi i aplikacja mobilna

Jaki oczyszczacz powietrza do sypialni? Zwróć uwagę na te cechy

• CADR (wydajność oczyszczania) większy niż realnie potrzebny do posiadanej sypialni.

Współczynnik CADR (Clean Air Delivery Rate) określa ilość powietrza, którą oczyszczacz jest w stanie przefiltrować w ciągu godziny. W telegraficznym skrócie: na każdy 1 m² powierzchni powinno przypadać 8 m³/h wydajności. My polecamy jednak, by przyjąć nawet większy przelicznik, np. 1 m² = min. 10 m³/h -> Im wyższy współczynnik CADR, tym szybciej oczyszczacz poradzi sobie z brudnym powietrzem i krócej pracować będzie na wysokich obrotach.

• Cicha praca

Około 30 dB to poziom halasu akceptowalny dla większości użytkowników. Możemy go kojarzyć np. z szumem liści. Większość oczyszczaczy wyposażonych jest w tzw. „Tryb Nocny”. Nie jest on jednak konieczny, co wyjaśnimy w dalszej części tekstu.

• Dobrze zaprogramowany tryb auto z dużą ilością poziomów prędkości. 

Dobrze zaprogramowany tryb auto, to taki w którym oczyszczacz restrykcyjnie podchodzi do rosnącego poziomu zanieczyszczeń pyłowych, szybko je niwelując. Większa ilość prędkości pozwala na płynniejszą pracę oczyszczacza, pozbawioną nagłych, nieprzyjemnych przeskoków obrotów – co może irytować, szczególnie w nocy

• Zdalne sterowanie

Aby nie trzeba było wstawać z łóżka ☺ Niektóre modele, np. oczyszczacze powietrza Klarta czy oczyszczacze powietrza Xiaomi pozwalają stworzyć własne reguły pracy, w których oczyszczacz będzie pracował intensywnie w godz. 20-22, zaś od 22 do 7 przejdzie w tryb nocny lub jedną z wolniejszych prędkości.

• Tryb nocny lub możliwość wyłączenia podświetlenia

Jeżeli do udanego wypoczynku potrzebujemy niczym niezmąconej ciemności, wszelkie lampki, diody czy święcące numerki mogą irytować. Dlatego też, jeżeli mamy taką możliwość – sprawdźmy przed zakupem jak działa tryb nocny w danym urządzeniu i/lub czy da się w nim wyłączyć podświetlenie panelu sterowania.

Co niekoniecznie sprawdza się w sypialni?

• Czujnik światła – oczyszczacze powietrza, wyposażone w czujnik światła, potrafią działać bardzo dobrze, jak i bardzo źle. Wszystko zależy od tego, jak zaprogramowane zostało urządzenia i co ma pierwszeństwo – czujnik pyłów zawieszonych czy czujnik światła? W przypadku tego drugiego, oczyszczacz będzie chodził cicho, dopasowując swoją pracę do poziomu oświetlenia, jednocześnie pozwalając na gromadzenie się cząstek PM2,5 czy PM10. Patrz: Winix Zero, Winix Zero Pro.

Zobacz ranking 127 oczyszczaczy powietrza >

Dlaczego warto kupić oczyszczacz powietrza do sypialni?

Zbliżający się kryzys energetyczny, wymuszający niejako dopuszczenie bardzo słabej jakości paliw opałowych, poważnie zagraża jakości powietrza w polskich domach. Coraz więcej osób zwraca swoje oczy ku oczyszczaczom powietrza – chcąc zapewnić swoim bliskim przede wszystkim zdrowe powietrze podczas snu. To wieczorem bowiem obserwujemy najczęściej największe stężenia pyłów PM2,5 oraz PM10.

Pomijając jednak sezon smogowy, który w tym roku zapowiada się wyjątkowo groźnie, oczyszczacze pomagają usuwać pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, białka śliny zwierząt i inne popularne alergeny, które podrażniają nasze drogi oddechowe oraz skórę i oczy. Przyczyniają się do zmniejszenia chrapania, co często obserwuje się u alergenów z zatkanymi drogami oddechowymi. Wyposażone w funkcję nawilżania, oczyszczacze 2w1 pomagają utrzymać odpowiedni poziom wilgotności. 

Maciej Kluba

Podczas wyboru oczyszczacza powietrza należy uwzględnić m.in. powierzchnię pomieszczenia, w którym ma pracować urządzenie.

W tym artykule prezentujemy kilka bardzo dobrych propozycji skierowanych do osób, które poszukują oczyszczacza powietrza do 40 m², a więc np. do salonu, dużej sypialni czy biura. Wyróżniają się one odpowiednią wydajnością, a jednocześnie mają inne zalety, które wpływają na skuteczność działania i komfort obsługi.

Spis treści:

1. Oczyszczacz bez funkcji nawilżania – top 5
2. Oczyszczacz powietrza do 40 m² z funkcją nawilżania – top 5
3. Jaki oczyszczacz powietrza wybrać do 40 m²?
4. FAQ, czyli najczęstsze pytania o oczyszczacze powietrza do pokoju 40 m²

Oczyszczacz bez funkcji nawilżania – top 5

Klarta Stor 2

Klarta Stor 2 to oczyszczacz powietrza, który zajmuje drugiej miejsce w naszym głównym rankingu, co świadczy o jego znakomitej opłacalności. Bardzo dobra wydajność idzie tutaj w parze z innymi zaletami, m.in. obecnością trzech trybów automatycznych, bazujących na danych z laserowego czujnika PM2,5.

Oczyszczaczem można sterować przez aplikację, w której dostępna jest opcja automatyzacji, czyli tworzenia własnych reguł pracy. Urządzenie ma stylowe kształty i jest dostępne w czterech wersjach kolorystycznych.

Marka i model	Klarta Stor 2
Cena	1249 zł
Wydajność	600 m3/h
Głośność pracy	24-65 dB
Zużycie prądu	4,1-65,8 W
Koszty wymiany filtrów	od 149 zł/rok
Funkcje dodatkowe	3 tryby automatyczne, sterowanie wi-fi, automatyzacja

Samsung AX60R5080WD

Samsung AX60 to wydajny, a jednocześnie cichy oczyszczacz powietrza. Został wyposażony w pojemne filtry, co w połączeniu z ich przystępną ceną zapewnia niskie koszty użytkowania. Nie zabrakło tutaj również trybu automatycznego. Urządzenie ma czujniki pyłów i gazów, lecz co do działania tego drugiego mamy pewne zastrzeżenia. Na korzyść Samsunga AX60 przemawia natomiast możliwość sterowania przez aplikację.

Marka i model	Samsung AX60R5080WD
Cena	1429 zł
Wydajność	467 m3/h
Głośność pracy	21-60 dB
Zużycie prądu	7,2-45 W
Koszty wymiany filtrów	od 125 zł/rok
Funkcje dodatkowe	tryb automatyczny, sterowanie wi-fi

Electrolux PA91-404GY/DG

Electrolux PA91-404GY/DG to stylowe urządzenie, dostępne w dwóch wersjach kolorystycznych: jasnej i ciemnej. Oczyszczacz ma tryb automatyczny z czujnikami pyłów i gazów i tutaj oba działają prawidłowo. Ponadto na uwagę zasługują cicha i energooszczędna praca oraz możliwość sterowania aplikacją. Pewną wadę stanowi natomiast koszt filtrów, który jest większy niż w przypadku innych prezentowanych tutaj oczyszczaczy.

Marka i model	Electrolux PA91-404GY
Cena	1849 zł
Wydajność	442 m3/h
Głośność pracy	17-49 dB
Zużycie prądu	do 50 W
Koszty wymiany filtrów	od 399 zł/rok
Funkcje dodatkowe	tryb automatyczny, sterowanie wi-fi

Stadler Form Roger 2

Na kolejnej pozycji uplasował się Stadler Form Roger 2. To oczyszczacz powietrza wyposażony w tryb automatyczny, uwzględniający stężenie pyłów zawieszonych oraz gazów. Podobnie jak w przypadku poprzedników, został wyposażony w wi-fi, pozwalające na sterowanie przez aplikację. Koszt filtrów nie jest wysoki, natomiast maksymalne zużycie prądu można uznać za ponad przeciętne.

Marka i model	Stadler Form Roger 2
Cena	1549 zł
Wydajność	465 m3/h
Głośność pracy	28-65 dB
Zużycie prądu	4-100 W
Koszty wymiany filtrów	od 160 zł/rok
Funkcje dodatkowe	tryb automatyczny, sterowanie wi-fi

Vestfrost VP-A1S60WH

Oczyszczacz powietrza Vestfrost VP-A1S60WH bardzo dobrze łączy wysoką wydajność z cichą pracą. Ma tryb automatyczny, w którym wykorzystuje czujniki pyłów i gazów, a z naszych doświadczeń ze starszymi urządzeniami tej marki wynika, że sensory powinny działać prawidłowo. Nie zabrakło tutaj sterowania wi-fi, a w aplikacji dostępna jest opcja automatyzacji, czyli tworzenia własnych reguł pracy.

Marka i model	Vestfrost VP-A1S60WH
Cena	1899 zł
Wydajność	450 m3/h
Głośność pracy	17-52 dB
Zużycie prądu	do 68 W
Koszty wymiany filtrów	od 229 zł/rok
Funkcje dodatkowe	tryb automatyczny, sterowanie wi-fi, automatyzacja

Oczyszczacze z funkcją nawilżania

Wybór oczyszczaczy z funkcją nawilżania ma zarówno swoje zalety, jak i wady. Wśród tych drugich najważniejszy jest mały wybór urządzeń, który sprawia, że osoby zdecydowane na sprzęt 2w1 często muszą zaakceptować pewne mankamenty, np. mało dokładne czujniki lub niezbyt zadowalającą opłacalność.

Zobacz też: Oczyszczacz powietrza z nawilżaczem 2w1 czy zestaw?

Sharp KC-D60EUW

Sharp KC-D60EUW to urządzenie dość stare, lecz nadal stanowi jedną z lepszych propozycji dla osób poszukujących oczyszczacza z nawilżaczem, który sprawdzi się nie tylko w małych pokojach. Na uwagę zasługują bardzo dobra wydajność nawilżania oraz obecność higrostatu, który umożliwia utrzymanie wyznaczonego poziomu nawilżenia. Ponadto jest to sprzęt cichy. Wadę stanowi natomiast słaba reakcja na smog, ze względu na zastosowanie czujnika kurzu, a nie pyłów.

Marka i model	Sharp KC-D60EUW
Cena	2030 zł
Wydajność oczyszczania	396 m3/h
Wydajność oczyszczania	660 ml/h
Głośność pracy	25-55 dB
Zużycie prądu	5,5-80 W
Koszty wymiany filtrów	od 200 zł/rok
Funkcje dodatkowe	tryb automatyczny oczyszczania, tryb automatyczny nawilżania (higrostat)

Vestfrost VP-E2S60WH

Vestfrost VP-E2S60WH to ciekawy przypadek urządzenia 2w1, ponieważ moduł nawilżacza nakładany jest tutaj na oczyszczacz (który w praktyce nie różni się niczym od zaprezentowanego w poprzedniej części modelu Vestfrost VP-A1S60WH). Wydajność nawilżania jest tu mniejsza niż w przypadku urządzeń 2w1 Sharpa, ale do pokoju 40 m² powinna być wystarczająca. W zamian urządzenie oferuje tryb auto z dobrymi czujnikami pyłów i gazów oraz sterowanie wi-fi. Nie zabrakło też higrostatu, który pozwala utrzymać wybraną wilgotność powietrza.

Marka i model	Vestfrost VP-E2S60WH
Cena	2799 zł
Wydajność oczyszczania	450 m3/h
Wydajność oczyszczania	300 ml/h
Głośność pracy	17-52 dB
Zużycie prądu	do 68 W
Koszty wymiany filtrów	od 229 zł (+ wymiana filtra nawilżacza)
Funkcje dodatkowe	tryb automatyczny oczyszczania, tryb automatyczny nawilżania (higrostat), sterowanie wi-fi, automatyzacja

Sharp KC-G60EUW

Sharp KC-G60EUW to kolejna propozycja japońskiego producenta. Tutaj mamy trochę wyższą wydajność oczyszczania, a niższą nawilżania, lecz są to różnice minimalne. W stosunku do swojego poprzednika ten model wyróżnia się niższym zużyciem energii. Niestety czujnik kurzu nie został zastąpiony miernikiem pyłu, dlatego urządzenie z opóźnieniem reaguje na smog. Nie zabrakło tutaj higrostatu, więc można łatwo utrzymać wyznaczoną wilgotność powietrza.

Marka i model	Sharp KC-G60EUW
Cena	2859 zł
Wydajność oczyszczania	408 m3/h
Wydajność oczyszczania	630 ml/h
Głośność pracy	24-53 dB
Zużycie prądu	6,5-55 W
Koszty wymiany filtrów	od 200 zł/rok
Funkcje dodatkowe	tryb automatyczny oczyszczania, tryb automatyczny nawilżania (higrostat)

Jaki oczyszczacz powietrza wybrać do 40 m²?

Przedstawiamy najważniejsze zasady wyboru oczyszczacza powietrza do pomieszczenia o powierzchni 40 m².

Minimalna wydajność oczyszczania

Dobór oczyszczacza powietrza do powierzchni umożliwia wydajność urządzenia, czyli CADR. W pomieszczeniach o standardowej wysokości minimalne zapotrzebowanie na wydajność można poznać poprzez pomnożenie metrażu pokoju przez osiem. Jednak zawsze radzimy zastosować bardziej restrykcyjny przelicznik, ponieważ wyższy CADR sprawia, że w trybie automatycznym urządzenie krócej pracuje w wysokich prędkościach, które są dość hałaśliwe.

Mając na uwadze tę zależność, w powyższym rankingu oczyszczaczy do 40 m² uwzględniliśmy te urządzenia których wydajność na 1 m² wynosi przynajmniej 10 m³/h, czyli modele o wartości CADR od około 400 m³/h wzwyż.

Filtr HEPA i filtr węglowy – podstawowe technologie dobrego oczyszczacza

W oczyszczaczu na smog najważniejsze są filtr HEPA oraz filtr węglowy. Ten pierwszy odpowiada za usuwanie pyłów zawieszonych, natomiast drugi zatrzymuje zanieczyszczenia gazowe.

Poza składnikami smogu technologia HEPA wychwytuje też alergeny wziewne (pyłki, zarodniki pleśni, roztocza kurzu, sierść), oraz bakterie i wirusy. Wysoka skuteczność w walce z alergenami sprawia, że to właśnie filtr HEPA odgrywa podstawową rolę w dobrych oczyszczaczach powietrza na alergię.

Filtr węglowy przy alergii jest zbędny, lecz nie stanowi wady. Warto wiedzieć, że w powietrzu często obecne są szkodliwe gazy, np. popularny formaldehyd, więc węgiel aktywny w oczyszczaczu jest przydatny. Ponadto filtr węglowy obecny jest w zdecydowanej większości oczyszczaczy powietrza i zakup urządzenia bez tego elementu zwykle okazuje się nieopłacalny.

Dobrym dodatkiem do filtra HEPA i węglowego jest filtr wstępny, który zatrzymuje większe zanieczyszczenia, głównie kurz i sierść. Na uwagę zasługuje też jonizacja plazmowa, która ułatwia usuwanie wielu zanieczyszczeń.

Zobacz też: Technologie oczyszczania powietrza. Sprawdź, jakich potrzebujesz

Tryb automatyczny – najważniejsza funkcja dodatkowa

W trybie automatycznym oczyszczacz sam dopasowuje prędkość filtracji do aktualnego stężenia zanieczyszczeń w powietrzu. Szybka reakcja na pogorszenie jakości powietrza służy ochronie zdrowia, dlatego tryb auto nie wpływa wyłącznie na komfort użytkowania urządzenia.

Aby praca w tym trybie była możliwa, urządzenie musi mieć czujnik zanieczyszczeń. Najlepiej, aby był to laserowy miernik pyłu PM2,5, który zapewnia dokładny pomiar stężenia podstawowego składnika smogu. Dodatkową zaletę stanowi dobry czujnik LZO/TVOC, który zapewni reakcję na szkodliwe gazy.

Zobacz też: Tryb automatyczny w oczyszczaczach – co to jest, jak działa?

Przystępna głośność pracy

Wrażliwość na hałasy to kwestia indywidualna, lecz możemy przyjąć, iż oczyszczacz pracujący z głośnością około 25 dB powinien umożliwić spokojny sen nawet osobom dość wyczulonym na dźwięki. W przypadku oczyszczaczy przeznaczonych do sypialni warto skupić się na tych modelach, w których minimalna głośność pracy nie przekracza 30 dB. W innych pomieszczeniach spokojnie może być to około 35 dB, ponieważ na tle towarzyszących nam na co dzień dźwięków hałas ten nie będzie szczególnie odczuwalny.

Koszty użytkowania

Podczas wyboru oczyszczacza powietrza warto też uwzględnić koszty jego użytkowania. Znaczenie mają zatem:

• żywotność filtrów wymiennych,
• cena filtrów,
• zużycie prądu.

Zobacz też: Koszty eksploatacji oczyszczaczy powietrza

FAQ, czyli najczęstsze pytania o oczyszczacze powietrza do pokoju 40 m²

Farby raczej nie kojarzą się z produktami ekologicznymi, a wręcz przeciwnie. W ich składzie nie brakuje np. lotnych związków organicznych, które nie są obojętne dla zdrowia. Jednak w ostatnich latach na rynku pojawiły się farby antysmogowe. Sprawdzamy, na czym polega ich działanie i czy rzeczywiście mogą przyczynić się do poprawy jakości powietrza.

1. Jak działa farba oczyszczająca powietrze?
2. Farba antysmogowa w świetle badań naukowych
3. Jaka powinna być dobra farba antysmogowa?
4. Podsumowanie
5. Źródła
6. FAQ, czyli farba antysmogowa w pytaniach i odpowiedziach

Jak działa farba oczyszczająca powietrze?

Zdolność do usuwania z powietrza zanieczyszczeń przypisywana jest farbom fotokatalitycznym. Nazwa ta może kojarzyć się z filtrem fotokalitycznym, obecnym w niektórych oczyszczaczach powietrza i wskazuje na sposób działania wspomnianych farb.

Filtr fotokalityczny zawiera dwutlenek tytanu i tak samo jest w przypadku farb antysmogowych. To właśnie on umożliwia fotokatalizę, czyli reakcję chemiczną, zachodzącą pod wpływem promieniowania UV, w obecności tlenu i wody (wilgoć obecna w powietrzu). Na skutek tej reakcji wytwarzane są rodniki hydroksylowe, które utleniają zanieczyszczenia i przekształcają je w nieszkodliwe substancje.

W wyniku fotokatalizy powietrze oczyszczane jest:

• ze szkodliwych gazów, takich jak tlenki azotu, formaldehyd, benzen, amoniak i siarkowodór,
• z mikroorganizmów, a więc bakterii i wirusów.

Fotokataliza nie eliminuje pyłów zawieszonych, czyli podstawowego składnika smogu, zatem farba antysmogowa także ich nie usuwa.

Zobacz także: Filtr katalityczny w oczyszczaczu powietrza. Czy ma sens?

Szukasz skutecznej ochrony przed smogiem? Wybierz oczyszczacz powietrza z naszego rankingu:

Farba antysmogowa w świetle badań naukowych

Niezależne badania nad farbami antysmogowymi dostarczają zarówno pozytywnych, jak i negatywnych informacji. Testy przeprowadzone przez T. Salthammer i F. Fuhrmann potwierdziły bowiem zdolność farb z zawartością dwutlenku tytanu do redukcji stężenia dwutlenku azotu oraz formaldehydu. Jednak przy próbach z użyciem innych LZO reakcja nie nastąpiła, a ponadto doszło do emisji wtórnej, wynikającej ze składników obecnych w farbie.

Na takie zjawisko zwrócił uwagę również Sasho Gligorvoski z Chińskiej Akademii Nauk. Według niego fakt, iż farby fotokatalityczne uwalniają nanocząsteczki i lotne związki organiczne jest szczególnie negatywnym zjawiskiem w pomieszczeniach zamkniętych.

Na liście związków wytwarzanych w ten sposób znajdują się formaldehyd, aldehyd octowy i aceton. Paradoksalnie farba pochłaniająca formaldehyd może spełniać swoją funkcję, lecz jednocześnie sama być jego źródłem.

Mimo to naukowcy nie sprzeciwiają się jednoznacznie stosowaniu farb antysmogowych, lecz podkreślają, że produkty te wymagają dopracowania, aby rzeczywiście mogły odegrać istotną rolę w ochronie przed zanieczyszczeniami powietrza.

Jaka powinna być dobra farba antysmogowa?

Kluczem do wyboru dobrej farby antysmogowej powinna być zatem niska zawartość lotnych związków organicznych. Według przepisów unijnych dopuszczalne stężenie LZO w farbach do wnętrz wynosi 30 g/l. Normy obowiązujące w Polsce prezentuje poniższa tabela:

Niestety wybór farb fotokatalitycznych jest dość mały, a w opisach prezentowanych w internecie często brakuje informacji na temat zawartości LZO.

Zobacz także: Lotne związki organiczne (LZO, VOC, TVOC). Dlaczego są uznawane za szkodliwe?

Podsumowanie

Farby zawierające w swoim składzie dwutlenek tytanu mogą usuwać niektóre zanieczyszczenia obecne w powietrzu, w tym formaldehyd i tlenki azotu. Jednak nie stanowią rewelacyjnego remedium na smog, ponieważ nie przyczyniają się do usuwania pyłów zawieszonych. Są ciekawą propozycją, lecz w przypadku decyzji o zakupie farby fotokatalitycznej należy zachować ostrożność. Jeśli w składzie takiego produktu znajduje się dużo lotnych związków organicznych, to sama farba stanie się źródłem szkodliwych gazów.

---

Źródła

1. Farby fotokatalityczne ‒ czym są i jakie mają zastosowanie? Przykładem mural na warszawskiej Woli, https://www.muratorplus.pl/technika/chemia-budowlana/farby-fotokatalityczne-fenomen-na-rynku-farb-czym-sa-i-jakie-maja-zastosowanie-farby-fotokatalityczne-aa-8Dy9-qziZ-ngUV.html
2. Harriet Fletcher, Smog eating paint does more harm than good, https://www.chemistryworld.com/news/smog-eating-paint-does-more-harm-than-good/3007932.article
3. Joonas Auvinen, Leif Wirtanen, The influence of photocatalytic interior paints on indoor air quality, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S135223100800068X
4. T Salthammer, F. Fuhrmann, Photocatalytic surface reactions on indoor wall paint, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17948810/
5. Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 8 sierpnia 2016 r. w sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych zawartych w niektórych farbach i lakierach przeznaczonych do malowania budynków i ich elementów wykończeniowych, wyposażeniowych oraz związanych z budynkami i tymi elementami konstrukcji oraz w mieszaninach do odnawiania pojazdów (Dz.U. 2016 poz. 1353)

---

FAQ, czyli najczęstsze pytania o farby antysmogowe

W połowie 2021 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała nowe rekomendowane normy dot. jakości powietrza.

24 kwietnia 2024 Parlament Europejski przegłosował aktualizację dyrektywę AAQD, zgłoszoną przez Komisję Europejską jeszcze w 2022. Ona również zakłada zaostrzenie norm (choć łagodniej niż sugeruje to WHO), co ma wymiernie przełożyć się na spadek liczby przedwczesnych zgonów.

Co dokładnie się zmieniło? Jak wyglądają obecne normy jakości powietrza WHO, a jak UE czy Polski? Jakie oczyszczacze powietrza są w stanie im sprostać?

Z poniższego artykułu dowiesz się m.in.: 1. Jakie są nowe normy WHO dla pyłów zawieszonych PM2,5 i PM10? 2. Jakie będą nowe normy UE wg dyrektywy AAQD? 3. Jakie są aktualne wytyczne dot. poziomów tlenków siarki i azotu? (SOX i NOX) 4. Dlaczego WHO zaktualizowało swoje zalecenia? 5. Skąd czerpać informacje nt. aktualnej jakości powietrza w swoim otoczeniu? 6. Jakie oczyszczacze powietrza są w stanie sprostać nowym normom jakości powietrza?

Nowe normy WHO dot. poziomu pyłów PM2,5

Jedną z najważniejszych zmian jest bardziej restrykcyjny limit dopuszczalnego stężenia pyłów PM2,5 uznanych za najbardziej szkodliwe dla zdrowia. Zgodnie z nowymi wytycznymi:

• Maksymalne stężenie średnioroczne PM2,5 nie powinno przekraczać 5 µg/m³  (wcześniej było to 10 µg/m³) 
• Stężenie dobowe nie powinno zaś przekraczać 15 µg/m³ (wcześniej było to 25 ug/m³)

Nowe normy WHO dot. poziomu pyłów PM10

Obniżono także maksymalne dopuszczalne stężenie pyłów PM10 do wartości, ustalając średnioroczny limit 15 µg/m³. Nowe wytyczne prezentują się więc następująco: 

• Maksymalne stężenie średnioroczne PM10 nie powinno przekraczać 15 µg/m³  (wcześniej było to 20 µg/m³) 
• Stężenie dobowe nie powinno zaś przekraczać 45 µg/m³ (wcześniej było to 50 ug/m³)

Pozostałe zmiany norm jakości powietrza WHO

Aktualizacje zalecanych norm jakości powietrza przez WHO w 2021 dotyczyły łącznie 6 zanieczyszczeń.

Oprócz pyłów zawieszonych PM także:

NO₂ – rocznie 10 µg/m³ (zamiast 40 µg/m³ ) oraz dobowo 25 µg/m³ (wcześniej brak),

SO₂ – dobowo 40 µg/m³ (złagodzenie względem poprzednich 20 µg/m³),

CO – dobowo 4 µg/m³ (wcześniej brak),

O₃ – 60 µg/m³ w szczycie sezonu (wcześniej brak). Normy dla 8 godzin bez zmian.

Dyrektywa AAQD – nowe normy jakości powietrza w Unii Europejskiej

24.04.2024, podczas ostatniego w tej kadencji posiedzenia Parlamentu Europejskiego, przegłosowano aktualizację dyrektywy ws. w sprawie jakości powietrza (AAQD), którą w 2022 r. zaproponowała Komisja Europejska.

Co nowego?

Dyrektywa ma przybliżać nieco UE do aktualnych, rygorystycznych norm jakości powietrza WHO.

Zakłada zerową emisję zanieczyszczeń do 2050 oraz zaostrzenie dopuszczalnych limitów szkodliwych substancji.

Zmiany mają objąć PM2.5 10µg/m³ (zamiast 25 µg/m³) oraz NO2 20µg/m³ (40 µg/m³)

Kiedy zmiany wchodzą w życie?

Kraje powinny wdrożyć nowe normy do 2030 roku. Zostawiono jednak furtkę pozwalającą wydłużać ten termin do 2035, a nawet 2040 roku. Polskie przepisy są na razie łagodniejsze, niż te rekomendowane przez WHO, jak i nawet przez UE.

Wszystkie normy jakości powietrza dla najważniejszych zanieczyszczeń zebraliśmy w poniższej liście.

Normy jakości powietrza 2024 – WHO vs UE vs Polska

PM2,5

• WHO: 5 µg/m³ (stężenie średnioroczne), 15 µg/m³ (dobowe)
• UE: 10 µg/m³ (stężenie średnioroczne), brak norm dla stężenia dobowego
• Polska: 20 µg/m³ (stężenie średnioroczne), brak norm dla stężenia dobowego

PM10

• WHO: 15 µg/m³ (stężenie średnioroczne), 45 µg/m³ (dobowe)
• UE: 40 µg/m³ (stężenie średnioroczne), 50 µg/m³ (dobowe)
• Polska: 40 µg/m³ (stężenie średnioroczne), 50 µg/m³ (dobowe)

NO2 (dwutlenek azotu)

• WHO: 10 µg/m³ (stężenie średnioroczne), 25 µg/m³ (dobowe)
• UE: 20 µg/m³ (stężenie średnioroczne), 200 µg/m³ (max. przez godzinę, najwyżej 18 razy w roku)
• Polska: 40 µg/m³ (stężenie średnioroczne), brak norm dla stężenia dobowego.

SO2 (dwutlenek siarki)

• WHO: 40 µg/m³ (stężenie dobowe), brak norm dla stężenia średniorocznego
• UE: 125 µg/m³ (stężenie dobowe), brak norm dla stężenia średniorocznego
• Polska: 125 µg/m³ (stężenie dobowe), brak norm dla stężenia średniorocznego

CO (tlenek węgla)

• WHO: 4 µg/m³ (stężenie dobowe), brak norm dla stężenia średniorocznego
• UE: 10 µg/m³ (stężenie dobowe), brak norm dla stężenia średniorocznego
• Polska: brak norm

O3 (ozon)

• WHO: 100 µg/m³ (stężenie dzienne, przez max. 8 godzin)
• UE: 120 µg/m³ (stężenie dzienne, przez max. 8 godzin)
• Polska: 120 µg/m³ (stężenie dzienne, przez max. 8 godzin),

Alerty RCB i poziomy informowania w Polsce – kiedy wysyłane są ostrzeżenia?

Wyróżniamy w Polsce 3 poziomy zanieczyszczeń. Parametrem branym przez nie pod uwagę jest poziom PM10 w danym dniu, na danym obszarze. W zależności od stężenia PM10, mówimy o poziomach:

• dopuszczalnym (do 50 µg/m³ PM10)
• informowania (do 100 µg/m³ PM10)
• alarmowym (do 150 µg/m³ PM10)

Jak czytamy na stronie Generalnego Inspektoratu Ochrony Środowiska: „poprzez ALERT RCB rozsyłane będą informacje o ryzyku wystąpienia w danym dniu przekroczenia poziomu alarmowego dla pyłu zawieszonego PM10.

Powiadomienie będzie przygotowywane przez GIOS i rozsyłane przez RCB w przypadku wystąpienia ryzyka przekroczenia średniodobowego stężenia pyłu zawieszonego PM10 wynoszącego 150 µg/m³.”

Dlaczego WHO i UE aktualizują normy jakości powietrza? Co to oznacza dla mieszkańców?

W raporcie Air Quality in Europe 2021 Europejska Agencja Środowiska (EEA) przedstawiła dane dot. oceny emisji i stężeń zanieczyszczeń powietrza w całej Europie w latach 2019 i 2020 oraz jak te dane mają się do unijnych norm jakości powietrza i nowych rekomendacji WHO.

W 2019 roku w 27 krajach członkowskich UE doszło do:

• 307 000 przedwczesnych zgonów w wyniku narażenia na drobny pył zawieszony,
• 40 400 przedwczesnych zgonów w wyniku przewlekłej ekspozycji na dwutlenek azotu,
• 16 800 przedwczesnych zgonów wśród osób narażonych na ostrą ekspozycję na ozon.

Z drugiej strony w latach 2005-2019 udało się też zmniejszyć emisję tlenków azotu o 36%, a dwutlenku siarki aż o 76%. 

Celem planu działania na rzecz zerowego zanieczyszczenia  jest zmniejszenie liczby przedwczesnych zgonów spowodowanych narażeniem na drobny pył o 55% do 2030 r. w porównaniu z 2005 r.

Dlatego też Komisja Europejska zainicjowała przegląd dyrektyw dotyczących jakości powietrza atmosferycznego, aby ściślej dostosować standardy jakości powietrza w Europie do zaleceń WHO.

Zanim przejdziemy do zakupu oczyszczaczy powietrza, które (w większości) mają wbudowane czujniki pyłów PM2,5 czy PM10, warto najpierw sprawdzić z jak zanieczyszczonym powietrzem mamy do czynienia w naszym domu i okolicy.

Dobrym pierwszym krokiem jest odwiedzenie stron instytucji, które na bieżąco monitorują stan powietrza na danym obszarze, np. Airly czy GIOŚ (Generalny Inspektorat Ochrony Środowiska).

Znajdziemy w nich mapy jakości powietrza, aktualizowane na podstawie informacji z czujników znajdujących się w różnych częściach miasta.

Warto też zwrócić uwagę na to, gdzie dokładnie zlokalizowany jest czujnik.

Zdarza się bowiem, iż sensor umiejscowiony w pobliżu np. zakładu przemysłowego będzie prezentował zawyżone odczyty.

Znany jest również przypadek Nowego Targu, w którym przeniesiono stację pomiarową z centrum na obrzeża, co automatycznie poprawiło jakość prezentowanego powietrza.

Jeśli widzimy, że w naszej okolicy poziom PM2,5 często przekracza dopuszczalne normy, sięgając średnio np. 40-50 PM2,5, warto w przyszłości rozważyć zakup oczyszczacza powietrza.

Przyjmuje się bowiem, że około 30-40% zanieczyszczeń z zewnątrz dostaje się do budynków, przez drzwi i stolarkę okienną. 

A jak zmierzyć poziom PM2,5 w mieszkaniu?

Warto kupić w tym celu miernik jakości powietrza, wyposażony w czujnik pyłów PM2,5 i/lub PM10. Sensory te kosztują od ok. 130 do nawet 1100 zł, a najtańszym godnym polecenia urządzeniem będzie Xiaomi SmartMi PM2,5 Detector.

Polecamy jednak również odwiedzić nasz ranking czujników jakości powietrza, gdzie znajdziecie 16 modeli o różnej funkcjonalności i zakresie cen.

Normy jakości powietrza, a oczyszczacze powietrza

Przy okazji nowych rekomendacji WHO dot. stężeń zanieczyszczeń, powstaje pytanie jak oczyszczacze powietrza pomagają w osiąganiu docelowej jakości powietrza?

Najważniejsze fakty:

• Oczyszczacze powietrza opierają swą pracę o odczyty z czujników jakości powietrza (m.in. czujnika pyłów zawieszonych, w niektórych modelach czujnika kurzu oraz np. czujników LZO) oraz algorytm oceny jakości powietrza

• Im bardziej rygorystyczny algorytm oceny jakości powietrza, tym mniejsza tolerancja na przekroczenia norm – oczyszczacz szybciej będzie dążył do przywrócenia wymaganej jakości powietrza (zalecanej przez WHO)

• Oczyszczacz powietrza nie oczyści powietrza w otoczeniu budynku, a jedynie to, co znajdzie się w obrębie danego mieszkania. Ze względu na obecne w lokalach ściany, korytarze, zaułki, ograniczające przepływ powietrza, poleca się zakup oczyszczaczy do poszczególnych pomieszczeń aniżeli do całych mieszkań.

Dostępne na polskim rynku oczyszczacze przejawiają spore różnice w interpretacji zanieczyszczeń. Przykładowo: modele Xiaomi, projektowane głównie z myślą o rynku chińskim, pracują w trybie automatycznych wg azjatyckich norm zanieczyszczeń, znacznie łagodniejszych niż te rekomendowane przez WHO czy UE. Podobnie do oceny stężeń PM2,5 podchodzą np. oczyszczacze powietrza Toshiba czy Sharp.

Na drugim biegunie mamy m.in. urządzenia LIFAair oraz polskiego producenta Klarta, które kładą duży nacisk na dopasowanie algorytmu pracy do restrykcyjnych norm WHO.

Oto jak poszczególne marki interpretują niedopuszczalne poziomy pyłów PM2,5.

XIAOMI > 150 µg/m³ (1000% dobowej dla pyłów PM2.5!!!)
SAMSUNG >75 µg/m³ (500% dobowej normy!)
PHILIPS > 56/80 µg/m³ (>360% normy)
KLARTA > 30 µg/m³ (250% normy)
LIFAAIR > 12 µg/m³ (75% normy) 

Nowe normy WHO – jaki oczyszczacz powietrza wybrać? 

1. Klarta Forste 4 – cena 859 zł I Numer 1 w naszym rankingu

Oczyszczacze polskiej marki Klarta od lat cechują się bardzo restrykcyjnym podejściem do smogu i świetnym trybem automatycznym. I choć, jak w przypadku większości elektroniki, produkcja odbywa się w Chinach, serce oczyszczacza, a więc algorytm oceny jakości powietrza, tryby pracy, liczba prędkości wartości czy wszelkie dodatkowe funkcjonalności zostały opracowane w Polsce.

Dlatego też Klarta Forste 4 jest najbardziej polecanym przez nas oczyszczaczem w zestawieniu urządzeń, które sprostają nowym normom WHO.

Łączy bowiem niską cenę z bezkompromisowym podejściem do smogu (przyśpiesza już przy 6 µg/m³), niemal bezobsługową eksploatacją (3 intuicyjne tryby automatyczne) i inteligentnym charakterem (Wi-Fi z aplikacją mobilną i pełną automatyzacją).

Model	Klarta Forste 4
Cena	899 zł
Wydajność oczyszczania	300 m³/h
Rekomendowana powierzchnia	37,5 m²
Filtry	Wstępny, HEPA H13 lub E11, węglowy
Czujniki	PM2,5, temperatury, wilgotności
Wskaźniki	Numeryczny na panelu sterowania i w aplikacji
Głośność	20-59 dB
Pobór mocy	5-436 W
Roczny koszt eksploatacji	Żywotność filtrów – 12 mies, cena od 169 zł za komplet, roczny koszt eksploatacji – od 169 zł

2. Klarta Stor 2 – cena 1399 zł

Drugi z modeli Klarty – Stor 2, podobnie jak Forste 4, jest urządzeniem zaprojektowanym z myślą o polskim rynku. Dlatego też system oceny jakości powietrza jest tu bardziej restrykcyjny niż np. w Xiaomi, Sharpie czy Samsungu.

Klarta Stor 2 jest już zauważalnie droższy od Forste 4, jednak dzięki ogromnej wydajności oczyszczania – 600 m3/h, wciąż jest bardzo opłacalnym modelem (zwłaszcza do dużych powierzchni)

Model	Klarta Stor 2
Cena	1399 zł
Wydajność oczyszczania	600 m³/h
Rekomendowana powierzchnia	75 m²
Filtry	Wstępny, HEPA H13 lub E11, węglowy
Czujniki	PM2,5, temperatury, wilgotności
Wskaźniki	Kolorystyczny, numeryczny jedynie w aplikacji
Głośność	24-66 dB
Pobór mocy	5-66 W
Roczny koszt eksploatacji	Żywotność filtrów – 12 mies, cena od 269 zł za komplet, roczny koszt eksploatacji – od 269 zł

3. Electrolux Pure A9 PA91-404DG/GY – cena 1599 zł

Electrolux Pure A9 PA91-404GY i Electrolux Pure A9 PA91-404DG to urządzenia o wysokiej wydajności i bardzo dobrej kulturze pracy. Są one wyposażone w filtry skuteczne w walce ze smogiem i alergenami, a także w czujniki PM2,5 oraz LZO. Wydajność oczyszczania modeli z serii 404 to 442 m³/h, co pozwala oczyścić powietrze w pomieszczeniach do 55 m².

Wadę stanowi natomiast fakt, iż odczyty sensora pyłu zawieszonego interpretowane są łagodniej niż powinny. Electrolux PA91-404GY/PA91-404DG uznaje jakość powietrza za dobrą, gdy stężenie wynosi 35 µg/m³.

Na tle konkurencji to i tak stosunkowo dobry wynik. Tymczasem nowe średniodobowe normy PM2,5 wg WHO mówią o maksymalnie 15 µg/m³. Jest więc nieźle, ale mogło być lepiej.

Model	Electrolux Pure A9 PA91/404DG/GY
Cena	1599 zł
Wydajność oczyszczania	442 m³/h
Rekomendowana powierzchnia	55 m²
Filtry	Wstępny, HEPA E12 lub E11, węglowy
CzujnikiTVOC, światła, temperatury, wilgotności	PM2,5, temperatury, wilgotności, TVOC, światła, temperatury, wilgotności
Wskaźniki	Numeryczny na panelu sterowania i w aplikacji
Głośność	17-49 dB
Pobór mocy	b.d.
Roczny koszt eksploatacji	Żywotność filtrów – 12 mies, cena od 279 zł. Roczny koszt eksploatacji – od 269 zł

Źródła:

1. Autor nieznany. Jakość powietrza. Consilium Europa. 04.03.2024. www.consilium.europa.eu/pl. Dostęp do strony internetowej: 27.03.2024

2. Komunikat GIOŚ z dnia 28.12.2021 r. w sprawie aktualnej i prognozowanej jakości powietrza w Polsce. www.powietrze.gios.gov.pl. Dostęp do strony internetowej: 05.09.2023

3. Zespół LIFE MAPPINGAIR/PL. Nowe wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia dotyczące norm jakości powietrza. 23.09.2021. www.mappingair.meteo.uni.wroc.pl. Dostęp do strony internetowej: 04.09.2023

4. Zespół LIFE MAPPINGAIR/PL. Jakość powietrza w Europie 2021. 21.12.2021. www.mappingair.meteo.uni.wroc.pl. Dostęp do strony internetowej: 04.09.2023

5. Puls Medycyny. WHO opublikowało nowe, restrykcyjne wytyczne dot. zanieczyszczenia powietrza. 23.09.2021. www.pulsmedycyny.pl. Dostęp do strony internetowej: 05.09.2023

6. Komitet Stałych Przedstawicieli zaaprobował przyszłe prawo dot. norm jakości powietrza (z ang. „Council’s COREPER Approves Future Ambient Air Quality Law”). 11.03.2024. www.eeb.org. Dostęp do strony internetowej: 25.04.2024

Kiedy zachoruje jeden z domowników, choruje cała rodzina. Podobnie niestety dzieje się, kiedy choruje budynek. Jak to możliwe, że budynek choruje? Syndrom lub zespół chorego budynku to stan lub zespół dolegliwości odczuwanych w związku z przebywaniem w danym miejscu (mieszkaniu lub zakładzie pracy). Termin ten został pierwszy raz wprowadzony przez WHO w 1983 roku, które informowało, że ok. 30% budynków na świecie może przyczyniać się do problemów zdrowotnych przebywających w nim osób. 

---

Spis treści:

1. Syndrom chorego budynku – objawy
2. Syndrom chorego budynku – przyczyny
   • Zespół chorego budynku w Polsce?
3. Jak przeciwdziałać syndromowi chorego budynku?
4. FAQ, czyli najczęstsze pytania o przyczyny zanieczyszczeń powietrza

---

Syndrom chorego budynku – objawy

Kiedy mamy do czynienia z syndromem chorego budynku (z ang. „Sick building syndrome” – SBS)? Najłatwiej wytłumaczyć to prostą analogią – gdy przychodząc do jakiegoś budynku (szkoła, miejsce pracy, dom), odczuwamy pewne dolegliwości, które po wyjściu z tego miejsca słabną lub całkowicie ustępują.

---

Zadbaj o jakość swojego powietrza, sprawdź nasz ranking oczyszczaczy:

---

Syndrom chorego budynku – skutki dla zdrowia

• ból głowy
• senność
• poczucie ciągłego zmęczenia,
• kaszel
• katar
• duszności

Oczywiście długotrwałe przebywanie w takich miejscach może spowodować nasilenie alergii lub astmy, a nawet prowadzić do rozwoju chorób onkologicznych czy zatrucia tlenkiem węgla. Mówimy wtedy o tzw. Building Related Illness (choroby związane z budynkiem). Podobnie jak w przypadku innych dolegliwości, bardziej narażone na negatywne skutki uboczne będą osoby z osłabioną odpornością, osoby zestresowane, ale też i kobiety.

Syndrom chorego budynku – przyczyny

Do najczęściej wymienianych przyczyn zespołu chorego budynku zaliczamy przede wszystkim brak odpowiedniej wentylacji. By pozbyć się z pomieszczenia np. szkodliwego nadmiaru dwutlenku węgla, szacuje się, że potrzebna jest wymiana powietrza na poziomie ok. 20-30 m3/h. W praktyce jest to rzadko realizowane. Oprócz słabej cyrkulacji powietrza, do syndromu chorego budynku przyczyniają się istotnie również niskiej jakości materiały wykończeniowe czy palenie tytoniu.

8 najważniejszych przyczyn syndromu chorego budynku

• słaba wentylacja – zbyt szczelna okna, niedrożne przewody wentylacyjne
• wykorzystane materiały budowlane i wykończeniowe – np. azbest użyty do budowy, czy farby, kleje i impregnaty w meblach, które generują lotne związki organiczne
• nadmierna wilgotność prowadząca do rozwoju pleśni i grzybów
• smog, spaliny i inne zewnętrzne zanieczyszczenia powietrza
• alergeny wziewne – pyłki i roztocza kurzu domowego
• palenie tytoniu
• nieprawidłowe konserwowanie i czyszczenie przewodów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
• organizmy żywe (bakterie i wirusy) – skrajny przykład to Legionella pneumophila, która w 1976 r w jednym z hoteli w Filadelfii przyczyniła się do hospitalizacjo 221 i śmierci 34 osób.

Zespół chorego budynku w Polsce?

Najsłynniejszym bodaj przykładem syndromu chorego budynku był warszawski wieżowiec Intraco II (dzisiaj Oxford Tower). Wybudowany w latach 70-tych, stanowił jedną z najwyższych i najnowocześniejszych tego typu budowli. Wśród osób pracujących w biurowcu z czasem zaczęto dostrzegać wzmożoną ilość urlopów i zwolnień lekarskich. Zdarzały się też przypadki omdlenia w miejscu pracy. Wadliwy okazał się dość oszczędnie zaprojektowany system wentylacji. Po dodaniu otwieralnych okien i modernizacji budynku – problem zniknął.

Dziś syndrom chorego budynku wciąż kojarzy się głównie z przestrzenią biurową. Nowoczesne biurowce, pomimo ogromnych połaci szkła, również są często pozbawione możliwości otwarcia okien. Za system wentylacji odpowiada tam klimatyzacja, która częściej lub rzadziej jest serwisowana. W takich przypadkach również łatwo o przeziębienia i dolegliwości górnych dróg oddechowych.

Jak przeciwdziałać syndromowi chorego budynku?

Sposobów jest kilka, a najlepsze efekty daje oczywiście ich połączenie. Należy zatem pamiętać o:

1. regularnej wentylacji i dopływie świeżego powietrza
2. czystości powietrza – oczyszczacze powietrza
3. zapewnieniu odpowiedniej wilgotności – nawilżacze powietrza
4. temperatury – klimatyzatory powietrza

Pomocne będą również rośliny doniczkowe, które pomogą w walce z zanieczyszczeniami, a w liczbie kilku lub więcej, mogą się również przydać do utrzymania pożądanego poziomu wilgotności.

Przeczytaj także: Optymalna wilgotność powietrza w domu

Prawidłowa wentylacja pomieszczeń

Choć nie ma w tym przypadku złotej reguły, dwie rzeczy są pewne. Warto przede wszystkim co jakiś czas sprawdzać drożność wentylacji grawitacyjnej, dbając również o takie rozwiązania jak mikrowentylacja w oknach czy tzw. nawiewniki.

Niemniej ważne jest również regularne otwieranie okien i wietrzenie pomieszczeń. Nie chodzi jednak o pozostawienie otwartych okien przez długi okres czasu, a o krótkie 5-10 minutowe interwały 2-3 razy dziennie przy oknach otwartych „na przestrzał”. Jest to szczególnie istotne zimą, gdy nie chcemy przecież zbytnio wyziębić pomieszczeń. Wietrzenie pomieszczeń pozwala też pozbyć się nadmiaru dwutlenku węgla. Zbyt duża ilość CO₂ (powyżej 1100-1200 ppm) może oznaczać senność, apatię, problemy z koncentracją, bóle głowy.

2. Oczyszczacze powietrza – sposób na smog, alergeny, bakterie i wirusy

Zestawienie oczyszczaczy powietrza – Philips AC2729/50 (model z nawilżaczem), Klarta Forste 4, Xiaomi Air Purifier Pro H i Electrolux PA91-604DG. Źródło: materiały własne Ranking-Oczyszczaczy.pl

Choć nawet najlepsze oczyszczacze powietrza nie zapewnią nam w codziennych warunkach całkowicie czystego powietrza, wolnego od pyłków roślin, zarodników pleśni czy kłębów kurzu, pozwolą one zredukować stężenia tych szkodliwych związków.

Zmniejszając poziom zanieczyszczeń o kilkadziesiąt procent przynoszą odczuwalną ulgę, zwłaszcza osobom cierpiącym często z powodu dolegliwości górnych dróg oddechowych. Nie do przecenienia jest również obecność filtra węglowego, który skutecznie neutralizuje szkodliwe i nieprzyjemne zapachy – acetonu, formaldehydu, ale także np. dymu papierosowego. W kwestii czystości powietrza ciężko o lepsze, bardziej kompleksowe rozwiązanie, aniżeli oczyszczacz powietrza.

3. Nawilżacze powietrza – sposób na dokładne zarządzanie poziomem wilgotności

Philips HU4813/10, Klarta Humea WiFi i Xiaomi Smartmi Evaporative Humidfier. Materiały własne Ranking-oczyszczaczy.pl

Nawilżacz powietrza to proste urządzenie elektroniczne, które ma za zadanie podnieść poziom wilgotności, a następnie spróbować go utrzymać w komfortowych dla nas wartościach. Dzięki obecności higrostatu, możemy ustawić 40, 50, 60 czy 70% nawilżenia pomieszczenia. Higrometr pozwoli zaś wygodnie wszystko kontrolować. Dodatkowo, wyposażone w filtry, nawilżacze ewaporacyjne odfiltrowują z wody sole wapnia czy magnezu, których mikrocząsteczki podrażniają drogi oddechowe.

Niezależnie od tego, czy wybierzemy ewaporacyjny czy ultradźwiękowy nawilżacz powietrza, pamiętajmy, że urządzenie ma ciągły kontakt z wodą. Dlatego też ważne jest utrzymywanie go w czystości.

4. Regulacja temperatury? klimatyzator przenośny lub split

Wybrane modele klimatyzatorów przenośnych w naszym biurze. Materiały własne Ranking-Oczyszczaczy.pl

Kolejnym z elementów wpływających na jakość powietrza w pomieszczeniu jest jego temperatura. I choć komfort cieplny jest często pomijany, stanowi on też nieodzowny element, wpływający na komfort oddychania, poziom zmęczenia czy wody w organizmie (np. w przypadku panującego gorąca).

Należy jednak przy tym bezwzględnie pamiętać o serwisowaniu i czyszczeniu układów klimatyzacyjnych, gdyż w przeciwnym razie grozi to rozwojem bakterii (np. słynny przykład Legionelli pneumophili, w jednym z hoteli w Filadelfii 

Warto przy tym podkreślić, iż wiele klimatyzatorów może nie tylko chłodzić, ale także ogrzewać pomieszczenia. Dzięki temu pozwolą utrzymywać odpowiedni komfort cieplny przez cały rok.

Zobacz także: Jak wybrać dobry klimatyzator przenośny?

FAQ, czyli najczęstsze pytania

Czystość powietrza ma istotny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. Warto poznać źródła obecnych w nim zanieczyszczeń, aby w miarę możliwości ograniczać swój kontakt z czynnikami chorobotwórczymi. W tym artykule wyjaśniamy, co oraz w jak znacznym stopniu wpływa na stopień zanieczyszczenia powietrza.

---

Spis treści:

1. Naturalne przyczyny zanieczyszczenia powietrza
2. Antropogeniczne zanieczyszczenia powietrza
   • Ogrzewanie budynków
   • Działalność przemysłowa
   • Transport
   • Działalność rolnicza
   • Pozostałe przyczyny zanieczyszczeń powietrza

---

Naturalne przyczyny zanieczyszczenia powietrza

Źródła zanieczyszczeń obecnych w powietrzu można podzielić na naturalne oraz antropogeniczne, czyli związane z działalnością człowieka. Do tych pierwszych zaliczamy:

• wybuchy wulkanów – generują popioły i gazy takie jak dwutlenek węgla, dwutlenek siarki, siarkowodór,
• pożary lasów, stepów i sawann – są źródłem tlenku i dwutlenku węgla oraz pyłu,
• bagna – w oparach bagiennych obecne są metan, dwutlenek węgla, amoniak i siarkowodór,
• erozja gleb i skał – wytwarza pyły,
• burze piaskowe – powodują zanieczyszczanie powietrza pyłem,
• gejzery – generują siarkowodór oraz metale ciężkie, w tym arsen,
• wyładowania atmosferyczne – powstają z nich tlenki azotu,
• rośliny – wytwarzają pyłki,
• grzyby – źródło zarodników,
• bakterie i inne mikroorganizmy – generują metan.

Antropogeniczne zanieczyszczenia powietrza

O ile naturalne źródła zanieczyszczeń istniały na świecie od zawsze, to źródła antropogeniczne dołączyły do nich z czasem i stopniowo ich znaczenie rosło. Obecnie to właśnie działalność człowieka jest główną przyczyną złej jakości powietrza, a do emisji zanieczyszczeń przyczyniamy się na kilka sposobów.

Ogrzewanie budynków

Ogrzewanie budynków mieszkalnych to jedno z najstarszych antropogenicznych źródeł zanieczyszczeń powietrza. Odpowiada za powstawanie m.in.:

• Pyłów zawieszonych – we Francji udział domowych pieców i kotłów grzewczych w emisji pyłu PM2,5 oszacowany został na 43%. W Polsce to 78%,
• Węglowodorów – w tym beznoapirenu.
• Dwutlenku siarki – tradycyjny kocioł z ręcznym podajnikiem paliwa stałego o nominalnej mocy cieplnej j ≤ 0,5 MW wytwarza 550 g/GJ (gram na gigadżule energii chemicznej zawartej w paliwie)
• Gazów cieplarnianych – wliczają się do nich m.in. para wodna, dwutlenek węgla, metan.
• Tlenków azotu.

Na ilość generowanych zanieczyszczeń istotny wpływ ma sposób ogrzewania budynku, czego potwierdzeniem jest poniższy wykres:

To właśnie ogrzewanie budynków stanowi główną przyczynę złej jakości powietrza w Polsce oraz podstawowe źródło smogu londyńskiego.

Zobacz także:
Smog londyński. Skład, powstawanie, skutki
Przyczyny smogu w Polsce – kto zanieczyszcza nasze powietrze

Działalność przemysłowa

Przemysł także jest ważnym źródłem zanieczyszczeń obecnych w powietrzu. Generuje przede wszystkim:

• Pyły zawieszone – we Francji udział przemysłu w emisji pyłu PM2,5 w 2017 r. wynosił 17%.
• Tlenki azotu – w 2020 r. w Kanadzie udział przemysłu w emisji tlenków azotu oszacowano na 43%.
• Węglowodory – w Polsce 11% benzoapirenu pochodzi właśnie z przemysłu.
• Metale ciężkie – m.in. kadm (Cd), ołów (Pb) i rtęć (Hg).
• Gazy cieplarniane – według danych Komisji Europejskiej przemysł energetyczny odpowiadał za emisję 28,2% gazów cieplarnianych,
• Tlenki siarki.

Główną rolę w emisji wspomnianych zanieczyszczeń odgrywają przemysł energetyczny, ciężki oraz chemiczny.

Przemysł energetyczny, czyli produkcja energii

Produkcja energii to gałąź przemysłu, jednak podczas omawiania tematu zanieczyszczeń powietrza często traktuje się ją jako ich odrębne źródło. W Kanadzie 31% tlenku azotu pochodzi właśnie z tej branży. Natomiast według danych Komisji Europejskiej przemysł energetyczny odpowiadał za emisję 28,2% gazów cieplarnianych.

Przemysł ciężki

Tu jako przykład można wskazać gazy cieplarniane, których 7% w Europie pochodzi właśnie z przemysłu ciężkiego.

Przemysł chemiczny

Ta gałąź przemysłu odpowiada m.in. za 2% emisji amoniaku w Kanadzie.

Transport

Źródłem zanieczyszczeń jest zarówno transport lądowy (w tym także kolejowy), jak i powietrzny oraz wodny.

• Tlenki azotu – dla przykładu w 2010 r. w Kanadzie transport odpowiadał za emisję 55% tlenków azotu. W aglomeracji warszawskiej w 2021 r. było to aż 75%. Warto zauważyć, iż w przypadku samochodów ilość generowanych tlenków azotu uzależniona jest od wieku pojazdu (w kolejnych latach zaostrzane były normy odnośnie dopuszczalnej ilości wytwarzanych zanieczyszczeń) oraz rodzaju silnika. Według raportu TRUE Initiative „Ocena rzeczywistej emisyjności pojazdów w Warszawie” samochody benzynowe, które stanowiły 64,06% pojazdów na drogach wygenerowały 41,49% azotu, natomiast diesle, których na drogach było 35,94% aż 58,51%.
• Dwutlenek siarki – według danych z Polski z 2020 r. transport odpowiadał za emisję tylko 0,15% SO2, ale w USA w 2002 r. jego udział oszacowano na 5%.
• Węglowodory – według danych z 2020 r. w Polsce 0,62% węglowodorów pochodzi z transportu.
• Pyły zawieszone – w Polsce udział transportu w emisji PM2,5 i PM10 szacowany jest odpowiednio na z danych 4,32% i 4,51%, natomiast we Francji w 2015% dla pyłu PM2,5 wartość wynosiła 15%.
• Amoniak – w Kanadzie udział transportu wynosi 5%.
• Gazy cieplarniane – łączny udział transportu w emisji gazów cieplarnianych to 28,5%. Głównym źródłem jest transport drogowy, ale lotniczy i wodny także ma tutaj istotne znaczenie. W 2010 r. w Kanadzie 75% emitowanego CO2 pochodziło właśnie z transportu. Poniższa grafika przedstawia, jak wyglądała sytuacja pod tym względem w UE w 2019 r.

Niektóre zanieczyszczenia generowane przez pojazdy silnikowe pod wpływem promieniowania UV mogą ulec reakcjom skutkujących powstaniem smogu fotochemicznego, którego głównym składnikiem jest ozon.

Zobacz także: Smog fotochemiczny. Skład, powstawanie, skutki

Działalność rolnicza

Gospodarstwa rolne emitują:

• Amoniak – szacunkowo w UE branża rolnicza odpowiada za 92% jego emisji, a kluczową rolę odgrywają takie działania jak gospodarka odchodami zwierzęcymi oraz stosowanie nawozów azotowych. W przypadku odchodów zwierzęcych powstawanie amoniaku związane jest z procesem rozkładu substancji białkowych, natomiast do emisji amoniaku z nawozów dochodzi w trakcie rozkładania tych preparatów pod wpływem wilgoci.
• Tlenki azotu – w UE z hektara ziemi trafia rocznie do atmosfery średnio 15 kg tlenku azotu, natomiast w rekordowej pod tym względem Holandii aż 50 kg, co odpowiada za 46% ogólnej ilości tlenków azotu emitowanych w tym kraju. W Polsce branża rolnicza wytwarza 8,7 % tych tlenków.
• Niemetanowe lotne związki organiczne (NMLZO) – w Polsce 14% NMZLO pochodzi właśnie z rolnictwa. Głównym ich źródłem są nawozy naturalne.
• Pyły zawieszone – w Polsce z rolnictwa pochodzi 2,4 % pyłów PM2,5, lecz badania z USA wskazują, iż w tym kraju rolnictwo stanowi główną przyczyną emisji drobnego pyłu.
• Gazy cieplarniane, w tym metan – w 2018 r. w Polsce udział rolnictwa w źródłach metanu wynosił 29,9%.

Pozostałe przyczyny zanieczyszczeń powietrza

Do pogorszenia jakości powietrza przyczyniają się też:

• wyroby tytoniowe – nikotyna, formaldehyd, benzopiren, tlenek azotu, arsen i kadm to tylko kilka z 250 szkodliwych składników dymu,
• produkty chemiczne, w tym środki czystości, preparaty wykorzystywane podczas wykańczania wnętrz i remontów oraz kosmetyki – w ich składzie obecne są m.in. lotne związki organiczne,
• spalanie odpadów.

Źródła

1. Źródła zanieczyszczeń powietrza, https://www.niebieskiatmoludek.pl/strefa-wiedzy/zrodla-zanieczyszczen-powietrza/
2. Emisje zanieczyszczeń z rolnictwa, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/emisje-zanieczyszczen-z-rolnictwa
3. David Ehl. Noga z gazu w Holandii, dw.com/pl/noga-z-gazu-w-holandii/a-52796491
4. Emisje gazów cieplarnianych (GHG) z rolnictwa, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/emisje-gazow-cieplarnianych-ghg-z-rolnictwa
5. A Major Source of Air Pollution: Farms, https://www.earth.columbia.edu/articles/view/3281
6. Strefa Czystego Transportu, https://sctwarszawa.pl/zanieczyszczenie-powietrza/
7. Emisje z samolotów i statków: fakty i liczby (infografika), https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20191129STO67756/emisje-z-samolotow-i-statkow-fakty-i-liczby-infografika
8. Common air contaminants, https://www.canada.ca/en/environment-climate-change/services/air-pollution/pollutants/common-contaminants.html
9. Krajowy bilans emisji SO2, NOx, CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata 1990-2020, oprac. Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, https://www.kobize.pl/uploads/materialy/materialy_do_pobrania/krajowa_inwentaryzacja_emisji/Bilans_emisji_za_2020.pdf
10. France emits 164,000 tons of PM2.5, https://us.r-pur.com/blogs/air/france-pm25-europe-air-pollution
11. How are emissions of greenhouse gases by the EU evolving?, https://ec.europa.eu/eurostat/cache/digpub/energy/2019/bloc-4a.html
12. About Sulfur Dioxide Emissions, https://acidrainproject08.weebly.com/about-sulfur-dioxide.html
13. Wspomaganie oczyszczania powietrza w przemyśle ciężkim, https://cordis.europa.eu/article/id/429950-helping-heavy-industry-clear-the-air/pl
14. Wskaźniki emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw dla źródeł o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW, zastosowane do automatycznego wyliczenia emisji w raporcie do Krajowej bazy za 2020 r., opr. Zespół Zarządzania Krajową Bazą KOBiZE, https://krajowabaza.kobize.pl/docs/MATERIAL_wskazniki_male_kotly_2020.pdf

FAQ, czyli najczęstsze pytania o przyczyny zanieczyszczeń powietrza